 | Zobacz w indeksieSłownika geograficznego Królestwa Polskiego hasłoZbrucz |
Zbrucz[1] (ukr. Збруч) – rzeka na zachodniejUkrainie o długości 247 km, lewy dopływDniestru.
Jej źródła leżą w pobliżu wsiSzczęsnówka, płynie w głębokimjarze. Nad rzeką leżą:Toki,Podwołoczyska,Wołoczyska,Satanów,Husiatyn,Skała Podolska,Okopy.
Niegdyś stanowiła rzekęgraniczną, wyznaczała od 1772 do 1793 granicę pomiędzyRzecząpospolitą iAustrią, w latach 1793–1809 i 1815-1914 międzyImperium Rosyjskim a Austrią,Cesarstwem Austrii iAustro-Węgrami, w latach 1921–1939 granicę państwową międzyII Rzecząpospolitą aUkraińską SRR (od 1922 w składzieZSRR).
U ujścia Zbrucza do Dniestru z poleceniaJana III Sobieskiego zbudowanoOkopy Świętej Trójcy – znane z dramatuZygmunta Krasińskiego pt.Nie-Boska komedia.
W 1848 r. w pobliżu wsiLiczkowce z rzeki wydobyto słowiański posąg kultowy, tzw.Światowida ze Zbrucza.