Zbiornik nasienny,spermateka (łac.spermatheca,receptaculum seminis) – narządżeńskiego układu rozrodczego lub żeńskiej części obojnaczego układu rozrodczego, występujący u wielu grup zwierząt (m.in.płazińców,mięczaków,pierścienic istawonogów[1][2]).
Spermateka służy przechowywaniunasienia pokopulacji lubzaplemnieniu, zwykle przez dłuższy czas. Zbiornik ten często wyposażony jest wgruczoły produkujące wydzielinę podtrzymującą aktywność i żywotnośćplemników. Dzięki temu rozwiązaniu mogą być one wykorzystywane dozapładnianiakomórek jajowych na długo po kopulacji[1][2].
Uowadów spermateki mogą być pojedyncze, parzyste lub występować w większej liczbie. Mają pochodzenieektodermalne i są zbudowane znabłonka cylindrycznego i komórek gruczołowych, które mogą być skupione wgruczoł spermatekalny. Ich wydzielina nie tylko utrzymuje plemniki przy życiu, ale także może je przyciągać chemicznie[3].
U matek pszczelichpszczoły miodnej zbiornik nasienny leży w górnej częścipochwy, jest kulisty, połączony z pochwą krótkim przewodem, do którego spływa wydzielinagruczołów znajdujących się na zewnątrz zbiornika, odżywiająca plemniki[potrzebny przypis].