Zasada kosmologiczna –postulat wkosmologii teoretycznej iobserwacyjnej używany w co najmniej dwóch znaczeniach:
W obydwu wypadkach zasada kosmologiczna bywa też nazywanazasadą kopernikańską[2] – mimo że ten termin ma również inne znaczenie, a Kopernik nie postulował zasady kosmologicznej[3].
Postulat ten ma przesłanki filozoficzne (brzytwa Ockhama), a także obserwacyjne. Obserwacje te dotyczą zarówno izotropowości kosmicznegopromieniowania tła, jak również rozkładugalaktyk w skali setekmegaparseków.
Większośćmodeli kosmologicznych była i jest konstruowana zgodnie z tą zasadą:
Rozważa się też modele łamiące zasadę kosmologiczną – zwykle po jednym z jej elementów.
Dawniej rozważano również możliwość obowiązywania doskonałej zasady kosmologicznej, według której obraz Wszechświata nie zależy nie tylko od miejsca, ale i czasu obserwacji[4], zatem średniagęstość materii pozostawałaby stała w czasie (model stanu stacjonarnego). Zasada niezakładająca niezmienności czasowej nazywana była słabą zasadą kosmologiczną.
Postulat ten dawał się pogodzić nawet z obserwowanym faktemucieczki galaktyk, ponieważ wymagał kompensującej kreacji materii na niemierzalnym poziomie, tj. dwaatomy na km³ na rok. Doskonała zasada kosmologiczna została zarzucona po odkryciumikrofalowego promieniowania tła, którego istnienie i właściwości świadczą o tym, że Wszechświat był w przeszłości znacznie gęstszy i gorętszy[5].
Prawdziwość zasady kosmologicznej jest kwestionowana przez niektóre dane obserwacyjne takie jakciemny przepływ[6] iHuge-LQG, które sugerują, że we Wszechświecie istnieją struktury zbudowane na bardzo dużą skalę, w przypadku Huge-LQG o rozmiarach sięgających jednej dwudziestejwidzialnego Wszechświata[7].
| przedmiot | |
|---|---|
| działy | |
| Wielki Wybuch |
|
| Rozszerzający się Wszechświat | |
| Powstawanie struktur | |
| Przyszłość Wszechświata | |
| Składowe | |
| Eksperymenty | |
| uczeni |
