Zaraza, czarny mór, morawica, mór, morowce powietrzne, powietrze, czarna śmierć, pomór, pomorek, przymorek –demonsłowiański, który stanowi personifikację najbardziej groźnych, epidemicznych chorób zakaźnych.
Kobiece, ponure widmo, chudego, z rozwichrzonymi włosami, odzianego na biało lub czarno. Czasami zaraza obchodzi wsie w postaci kobiety bladej, chudej, okrytej prześcieradłem.
W XIX wieku w regionie sandomierskim, gdy zachorował człowiek na tyfus, aby wypłoszyć zarazę z izby – strzelano z fuzji do czterech rogów powały, pod którą leżał chory. W 1888 roku wybuchła epidemia cholery wMachowie. Według jednej z mieszkanek paru mężczyzn, którzy stali na warcie widziało widmo tej choroby, jak przez wieś szła czarna, wysoka pani z roztrzepanymi włosami.
W wyrażeniach do dziś istnieją stwierdzenia związane z postacią zarazy, takie jak:żeby cię zaraza wzięła!,żeby go zaraza wygniotła!,a niech to zaraza!