Zapora Alqueva (port.barragem de Alqueva) – zapora wodna na rzeceGwadiana w południowejPortugalii, wdystryktach Évora iBeja. Swoją nazwę bierze od pobliskiej miejscowościAlqueva. Powstały po jej budowiezbiornik zaporowy o powierzchni ok. 250 km² uznawany jest za największy sztuczny zbiornik wodny wUnii Europejskiej zarówno co do powierzchni jak i objętości zgromadzonej w nim wody (według niektórych źródeł w całej Europie[1]).
Zapora usytuowana jest w dolnym biegu rzeki, na pograniczu dystryktów Baja i Evora, 4 km na południe od miejscowościAlqueva i 8 km na północny zachód od miejscowościMoura, w odległości ok. 150 km odLizbony.
Plany budowy zapory zelektrownią wodną i dużego zbiornika wodnego, stanowiącego rezerwuar wody dla suchego regionuAlentejo powstały już w latach 50. XX w. za rządówAntónio de Oliveiry Salazara, kiedy to opracowano pierwsze studium wykonalności takiego projektu. W 1968 r. podpisana zostałahiszpańsko-portugalska umowa o wykorzystaniu wspólnych wód.Dopiero jednak po"Rewolucji goździków" portugalska rada ministrów zaaprobowała projekt, którego realizacja (stworzenie infrastruktury budowy i przygotowanie terenu) ruszyła w 1976 r. Dwa lata później prace zostały przerwane i zostały wznowione dopiero w 1993 r., za rządówCavaco Silvy. Wtedy to decyzją rządu portugalskiego powstała specjalna komisja ds. budowy zapory Alqueva (port.Comissão Instaladora da Empresa de Alqueva, CIEA). Prace budowlane wznowiono w 1995 r.
W 1998 r. rozpoczęto betonowanie zapory i obiektów towarzyszących. Zaporę ukończono w 2002 r. kosztem ok. 4 miliardów euro, z czego ok. połowę dofinansowałaUnia Europejska zEuropejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Wtedy też rozpoczęto napełnianie zbiornika oraz otwarto drogę biegnącą koroną zapory. Przewiduje się, że kolejny miliard euro zostanie wydany na rozbudowę infrastruktury towarzyszącej zaporze do końca 2020 r. (z tego ok. 160 mln euro na II etap elektrowni wodnej Alqueva).
Zapora Alqueva jest lekką zaporążelbetonową, łukową o podwójnej krzywiźnie. Jej wysokość wynosi 96 m, długość – 458 m, szerokość (grubość muru zapory) – 7 m[2]. Kubatura zapory wynosi 687 000 m³. Jej korona leży na wysokości 154 m n.p.m. Koroną zapory biegnie droga krajowa N255, łącząca miejscowości Moura iPortel.
W 2004 r. nastąpiło uruchomienie I etapu związanej z obiektemhydroelektrowni o mocy 259 MW. Drugi etap, z kolejnymi 259 MW, został oddany do użytku w styczniu 2013 roku. Obecnie elektrownia posiada 4 odwracalneturbiny Francisa, każda o mocy 129,6 MW i może pracować w systemieszczytowym. Jako dolny zbiornik wykorzystywany jestzbiornik wodny Pedrógão, powstały ok. 23 km w dół Gwadiany przez przegrodzenie rzekizaporą Pedrógão.
 | Zobacz multimedia związane z tematem:Zapora Alqueva |