 | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Samorząd | Xewkija | ||||
| Populacja (2014) • liczba ludności |
| ||||
| Kod pocztowy | XWK | ||||
Położenie na mapie Malty  | |||||
Położenie na mapie Morza Śródziemnego  | |||||
 36°01′59″N 14°15′30″E/36,033056 14,258333 | |||||
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Xewkija (malt. Ix-Xewkija) – jedna z miejscowości,jednostka administracyjna naMalcie, położona w południowej części wyspyGozo. Populacja wioski w marcu 2014 wynosiła 3300 osób, co dawało jej 4. miejsce poVictorii (6901),Xagħra (4886) orazNadur (4509)[1].
Herb Xewkii to tarcza ze złotym tłem i czerwonym poziomym pasem pomiędzy dwoma cierniami, jednym powyżej i jednym poniżej.Motto Xewkii to „Nemo me impune lacessit”, czyli „Nikt nie będzie mnie atakował bezkarnie”[2].
Xewkija, położona międzyGħajnsielem a stolicą wyspy, Victorią, jest najstarszą wioską na Gozo. W 1667 jej populacja wynosiła 403 mieszkańców w 90 gospodarstwach domowych; była najszybciej rozwijającym się przysiółkiem Victorii. 27 listopada 1678 została pierwszą parafią poza Victorią, utworzoną przez biskupaMiguela de Molinę, zaś jej pierwszymproboszczem został Dun Grezza Farrugia zValletty. Stała się pierwszym przysiółkiem stolicy podniesionym do rangi wioski (wł. casale,malt. raħal)[2].
Brytyjczycy powoli przekształcili wyspy w kolonię forteczną. Opór Brytyjczyków i Maltańczyków wobec bombardowań Osi podczas II wojny światowej stał się legendą. W latach 1940–1942 w Xewkii wykopano 18 schronów, i obliczono, że mogą pomieścić całą populację wsi szacowaną w 1942 na 2890 osób. Wioska została bezpośrednio trafiona bombą lotniczą 23 stycznia 1942, ale nikt nie zginął. Dziewięciu mieszkańców Xewkii zginęło w wyniku działań wroga podczas II wojny światowej; siedmiu podczas współpracy z brytyjską marynarką wojenną i dwaj podczas podróży między Maltą a Gozo[2].
Nazwa wioski pochodzi od maltańskiego słowa „xewk”, co oznacza „osty” lub „ciernie”. Xewkija słynie zkościoła w kształcie rotundy, który jest poświęconyśw. Janowi Chrzcicielowi, został zbudowany z miejscowegowapieniaglobigerynowego przez miejscowych kamieniarzy i rzemieślników. Jest największym kościołem na Gozo, a jegokopuła dominuje nad wioską. Architektem świątyni byłĠużè Damato. Świątynia zastąpiła starszy kościół. Tytułowy posąg św. Jana Chrzciciela wyrzeźbił w drewnie w 1845 Pietro Paolo Azzopardi[3]. Świątynia jest „duchową siedzibą”Rycerzy św. Jana[4][5].
W miejscu obecnego kościoła podobno znajdował się kamień znany jako „Maqgħad ix-Xiħ”. W pobliżu znajduje się niewielkikościół z połowy XVII wieku, znany jako „Madonna tal-Ħniena” (Matka Boża Miłosierdzia). Kaplica, która stała wcześniej na tym miejscu była poświęcona św. Bartłomiejowi. Kiedyświeża św. Cecylii znajdowała się w granicach Xewkii. Jest jeszcze jedna wieża z najstarszym zegarem słonecznym w Xewkii. Pozostałości wieży Tingħi zniknęły w XX wieku. Wieże te pochodzą z 1613.Wieża Gourgion, która została zbudowana w 1690, została zburzona podczas II wojny światowej, aby zrobić miejsce dla tymczasowego pasa startowego[6].
Prawdopodobnie w Xewkii znaleziono tzw.Kamień Majmuny z arabskim napisem datowanym na 1174. Upamiętnia on śmierć arabskiej dziewczyny o imieniu Maymūnah. Inskrypcja wyrzeźbiona jest w grubej marmurowej płycie, od spodu której znajduje się rzymski symbol. W 1845 kamień został wysłany do Biblioteki Publicznej na Malcie, zaś w 1960 przeniesiony doMuzeum Archeologii Gozo[7].
