| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Rodzaj | wybory prezydenckie | ||
| Data przeprowadzenia | 7 listopada 1876 (głosowanie powszechne) | ||
| Podstawa prawna | |||
| Głosowanie | |||
| |||
| |||
| |||
| |||
Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1876 roku – dwudzieste trzeciewybory prezydenckie w historiiStanów Zjednoczonych. Na urząd prezydenta wybranoRutherforda Hayesa, a wiceprezydentem zostałWilliam Wheeler.
Wybory prezydenckie w 1876 roku były ostatnimi, przypadającymi na okresrekonstrukcji kraju[1]. Społeczeństwo rozczarowane nadużyciami w administracji publicznej, podczas drugiej kadencjiGranta, coraz częściej powierzało władzędemokratom w wyborach doKongresu i władz stanowych[1].Republikanie zachowali władzę jedynie wKarolinie Południowej,Luizjanie iFlorydzie[1]. W wyborach z 1876 roku w tych trzech stanach powstały dwa osobne samorządy: republikański i demokratyczny, wzajemnie oskarżające się o sfałszowanie wyborów[2]. W czerwcu tego roku, delegaci republikańscy zebrali się na konwencji wCincinnati i w siódmym głosowaniu nominowali naprezydenta Rutherforda Hayesa[3]. Nominacjęwiceprezydencką uzyskał William Wheeler[3]. Demokraci wystawili kandydaturę nowojorskiego gubernatoraSamuela Tildena[3]. KandydatemGreenback Party zostałPeter Cooper[4].
W czasie zliczania głosów z poszczególnych stanów szacowano, że Tilden ma zapewnione 184 głosy elektorskie, podczas gdy Hayesowi przypadało 166[5]. Sytuacja ta oznaczała, że do elekcji demokracie brakowało jednego głosu[5]. Jednakże z Karoliny Południowej, Luizjany i Florydy napłynęły dwa różne komplety wyników, od dwóch samorządów[5]. Czarnoskórzy wyborcy z tych stanów byli zastraszani przez rasistów iKu Klux Klan[6]. Komisje wyborcze natomiast były kontrolowane przez republikańskie władze federalne[6]. Aby rozstrzygnąć spórprzewodniczący pro tempore Senatu miał przeliczyć głosy w obecności obu Izb Kongresu[7]. Powołał on zatem komisję składającą się z pięciukongresmanów, pięciusenatorów i pięciu członkówSądu Najwyższego (w piętnastoosobowy skład wchodziło 7 demokratów, 7 republikanów i jeden niezależny)[7]. Jedyny niezależny członek komisji, sędziaDavid Davis został jednak wybrany do Senatu i ustąpił z komisji[7]. Ponieważ demokraci nie mieli więcej reprezentantów w Sądzie Najwyższym, miejsce Davisa zajął republikaninJoseph P. Bradley[7]. Komisja przegłosowała sporne głosy na korzyść Hayesa stosunkiem głosów 8:7[7]. Kontrowersje budził także jeden głos elektorski zOregonu, który komisja także przyznała republikańskiemu kandydatowi[7]. Rozzłoszczeni demokraci usiłowali opóźnić przeliczanie głosów, tak by Hayes nie mógł objąć urzędu w konstytucyjnym terminie 4 marca[7]. Aby zapobiec paraliżowi egzekutywy, republikanie doprowadzili do kompromisu, poprzez obietnicę wycofania wojsk z Południa, mianowania Południowcapoczmistrzem generalnym i poparcia żądań dofinansowania dla rozwojukolejnictwa[8]. Badacze historii amerykańskiej uznali, że Hayesowi słusznie przyznano głosy Karoliny Południowej i Luizjany, lecz niesłusznie otrzymał głosy Florydy, zatem prezydentem powinien zostać Samuel J. Tilden[9][5].
.jpg)
Głosowanie powszechne odbyło się 7 listopada 1876[4]. Tilden uzyskał 51% poparcia, wobec 48% dla Hayesa i 0,9% dla Petera Coopera[4]. Ponadto, nieco ponad 14000 głosów oddano na niezależnych elektorów, głosujących na innych kandydatów[4].Frekwencja wyniosła 81,8%[10]. W głosowaniuKolegium Elektorów Hayes uzyskał 185 głosów, czyli wymagane minimum[11]. Tilden otrzymał 1 głos elektorski mniej[11]. W głosowaniu wiceprezydenckim zwyciężył William Wheeler, uzyskując 185 głosów przy 184 głosach dlaThomasa Hendricksa[11].
Rutherford Hayes został zaprzysiężony 3 marca 1877 roku[9].
| Kandydat na prezydenta | Partia | Głosowanie powszechne | Kolegium Elektorów | |
|---|---|---|---|---|
| Głosy | Procent | |||
| Rutherford Hayes | Partia Republikańska | 4 034 311 | 48,0% | 185 |
| Samuel J. Tilden | Partia Demokratyczna | 4 288 546 | 51,1% | 184 |
| Peter Cooper | Partia Zwolenników Papierowego Pieniądza | 75 973 | 0,9% | 0 |
| Łącznie | 369 | |||
| Kandydat na wiceprezydenta | Partia | Kolegium Elektorów |
|---|---|---|
| William Wheeler | Partia Republikańska | 185 |
| Thomas Hendricks | Partia Demokratyczna | 184 |
| Łącznie | 369 | |
| Wybory według lat | |
|---|---|
| Kandydaci | |
| Zasady | |
| Prawybory |
