Ten artykuł dotyczy wojny z lat 1492-1494. Zobacz też:inne wojny litewsko-moskiewskie.

Wojna litewsko-moskiewska (1492–1494)

wojny litewsko-rosyjskie
Czas	1492–1494
Miejsce	Księstwa Wierchowskie
Wynik	zwycięstwo wojsk moskiewskich
Strony konfliktu
Wielkie Księstwo Litewskie Wielkie Księstwo MoskiewskieChanat Krymski
Dowódcy
Kazimierz IV Jagiellończyk † Aleksander Jagiellończyk Iwan III SrogiMengli I Girej
brak współrzędnych

Wojna litewsko-moskiewska 1492–1494 – wojna stoczona w latach1492–1494 pomiędzyWielkim Księstwem Litewskim iWielkim Księstwem Moskiewskim.

Główną przyczyną wybuchu wojny było dążeniewielkiego księcia moskiewskiegoIwana III Srogiego do oderwania odLitwyKsięstw Wierchowskich, położonych w dorzeczu górnejOki. Wobec osłabienia kontroli litewskiej nad tym terytorium miejscowi książęta rozpoczęli w 1487 stopniowe przechodzenie na stronęMoskwy (tzw.otjezdy).

Wykorzystując śmierćkrólaKazimierza IV Jagiellończyka w czerwcu 1492, na ziemie litewskie uderzyła armia moskiewska, która zdobyłaLubuck iMceńsk, uprowadzając tamtejszą ludność. Następna wyprawa przeprowadzona jesienią zdobyłaChlepień, Rohaczew, zagroziłaWiaźmie. W tym czasie kniaziowieSierpiejska iMezecka przeszli na stronę Moskwy, poddając swoje księstwa.

Zimą 1492 wojska litewskie pod wodzą namiestnika smoleńskiegoJerzego Hlebowicza przeszły do kontrofensywy, napadły na kniaziów uznających zwierzchnictwo Moskwy i spustoszyły ich dobra, odbijając Sierpiejsk i Mezeck. Jednak już w styczniu 1493 zmuszone zostały do opuszczenia tych miast, zagrożone nową wyprawą moskiewską, która zdobyła Wiaźmę i zagroziła nawetSmoleńskowi.

Strona litewska rozpoczęła pertraktacje dyplomatyczne już jesienią 1492, wysyłając poselstwoStanisława Hlebowicza. W styczniu doWilna przybyło poselstwo moskiewskie, które po raz pierwszy użyło tytuługosudara wsieja Rusi.^[1] Wobec braku wsparcia ze strony swojego brataJana Olbrachta, wielki książę litewskiAleksander Jagiellończyk zmuszony był podpisać w 1494 pokój wieczysty z państwem moskiewskim.

Podpisany 5 lutego 1494 wMoskwie pomiędzy Wielkim Księstwem Litewskim i Wielkim Księstwem Moskiewskim przez posłów litewskichStanisława Janowicza Kieżgajłę iPiotra Janowicza Montygerdowicza.

Postanowienia:

• zakończenie działań zbrojnych
• sojusz wojskowy zawarty pomiędzy oboma państwami przeciwkoTatarom krymskim
• Litwa traci na rzecz państwa moskiewskiego tereny wraz zWiaźmą
• Litwa zachowuje częśćKsięstw Wierchowskich zLubuckiem,Mceńskiem,Sierpiejskiem iMasalskiem
• Litwa rezygnuje ostatecznie ze swoich roszczeń do ziemNowogrodu Wielkiego,Pskowa,Tweru iRiazania
• zakaz przyjmowania kniaziów z jednego państwa przez drugie
• wprowadzono wolność handlu
• Litwa nie uznała tytułu wielkiego księcia moskiewskiegogosudar wszystkiej Rusi^[2]

Potwierdzeniem tego traktatu był ślubper procura zawarty następnego dnia pomiędzy Aleksandrem Jagiellończykiem iHeleną Moskiewską, córką Iwana III.

• Wielkie Księstwo Moskiewskie
• Wojny litewsko-rosyjskie

• Szablony lokalizacyjne – brak współrzędnych – Wojna infobox