MapaRumunii zWołoszczyzną zaznaczoną na pomarańczowo oraz podkreślonym podziałem naOltenię (na zachodzie) iMuntenię (na wschodzie)
Wołoszczyzna w okresie starożytnym zasiedlona była przezTraków, których ok. VI w. p.n.e. wypchnęli za DunajDakowie, zwani też Getami. Gdy w 106 r. n.e. cesarz rzymskiTrajan podbiłpaństwo dackie, duża część dzisiejszej Wołoszczyzny znalazła się w granicach rzymskiej prowincjiDacja.
Rzymianie opuścili tereny na północ od Dunaju w końcu III wieku. Pozostała tutaj ludność już wtedy o mieszanym składzie etnicznym (potomkowie Daków i innych ludów).
Od migracji Wizygotów, Wołoszczyzna pozostawała pod władaniem (mniej lub bardziej bezpośrednio) kolejnoHunów (pierwsza połowa V wieku),Gepidów iOstrogotów (V w.),Awarów (VI-VII w.),Bułgarów od (VII wieku), potem przez jakiś czas stanowiła teren kontrolowany przezPieczyngów, a wreszcie dostała się pod zwierzchnictwowęgierskie.
Dokument potwierdzający złożenie hołdu lennego z Wołoszczyzny przez Włada Uzurpatora królowi Polski Władysławowi II Jagielle w 1396 roku (widoczna pieczęć Hospodarstwa Wołoskiego)
Państwo wołoskie powstało na bazie kilku drobniejszych księstw (głównie wOltenii) w I połowie XIV wieku za sprawą władcy jednego z tych państw –Basaraba I (ok. 1310-1352), założyciela dynastiiBasarabów, której przedstawiciele władali Wołoszczyzną do XVII w. Niezależność od Węgier wywalczona w 1330 roku na polu bitwy pod Posadą trwała dość krótko. Ponownie zdobyta w latach 70. XIV wieku umocniona została na krótko przez najwybitniejszego z Basarabów –Mirczę Starego (rum.Mircea cel Bătrân). Jednak w 1393 r. upadłopaństwo bułgarskie i sąsiadem Wołoszczyzny stało się młode i rosnące w siłęImperium Osmańskie. Konkurencja pomiędzy dwiema liniami dynastycznymi Basarabów oraz ścieranie się wpływów węgierskich i osmańskich powodowały odtąd brak możliwości politycznego wzrostu kraju. Stan formalnej politycznej zależności odWęgier oraz jednoczesnego płacenia trybutuTurkom (począwszy od 1389 r.) przerywały liczne próby uniezależnienia kraju, bądź zachwiania równowagi między dwoma potężnymi sąsiadami. W 1396 r. miał miejsce epizod uznania zwierzchnictwapolskiego przezWłada Uzurpatora, walkę przeciw Turkom podejmowali teżWład Diabeł i jego synWład Palownik. Upadek Węgier w 1526 roku spowodował koniec możliwości lawirowania pomiędzy potężnymi sąsiadami i odtąd, na kilka wieków, Wołoszczyzna poddana została całkowitej supremacji osmańskiej. Wśród władców, którzy próbowali zmienić tę sytuację, wymienić należy hospodaraMichała Walecznego, hospodara wołoskiego 1593–1601, który na bardzo krótki czas zdołał zebrać pod swoim berłem takżeSiedmiogród (1599–1600) iMołdawię (1600), przez co uważany jest przez Rumunów za pierwszego zjednoczyciela ich państwa.
Znaczącą zmianę sytuacji przyniosła dopiero porażkaTurcji w wojnie zAustrią przypieczętowanapokojem w Karłowicach (1699). Podporządkowanie Siedmiogrodu Austrii spowodowało pojawienie się nowego potężnego sąsiada, niechętnego Turcji, którego wpływy mogły równoważyć wpływy osmańskie. Od początku XVIII w. zaczęło też wzrastać zainteresowanie tym obszarem coraz potężniejszejRosji. Już wkrótce, choć na krótko (1718–1739) Austriacy zdołali opanowaćOltenię. Z kolei w 1770 r. Wołoszczyzna została zajęta przez wojska rosyjskie – na mocypokoju w Kuczuk Kajnardżi (1774) powróciła pod zwierzchnictwo tureckie, jednak Rosja zachowała pewną kontrolę nad tym krajem. Na arenie wewnętrznej wiek XVIII to epokahospodarówfanariockich – byli nimi osadzani tutaj przezsułtana Grecy zeStambułu, często zmieniani (zazwyczaj z tego powodu, iż objęcie stanowiska wiązało się z wysoką opłatą do skarbu sułtańskiego), dla których stanowisko hospodarskie stanowiło jedynie okazję do szybkiego wzbogacenia. Jedynym, który zdołał podjąć w pewnym stopniu skuteczne działania na rzecz polepszenia katastrofalnej sytuacji ekonomicznej kraju, byłKonstantyn Mavrocordat.
W XIX wieku liczba wojen, które dotykały Wołoszczyznę, jeszcze się zwiększyła, jednocześnie wciąż spadało znaczenie imperium osmańskiego. Rosjanie bezpośrednio kontrolowali kraj m.in. w latach 1807–1812, potem ponownie 1829–1833. W 1821 r. doszło także do nieudanegopowstaniaTudora Vladimirescu, podnoszącego hasła społeczne (choć zakończone niepowodzeniem, zaowocowało końcem epoki fanariotów). W tym okresie nadany został Wołoszczyźnie regulamin organiczny, na mocy którego wprowadzono zasadę wyboruhospodara przez divan (rodzaj sejmu stanowego). Gdy w 1833 r. Rosjanie wycofali się z Wołoszczyzny, przekazali formalne zwierzchnictwo Turkom, faktyczną kontrolę nad krajem zachował jednak konsul rosyjski. Osłabienie wpływów rosyjskich nastąpiło wskutek porażki wwojnie krymskiej (1853–1856). Stanowiło to jedyną w swoim rodzaju okazję na wyzwolenie się księstw naddunajskich spod wpływów potężnych sąsiadów. Gdy w 1857 r. Turcy sfałszowali wybory do divanu, zaprotestowały mocarstwa zachodnie. Rok później zarówno na Wołoszczyźnie, jak i w Mołdawii hospodarem został wybranyAleksander Jan Cuza, który w grudniu 1861 r. proklamował powstanie zjednoczonego państwa rumuńskiego. Jego stolicą stała się stolica Wołoszczyzny – Bukareszt. Odtąd losy Wołoszczyzny związane były nieodmiennie z losami całej Rumunii.
Juliusz Demel: Historia Rumunii. Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk – Łódź: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich – Wydawnictwo, 1986, s. passim.ISBN 83-04-01553-6.
