Sugerowane pola (wstaw w kodzie):| liga2 = | trener2 = | asystent trenera2 = | forma prawna = | liczba członków = | płeć = | obiekt sportowy2 = | dyrektor sportowy =
Nieznane pola: "kod" oraz "komandor".
Towarzystwo Sportowe Wisła Kraków Spółka Akcyjna –polskiklubpiłkarski z siedzibą wKrakowie, występujący od sezonu2022/2023 wI lidze. Jest to jeden z najbardziej utytułowanych polskich klubów w historii.
Wisła Kraków powstała w roku1906 jako oficjalny klub sportowy będący kontynuatorem kółka sportowego II szkoły realnej wKrakowie założonego przez profesoraTadeusza Łopuszańskiego. Owo kółko zostało założone najprawdopodobniej na wiosnę1906 roku, chociaż niektóre źródła mówią o wcześniejszym okresie, 1903-1905[8]. Kółko zostało przekształcone w klub sportowy o nazwieWisła najprawdopodobniej w lecie lub wczesną jesienią1906 roku. Powyższe terminy ciężko określić co do dnia z powodu strat w dokumentacji klubowej w trakcieI iII wojny światowej.
Zmiana szkolnego kółka sportowego na oficjalny klub sportowy prawdopodobnie była związana z organizowanym wKrakowie wpaździerniku1906 rokuTurniejem Jesiennym, który można uznać za pierwsze nieoficjalne Mistrzostwa Krakowa w piłkę nożną. Pierwszym prezesem nowopowstałego klubu został jego inicjator, czyli profesorTadeusz Łopuszański. Nazwę dla klubuWisła wymyślili uczniowie Łopuszańskiego w geście patriotyzmu jako nawiązanie do rzekiWisły, która przepływała przez wszystkietrzy zabory okupowanej wówczasPolski. Pierwszym herbem klubu została natomiast czarna piłka przecięta na błękitno, co miało symbolizować ową rzekę z nazwy klubu[9].
Wedle różnych źródeł Wisła we wspomnianym turnieju zajęła trzecie, bądź czwarte miejsce. Najprawdopodobniej również podczas tego turnieju odbyły się pierwszederby Krakowa pomiędzy Wisłą aCracovią. Niestety brak na to dokumentacji dlatego też jako pierwsze oficjalnie spotkanie wspomnianych drużyn uznaje się spotkanie z20 września1908 roku[10].
W pierwszym historycznych składzie Wisły znajdowali się:
Jesienią1907 roku doszło do połączenia dwóchkrakowskich klubów: Wisły oraz tzw.drużyny Jenkera, nazywanej również po prostu Czerwoni Kraków. Do fuzji doszło z inicjatywy prezesa Wisły profesoraTadeusza Łopuszańskiego, który nie chcąc, żeby Wisła podzieliła los wielu klubów opartych na uczniach szkół. Kluby te, z racji bycia zakładanymi przez starsze roczniki, po kilku miesiącach były rozwiązywane z powodu ukończenia przez większość zawodników szkoły, na której oparty był klub. W przypadku Wisły, która była oparta na uczniachII szkoły realnej w Krakowie, dla których dalszym krokiem edukacyjnym byłaPolitechnika Lwowska taki scenariusz był bardzo realny. Łopuszański, nie chcąc, by jego klub upadł, zaczął dbać o to, żeby pozyskiwać piłkarzy z innych klubów, finalnie łącząc się z innym niezależnym klubem.
Formalnie klub Czerwoni Kraków przestał istnieć, a jego zawodnicy przeszli w całości do Wisły Kraków. Jednak, żeby zachować równość w fuzji klubów, Wisła przyjęła czerwone koszulki z dwoma, błękitnymi gwiazdami (obecnie symbol znany jako jedna, pięcioramienna, biała gwiazda) jako swoje barwy, które zostały z nią do dziś[12].
W następnych latach Wisła, podobnie jak innepolskie kluby angażowała się w założenie niezależnego odzaborcówpolskiego związku piłkarskiego. Jednym z symboli tej walki była zmiana błękitnej gwiazdy występującej na koszulkach piłkarzy na białą, żeby barwy klubu symbolizowały biało-czerwone narodowe, polskie barwy[13].
W1912 roku Wisła po raz pierwszy wzięła udział w oficjalnych zatwierdzonych przezFIFępolskich rozgrywkach piłkarskich. Były nimizapasy kwalifikacyjne o I klasę, w których drużyny sklasyfikowane jako II-klasowe walczyły o podniesienie rangi do I-klasy i występ w przyszłorocznychMistrzostwach Galicji. Rozgrywek nie dokończono, a wyniki zostały anulowane. Wisła pomimo liderowania w tabeli rozgrywek w momencie ich przerwania dopiero decyzją związku została awansowana do rangi I-klasy i zapewniła sobie grę w pierwszych, historycznychMistrzostwach Galicji w 1913 roku[14].
Drużyna Wisły w listopadzie 1913
W1913 Wisła zagrała we wspomnianych wyżej MistrzostwachGalicji. Jej rywalami byłaCracovia orazPogoń Lwów. Rozgrywki wygrała Cracovia, natomiast Wisła zdobyła tytuł wicemistrzowski[15].
17 maja1914 roku w drużynie Wisły zadebiutowałHenryk Reyman. Jedna z największych legend klubu, patron aktualnegostadionu Białej Gwiazdy oraz twórca ikonicznej wypowiedzi, która stała się mottem klubuNikt nie wymaga od was samych zwycięstw. Czasem i przegrać przychodzi. Ale każdy ma prawo żądać od was ambitnej i nieustępliwej walki. Nie dopuśćcie do tego, aby ludzie uznali was za niegodnych... podania ręki. Cytat został wypowiedziany podczas derbowego spotkania zCracovią3 maja1925 roku, kiedy do przerwy Wiślacy przegrywali 1:5. Wypowiedź stała się ikoniczna nie tylko z powodu samej jej treści, ale również z działania motywacyjnego na słyszących ją piłkarzy, którzy w drugiej połowie doprowadzili wynik spotkania do remisu 5:5[17][18].
W1914 roku Wisła po raz drugi wzięła udział wMistrzostwach Galicji. Zaliczyła jednak słabe wyniki, przegrywając oba rozegrane spotkania i plasując się na ostatnim miejscu tabeli. Rozgrywki zostały zawieszone i nigdy niedokończone z powodu wybuchuI wojny światowej. Z tego też powoduTowarzystwo Sportowe Wisła Kraków zawiesiło swoją działalność[19][20].
Istnieje spór o to, który z klubów - Wisła czy Cracovia - jestnajstarszym polskim klubem. Różnica w czasie ich powstania jest prawdopodobnie minimalna i wynosi kilka tygodni[21].
Tradycyjnie za starszą uchodzi Cracovia, jednak szereg dokumentów i relacji źródłowych sugeruje, że założenie Wisły mogło nastąpić wcześniej. Kluczowa jest tu relacja Romana Wilczyńskiego, według której drużyna Wisły powstaławiosną 1906 roku z inicjatywy uczniów krakowskiej Szkoły Realnej, a sama nazwa „Wisła” miała zostać przyjęta już w tym okresie, a nie - latem czy wczesną jesienią 1906. Co więcej, jubileusze obchodzone przez klub w okresie międzywojennym – w tym 15-lecie w 1921 roku – również wskazują na rok 1906 jako moment założenia. W przypadku Cracovii, najczęściej przywoływanym dowodem jest ogłoszenie w „Nowej Reformie” z13 czerwca 1906 roku, dotyczące spotkania „Akademickiego Klubu Footballistów”, bez wymienionej nazwy Cracovia, która zaczęła pojawiać się w źródłach dopiero kilka miesięcy później, 20 października 1906[8][21].
Zwolennicy tezy o starszeństwie Wisły, nie Cracovii, powołują się także na źródła wskazujące rok 1907 jako rok powstania tego drugiego klubu. Datę tę (1907) podajePrzegląd Sportowy w artykule z 1932 roku; jubileuszowe wydawnictwo Cracovii na "25-lecie istnienia" zostało wydane w 1932 roku, również implikując 1907 jako rok założenia zespołu Pasów[22][8].
Największą rolę w odbudowaniu zawieszonego w działalnościTowarzystwa Sportowego Wisła Kraków miał wtedy jeszcze mało znany piłkarzHenryk Reyman, który dał Wiśle nowe życie namawiając do gry w klubie swoich kolegów zwojska, jeszcze pod koniecI wojny światowej. Początek powojennej historii dla klubu nie był łatwy, ponieważ w1915 roku w wyniku pożaru zniszczony został jej stadion naOleandrach, który został zajęty przez wojskaaustriackie.14 lipca1918 roku Wisła rozgrywa swoje pierwsze spotkanie po reaktywacji pokonującCzarnych Jasło 4:0. Wisła w tym spotkaniu oraz rozegranym dwa tygodnie później spotkaniu zPogonią Lwów zagrała pod nazwąSparta Kraków. Jednak dzień po spotkaniu z Pogonią powróciła do swojej historycznej nazwyWisła[23][24].
Sezon1926 był dla Wisły słodko-gorzki. W rozgrywkach okręgowych Biała Gwiazda musiała tym razem uznać wyższośćCracovii zajmując drugie miejsce w krakowskiej grupie eliminacyjnej i kończąc zarazem na tym udział wmistrzostwach Polski w tamtym roku. Jednak w rozegranej w tamtym rokupierwszej edycjiPuchar Polski po pokonaniuŁKS-u Łódź iRuchu Chorzów Biała Gwiazda znalazła się wfinale tamtych rozgrywek. W rozegranym5 września1926 roku finale nastadionie Wisły Kraków zeSpartą Lwów Krakowianie wygrali 2:1 po bramce kapitana zespołuHenryka Reymana w ostatnich minutach spotkania. Zdobywając w ten sposób swoje pierwsze, oficjalne trofeum w historii klubu[38][39].
Mistrzowski skład z roku 1927
Przełom lat1926 i1927 jest niezwykle ważny dla całejpolskiej piłki nożnej. Doszło wtedy do rozłamu wpolskiej piłce, z powodu odmiennych wizji rozwoju rozgrywek oMistrzostwo Polski. Duża grupa klubów w tym m.in. Wisła,Legia Warszawa,Polonia Warszawa,Ruch Hajduki Wielkie[40],ŁKS Łódź,Czarni Lwów czyPogoń Lwów chciała, żeby w Polsce wzorem krajów zachodnich, w których piłka nożna była już dużo bardziej rozwinięta, wprowadzićsystem ligowy. Sprzeciwiał się temuPZPN, mający po swojej stronieCracovię uważaną wtedy za najsilniejszy polski klub, który pomimo strat finansowych, które przenosiły każde kolejne rozgrywki nie chciał słyszeć o zmianie systemu rozgrywkowego. Wspominana grupa klubów stanęła na swoim i bez zgody PZPN-u, ale z udziałem wszystkich najmocniejszych polskich klubów, oprócz Cracovii, rozegrałapierwszy w historii sezon ligowy o mistrzostwo Polski w piłce nożnej. Od początku rozgrywek Biała Gwiazda prowadziła tabeli pewnie krocząc po swój pierwszy mistrzowski tytuł. Po drodze11 września pokonała wKrakowieTKS Toruń 15:0[41], co do dziś jest największym rozmiarem zwycięstwa wpolskiej najwyższej lidze. Kulminacyjny moment sezonu przypadł na mecz 23 kolejki rozegrany25 września z1. FC Katowice na wyjeździe. Wygrana w nim zapewniała Wiśle mistrzostwo Polski, jednak spotkanie oprócz wymiaru sportowego miało bardzo duży wymiar polityczny, ponieważ drużyna 1.FC Katowice składała się głównie zmniejszości niemieckiej iŚlązaków, z których wielu nie umiało mówić popolsku. W kraju panował nastrój, że cieniem na nowopowstałej polskiej lidze położy się sytuacja, że po tylu latach walki oniepodległość pierwsze, ligowe mistrzostwo Polski zdobędzie zespół pochodzący z mniejszości narodowej jednego zzaborców. W jednej z gazet padło nawet stwierdzenie "Drużyna Wisły musi sobie zdać sprawę, iż w dniu tym reprezentuje polski sport piłkarski Krakowa, którego barw broni obecnie w lidze." Mecz toczył się w niezwykle ostrej i napiętej atmosferze. Dzięki dwóm bramkom w pierwszym kwadracie drugiej połowy autorstwaStanisława Czulaka iHenryka Reymana Biała Gwiazda prowadziła 2:0. Po tym drużyna zKatowic jeszcze bardziej poostrzyła grę. Mecz został zakończony w 73 minucie przez pomyłkę sędziego[42][43]. Wygrana ta oznaczała zdobycie przez Wisłę pierwszego w jej historii oraz pierwszego ligowego mistrzostwa Polski w historii polskiej piłki nożnej. Dodatkowym sukcesem dla Wisły było zdobycie przezHenryka Reymana 37 bramek w sezonie, co przełożyło się na zdobycie przez niegokorony króla strzelców oraz stworzenie rekordu nie pobitego do dnia dziejszego. PoczątkowoPZPN nie chciał uznać wyników ligowych za oficjalne samemu organizując mistrzostwa w dotychczasowej formie. Jednak nie zostały one dokończone, a18 grudnia, czyli już po zakończeniu rozgrywek ligowych PZPN ustąpił i uznał wyniki sezonu ligowego za oficjalnemistrzowa Polski w piłce nożnej w roku 1927[44][45].
Mistrzowski skład z roku 1928
W sezonie1928 Wisła przystąpiła do obrony mistrzowskiego tytułu z roku ubiegłego. W tamtym roku rozgrywki toczyły się już we współpracy zPZPN-em oraz w zgodnej linii całego polskiego środowiska piłkarskiego. Do ligi dokooptowanoCracovię przez co3 czerwca tamtego roku miały miejsce pierwsze, ligowederby Krakowa przegrane przez Wisłę 1:2[46]. W rewanżu jednak rozegranym nastadionie Wisły Biała Gwiazda pokonałaCracovię 5:1[47] rozpoczynając serię 9 wygranych z rzędu, które mocno przybliżyły Wisłę do obrony tytułu. Samo mistrzostwo Krakowianie przypieczętowali ponownie w wyjazdowym spotkaniu z1. FC Katowice remisując 1:1. Spotkanie tym razem toczyło się w dużo spokojniejszej atmosferze, ponieważ była to ostatnia kolejka sezonu i tylko Wisła orazWarta Poznań miały jeszcze szansę na tytuł[48][49].
Plakat z okazji jubileuszu 30-lecia TS Wisła
W roku1929 oraz wlatach 30. XX wieku dzięki uspokojeniu się nastroju w państwie oraz przyjęciu wspólnej linii rozwojupolskiej piłki nożnej Wisła jako klub mogła w końcu spokojnie pracować i realizować założenia postanowione sobie jako klubowiprzez sport służyć społeczeństwu. Nie przekłada się to jednak aż tak na wyniki klubu, który pomimo bycia w dalszym ciągu jednym z czołowych potentatów w kraju nie mógł po raz kolejny sięgnąć po najcenniejszy skarb, czyli mistrzostwo Polski. W tym okresie pomimo braku nawiązania do sukcesów z1927 i1928 roku Wisła trzykrotnie zdobywa wicemistrzostwo Polski w latach1930,1931 i1936 oraz czterokrotnie po trzecie miejsce w kraju w latach1929,1933,1934 i1938. Tylko trzykrotnie w latach1932,1935,1937 Wisła melduje się poza podium mistrzostw Polski zajmując kolejno szóste, czwarte i piąte miejsce[50].
24 maja1936 roku z okazji 30-lecia klubu zostaje zorganizowany mecz zlondyńskąChelsea F.C. Wiślacy wygrywają spotkanie dzięki bramce z karnegoAntoniego Łyki. Mecz z trybun oglądał Generalny inspektor Sił ZbrojnychEdward Rydz-Śmigły. Jubileuszowi 30-lecia TS Wisła towarzyszyła również zmiana barw klubowych. Do czerwieni i bieli dodano kolor niebieski. Ten układ barw pozostał z klubem do dziś[51].
W sezonie1939 Wisła rozgrywa bardzo dobre rozgrywki po 14 kolejkach zajmuje drugie miejsce, mając tylko dwa punkty straty do prowadzącego w tabeliRuchu Chorzów oraz dwa zaległe mecze.1 września wybuchaII wojna światowa rozgrywki zostają zawieszone, a następnie nigdy niedokończone. Po wkroczeniuwojsk niemieckich doKrakowastadion Wisły zostaje zarekwirowany i oddany w użytkowanie niemieckim oddziałom wojskowym. Następnie ze stadionu korzystaniemiecki klub Deutsche Turn und Sport Gemeinschaft. Oprócz strat materialnych klub traci wielu piłkarzy, którzy wstępują dowojska polskiego walczyć oniepodległość kraju[52].
W odróżnieniu odI wojny światowej podczasII wojny światowej Wisła nie zawiesiła działalności i rozpoczęła funkcjonowanie podniemieckim okupantem.22 października1939 odbywa się pierwszy mecz w okupowanym Krakowie pomiędzy Wisłą, aKrowodzą Kraków. Biała Gwiazda wygrywa to spotkanie 3:1 jednak w tym meczu jak wspomina uczestnik tamtych wydarzeńnajważniejszą sprawą nie był wynik, ani piękna gra, ale zamanifestowanie woli życia: grając w najbardziej nawet tragicznych okresach byliśmy przekonani, że właśnie sport stać się może środkiem przeciw nastrojom rozpaczy i przygnębienia[53].
5 maja1940 roku rozegrane pierwszewojennederby Krakowa wygrane przez Wisłę 3:0. W lecie tamtego roku rozegrano natomiast pierwsze okupacyjne mistrzostwaKrakowa. Rozgrywki w momencie ich stworzenia nosiły nazwęTurniej dla zespołów piłkarskich byłych klubów, rozwiązanych rozporządzeniem władz niemieckich, ponieważ zorganizowane je dwa tygodnie po rozporządzeniuHansa Franka o likwidacji polskich stowarzyszeń, w tym również klubów sportowych i zakazie utrzymywania ich istnienia oraz kontynuowania działalności. Mistrzostwa zostały zorganizowane naterenachJuvenii Kraków należących do Aleksandra Wodki, który mógł ichużywać według własnego uznania. Mimo pracy w konspiracji, żeby zorganizować te mistrzostwa organizatorzy i tak potrzebowali cichego przyzwolenia władz niemieckich. Sam turniej miał mieć za zadanieutrzymanie zawodników byłych drużyn w kondycji fizycznej, z wyłączeniem jakichkolwiek dążności politycznych czy wyznaniowych. Rozgrywki te w ostateczności wygrała Wisła wygrywając wszystkie siedem spotkań. Na jesień tamtego roku zorganizowany Błyskawiczny turniej piłkarski, którego ponownie gospodarzem jestJuvenia i ponownie wygrywa w nim Biała Gwiazda[54].
Wewrześniu1940 roku aresztowany przezGestapo za działalność konspiracyjną zostaje prezes Wisły Tadeusz Orzelski[55].
Wlecie1941 roku ponownie udaje rozegrać się okupacyjne mistrzostwaKrakowa, które ponownie padają łupem Wisły. Rok później jednak sytuacja nie jest już tak dobra. Masowe aresztowania i wzmożona akcjałapanek oraz zamknięciestadionuJuvenii przezokupanta nie daje szans na rozegranie żadnych zorganizowanych rozgrywek[56][57].
W1943 rokuPolacy spragnieni chociaż kropli wolności jakie dawały jej Okupacyjne MistrzostwaKrakowa doprowadzają do rozegrania kolejnej edycji turnieju. Zainteresowanych jest tak wielu, że rozgrywki zostają podzielone na dwie fazy z podziałem na grupy w pierwszej z nich. Wisła w swojej grupie eliminacyjnej zajmuje drugie miejsce zapewniając sobie awans do fazy finałowej, gdzie zajmuje drugie miejsce muszą uznać wyższośćCracovii po przegranym finale poprzez walkower z powodu wybuchu burd na trybunach, które później rozniosły się na miasto[58].
W1944 roku wokupowanymKrakowie coraz mniej byłoHitlerowców, którzy zostawali wysyłani na front, żeby walcząc z nabierając w siłę ofensywąArmii Czerwonej. Dzięki czemu organizowanie dorocznych Okupacyjnych MistrzostwKrakowa nabierało coraz to większego rozmachu. Jednak coraz większy smak wolności i powolne wychodzenie spodniemieckiej okupacji powodował napięcia między klubami organizującymi turniej. Skończyło się to tym, że w okresie największej swobody w organizowaniu turnieju jedyny raz nie został on dokończony. Niejasna jest też kwestia drużyny, którą można uznać za zwycięzcę tej edycji mistrzostw. Wszystko rozchodzi się o spotkanie rozegrane22 października1944 pomiędzy Wisłą, aWieczystą Kraków, ponieważ wiele źródeł uznaje to spotkanie tylko za mecz towarzyski, ponieważ zostało rozegrane dwa miesiące po wszystkich innych spotkaniach. Jednak jest to o tyle dziwne, że dla obydwu drużyn było to ostatnie brakujące spotkanie mistrzostw. Wisła wygrała tamto spotkanie 4:0. Jeśli uznamy to spotkanie za część mistrzostw zwycięzcą rozgrywek jest Wisła, jeśli nie to Biała Gwiazda zdobywa wtedy drugie miejsce ustępującNadwiślanowi Kraków[59].
17 grudnia1944 w mocno zimowych warunkach Wisła rozgrywa spotkanie z Klubem Sportowym Groble wygrywając 12:1[60]. Jak się miesiąc później okazuje jest to ostatnie spotkanie pod okupacją, gdy 18 stycznia 1945 rokuKraków zostałzajęty przez Armię Czerwoną. Dziesięć dni później, 28 stycznia 1945, na odzyskanymstadionie Wisły zostają zorganizowane pierwsze od blisku sześciu lat wolnederby Krakowa pomiędzy Wisłą, aCracovią wygrane przez Białą Gwiazdę 2:0[61][62].
Wlecie1945 roku odbywają się pierwsze, oficjalne rozgrywki w wolnejPolsce. Są nimi eliminacje dokrakowskiej Klasy A na następny sezon. Wisła rozgrywa dziewięć z dziesięciu spotkań eliminacji i w pierwotnej wersji nie uzyskuje kwalifikacji. Brakujący mecz zDalinem Myślenice rozgrywa dopiero17 marca1946 i zwyciężając w tym spotkaniu 8:0 (w tym aż 7 bramekMieczysława Gracza) Wisła zapewnia sobie grę wśród najlepszych drużyn krakowskiego okręgu[63][64].
Wewrześniu1945 roku Wisła składa wniosek o zarejestrowanie klubu na podstawie przedwojennego prawa o stowarzyszeniach.31 stycznia następnego roku wniosek zostaje akceptowany, a Wisła na podstawie nowego statutu wybiera nowe władze. Prezesem pozostaje Tadeusz Orzelski, który pomimo aresztowania w trakcie wojny cały czas pełnił funkcję prezesa Wisły. Na jednego z wiceprezesów wybrana zostaje legenda klubuHenryk Reyman[65].
Afisz spotkania Wisły z Wieczystą w 1946 roku
Wlecie1946 roku rozegrana zostaje pierwsza fazakrakowskiego okręgu Klasy A, która stanowiła eliminacje do pierwszych, powojennychmistrzostw Polski. Wisła wygrywa bezapelacyjnie swoją grupę tracą punkty jedynie w ostatnim meczu, gdy mają zapewniony awans przegrywa zTarnovią Tarnów. W finałowej fazie mierzą się ze sobą zwycięzcy trzech grup pierwszej fazy. Wisła,Cracovia orazGarbarnia. Po rozegraniu wszystkich spotkań Biała Gwiazda i Pasy mają ten sam dorobek punktowy, który prowadzi do rozegranego14 września tamtego roku nastadionie Garbarni dodatkowego meczu o zwycięstwo wkrakowskiej Klasie A. Wisła wygrywa pewnie tamto spotkanie 4:1, dzięki czemu zapewnia sobie awans doMistrzostw Polski zarówno w sezonie1946 jak i w1947[66].
W samychMistrzostwach Polski rozrywanychsystemem nieligowym Wisła zaczyna grę od 1/8 finału pokonując w niejCzuwaj Przemyśl 4:0. W następnej rundzie rywalem Białej Gwiazdy jestPolonia Warszawa, która okazuje się być przeszkodzą nie do przejścia pokonując Wisłę 3:2 i kończąc jej grę w mistrzostwach[67].
Mistrzostwa Polski 1947 rozegrano jeszcze wsystemie nieligowym, jednak już mocno klasyczną ligę przypominającym oraz będącym oprócz walki oMistrzostwo Polski 1947 eliminacjami do rozgrywek ligowych w następnym sezonie. Rozgrywki rozpoczęły się odfazy grupowej, którą Biała Gwiazda wygrała bardzo pewnie wygrywając czternaście z szesnastu spotkań oraz zdobywając sto jeden bramek. Szczególne wrażenie robił wynik osiągnięty w spotkaniu zOgniskiem Siedlce rozegranym24 sierpnia wKrakowie, w którym Wisła wygrała 21:0, co do dzisiaj stanowi rekordowe zwycięstwo Krakowian[68]. Wygrywając swoją grupę w fazie grupowej Wisła nie tylko awansowała dofazy finałowej mistrzostw, ale również zapewniła sobie udział w rozgrywkach ligowych w sezonie1948 kontynuując passę nieprzerwanej gry w najwyższej klasie rozgrywkowej od powstaniasystemu ligowego wPolsce. W samym finale Biała Gwiazda zmierzyła się zWartą Poznań orazAKS-em Chorzów. Pokonując dwukrotnieChorzowian, jednak przegrywając obydwa spotkania zWartą Wisła zdobyła tytuł wicemistrzów kraju oraz pierwszy powojenny medalMistrzostw Polski[69][70].
W1948 roku zgodnie z przygotowanym wcześniej planem wdrażaniamistrzostw Polski ponownie wsystem ligowy rozgrywki o tytuł Mistrza Polski znowu, pierwszy raz po wojnie zostają rozegrane jako liga. Cały sezon o tytuł Wisła walczy zCracovią. Po rozegraniu wszystkich spotkań obydwakrakowskie kluby kończą z takim samym dorobkiem punktowym, co wedle ówczesnego regulaminu oznacza rozegraniedodatkowe spotkanie na neutralnym terenie o tytuł Mistrza Polski. Jako miejsce finałowej rozgrywki wybrany zostajestadion Garbarni, a samo spotkanie odbywa się5 grudnia. Wiślacy dobrze wchodzą w mecz zdobywając bramkę już w pierwszej minucie spotkania autorstwa Tadeusza Legutki. W późniejszej fazie spotkanie graczeCracovii strzelą Wiśle trzy bramki i to ekipa Pasów może jako pierwsza po wojnie cieszyć się z ligowegoMistrzostwa Polski[71][72].
Na przełomie lat1948 i1949Komuniści, którzy przejęli władzę wPolsce zaczynają reorganizować sport wedle wschodnich wzorców.22 grudnia1948 powołane zostaje przez nich dziewięć stowarzyszeń pod które będą kluby sportowe wPolsce miały dołączać. Pierwotnie Wisła chciała dołączyć do Związku Zawodowego Kolejarzy. Składając o tym zawiadomienie22 grudnia1948 Wisła zostaje poinformowana, że z dniem31 stycznia1949Towarzystwo Sportowe Wisła Kraków zostanie wykreślone z rejestru stowarzyszeń. Formalnie oznaczać to będzie, że klub przestaje istnieć. Działacze Wisły postawieni pod ścianą mając świadomość złej sytuacji finansowej klubu rozpoczęli negocjacje z zalegalizowanym przez komunistyczne władze stowarzyszeniemZS Gwardia. Rozmowy trwały długo, ponieważ duża część działaczy Wisły nie była przekonana, żeby klub słynący ze swoich patriotycznych wartości decydował się na taki ruch[73]. Brak jest dokładnych źródeł kto wykonał pierwszy krok w trakcie rozmów. Czy to działacze Wisły zdecydowali się na kontakt zZS Gwardia czy odwrotnie. Patrząc jednak na podobne działania w innych krajach rodzącego się wówczasbloku komunistycznego można przypuszczać, że Wisła jako klub mocno kojarzony zpatriotyzmem została wybrana przez władze do wstąpienia doZS Gwardia. Ostatecznie26 stycznia1949 władze Wisły wysyłają list akcesyjny doZS Gwardia.6 lutego po tygodniu pracy jako nielegalne zgromadzenie odbywa się walne zgromadzenie władz wtedy jeszczeTowarzystwa Sportowego Wisła Kraków, które poprzez aklamację przyjmuje wstąpienie Wisły wgwardyjne szeregi. Pomimo przyjęcie decyzji przez aklamację, czyli w założeniu jednogłośnie głos sprzeciwu lub mocnej niepewności zgłaszają wieloletni piłkarze WisłyHenryk Reyman iMieczysław Gracz. Podczas tego zjazdu dotychczasowy prezes Wisły Tadeusz Orzelski zostaje zdegradowany do roli wiceprezesa, a jego miejsca zajmuje wybrany przezZS GwardiaTeodor Duda, który jak wszyscy następni prezesi Wisły do końcakomunizmu wPolsce został dobrany zmilicyjnej nominacji. Tego dnia klub zmienia również swoją pełną nazwę naZrzeszenie Sportowe Gwardia-Wisła Kraków[74].
Wmarcu1949 Biała Gwiazda już pod nazwą Gwardia-Wisła rozpoczyna nowy sezon ligowy. Ponownie tytuł mistrzowski rozstrzyga się pomiędzy dwomakrakowskimi klubami. Wisłą iCracovią.23 października remisując 1:1 spotkanie domowe zRuchem Chorzów Wisła zapewnia sobie upragniony, wyczekiwane od ponad 20 lat trzeci tytułMistrza Polski[75].
Rok1949 kończy się złamaniem przezkomunistyczne stowarzyszenia sportowe umów z klubami i nakazania im gry pod nazwami stowarzyszeń. Dlatego w pierwszej części lat 50. Wisła występować będzie pod nazwąGwardia Kraków[76][77].
W marcu Wisła rozpoczyna walkę o obronę tytułu mistrzowskiego z ubiegłego sezonu. Tym razem głównym konkurentem Wisły jestRuch Chorzów grający pod nazwąUnia Chorzów. Kwestia mistrzowskiego rozstrzyga się dopiero w ostatniej kolejce, kiedy to Wisła pomimo porażki zGórnikiem Radlin 1:2 i dzięki remisowi Ruchu zdobywa swoje czwartemistrzostwo Polski[78].
Wlidze natomiast Wisła zaliczyła falstart wygrywając jedynie jedno spotkanie w pierwszych sześciu kolejkach sezonu. Jednak dobra forma w dalszej części rozgrywek sprawił, żeKrakowianie nadrobili stratę do czołówki i po raz trzeci z rzędu i piąty w historii zwyciężyli wlidze polskiej. Z racji, że po sezonieGKKF zdecydował powrót do klasycznego sposobu wyłanianiamistrza Polski poprzez rozgrywki ligowe Wisła pozostaje jedynym w historiipolskiej piłki nożnej mistrzem Ligi Polskiej[80].
W sezonie1952 z racji przygotowańreprezentacji Polski do startu wIgrzyskach Olimpijskich wHelsinkach zdecydowano się skrócić ligę do samej rundy jesiennej, dzieląc drużyny na dwie grupy. System, mimo że uznawany za ligowy, był mocno zbliżony do systemu nieligowego z1948 roku. By nie popełnić błędu z sezonu1924, gdy z powodu przygotowań olimpijskich kadry narodowej kibice dłuższy czas nie widzieli swoich ulubieńców w akcji zamiast rundy wiosennej drużynyI ligowe bez udziału reprezentantów rozegrały protoplastęPucharu Ligi PolskiejPuchar Zlotu Młodych Przodowników. Dwanaście biorących w nim udział drużyn zostało podzielonych na dwie grupy. Biała Gwiazda w swojej grupie musiała uznać wyższośćWawelu Kraków zajmując drugie miejsce i kwalifikując się do meczu o 3. miejsce. Odbył się on20 lipca1952 wWarszawie, gdzie rywalemKrakowian byłAKS Chorzów. Biała Gwiazda po bramkachZdzisława Mordarskiego iKazimierza Ślizowskiego zwyciężyła 2:1 zdobywając trzecie miejsce turnieju[81].
PoIgrzyskach iPucharze Zlotu wsierpniu tamtego roku rozpoczęły sięrozgrywki ligowe rozgrywane w podobny sposób doPucharu Zlotu, gdzie dwanaście zespołów zostało podzielonych na dwie sześciozespołowe grupy. Biała Gwiazda w swojej grupie zajęła podobnie jak wPucharze Zlotu drugie miejsce, tym razem ustępującPolonii Bytom. Wlidze w odróżnieniu odPucharu Zlotu rozegrane jedynie finał pomiędzy zwycięzcami grup. Miejsca końcowe w lidze były przyznawane na podstawie miejsc w grupach, a wyższe miejsce otrzymywała drużyna z grupyMistrza Polski. Z racji, żePolonia Bytom przegrała finał Wiśle przypadło czwarte miejsce w końcowej klasyfikacji zaCracovią, który zajęła najniższe miejsce na podium. Kończąc tym samym trzyletnie, ligowe panowanie Białej Gwiazdy wPolsce[82].
Po zakończeniu ligi w1952 na Wisłę czekała jeszcze rywalizacja wPucharze Polski, który w tamtym sezonie został w całości skomasowany do rozegrania w przeciągu miesiąca. Biała Gwiazda po pokonaniuPomorzanina Toruń,Zawiszy Bydgoszcz iWawelu Kraków znalazła się w półfinale rozgrywek. Tam trafiła narezerwy Legii Warszawa. W rozegranym7 grudnia weWrocławiu spotkaniu po dogrywce padł wynik 0:0, który oznaczał rozegranie powtórzone meczu. Odbył się on tydzień później wWarszawie, gdzie znowu była potrzebna dogrywka. Jednak tym razem drużynarezerw Legii strzeliła bramkę eliminując Wisłę zPucharu[83].
Aktualny wygląd otwartego w 1953 stadionu Wisły przy ul. Reymonta
Wmaju1953 Wisła otwiera nowy już trzeci swójstadion, zbudowany tuż obok swojego wtedy użytkowanegostadionu. Nowy stadion mieści się przy ulicy Reymonta. Stadion ten z różnymi modernizacjami służy Białej Gwieździe do dzisiaj[84].
Sezon1953 w lidze to rok bardzo przeciętnych występów Wisły, które im bardziej w głąb sezonu tym bardziej zaczynając zwiastować brak miejsca na podium w klasyfikacji końcowej. Szczególnie zdają się o tym świadczy cztery porażki z rzędu między siedemnastą, a dwudziestą kolejką. Przełamanie następuję w meczu dwudziestej pierwszej kolejki wderbach Krakowa zCracovią występującą pod komunistyczną nazwąOgniwo Kraków, które Biała Gwiazda wygrywa 3:0. Dokładając do tego w ostatniej kolejce wygraną 3:2 zAKS-em Chorzów rzutem na taśmę Wisła zdobywa trzecie miejsce w tabeli końcowej[85].
Od1953GKKF decyduje, żePuchar Polski będzie rozgrywany systememjesień-wiosna, odwrotnie doligi. Dlatego pod koniec1953 roku Wisła rozgrywa jeszcze dwie rundy krajowego pucharu. Najpierw bez większego trudu pokonujeDąbskiego Kraków 7:0, by następnie po dwóch meczach pokonaćPolonię Warszawę. W pierwszym spotkaniu wKrakowie pada bezbramkowy remis, następnie w powtórzonym spotkaniu wWarszawie Biała Gwiazda pokonuje Czarne Koszule 1:0 przechodząc do wiosennej części rozgrywek[86].
Kłopoty z dobrymi wynikami, z którymi Wisła zaczęła mieć problemu sezon wcześniej dają o sobie również znać w sezonie1954, który jest dla Białej Gwiazdy najsłabszym ze wszystkich dotychczasowych ligowych sezonów. W międzyczasie jednakKrakowianie zaliczają bardzo dobrą kampanię wPucharze Polski, gdzie po pokonaniuPolonii Bytom,Szombierek Bytom orazZagłębia Sosnowiec kwalifikują się do finału rozgrywek.25 lipca naStadionie Wojska Polskiego wWarszawa po dogrywce Wisła bezbramkowo remisuje zGwardią Warszawa, co skutkuje rozegraniem powtórzonego spotkania. Nie doczekuje tego jednak trener WisłyMichał Matyas, które przez słabe wyniki w lidze zostaje zwolniony ze stanowiska. Jest to przełomowa decyzja, ponieważMatyas był trenerem Białej Gwiazdy odgrudnia1950 przez łącznie 1339 dni, co do dzisiaj jest klubowym rekordem pracy trenera za jednej kadencji wKrakowie. Zastępuje go duet trenerskiCzesław Skoraczyński oraz były piłkarz Wisły i asystentMatyasaMieczysław Gracz. Za cel otrzymują utrzymanie Wisły wI lidze. Najpierw jednak9 września weWrocławiu grają powtórzonymecz finałowyPucharu Polski, w którymWarszawie pewnie pokonują Wiślaków 3:1. W lidze walcząc do ostatniej kolejki Wiśle, dzięki wygranej w ostatnim meczu zLechem Poznań 3:0 udaje się utrzymać w najwyższej klasie rozgrywkowej[87].
Sezon1955 jest kontynuacją kryzysu jaki dopadł w połowie lat 50. Wisłę. Po dość bezbarwnym sezonie Biała Gwiazda zajmuje w lidze siódme miejsce. WPuchar Polski pierwszy raz w historiiKrakowianie nie dochodzą do finałowych rund odpadając w 1/8 finału zLechią Gdańsk[88].
Najważniejszą jednak informacją z tego roku była uchwała Wojewódzkiego Zarządu ZSGwardia z10 września, dzięki której Wisła powróciła do swojej historycznej nazwy[89].
Po dwóch słabych sezonach zarząd Wisły postanawia powierzyć drużynę nowego trenerowi, którym zostajeArtur Woźniak. Pierwszy sezon daję nadzieje na progres. Po dwóch słabych sezonach wlidze w1956 roku Biała Gwiazda zajmuję 5 miejsce w lidze, a wPucharze Polski dochodzi do półfinału, gdzie dopiero po dogrywce trwającej łącznie z meczem 137 minut odpada zGórnikiem Zabrze.Następny sezon jednak nie podtrzymuje tego trendu i Biała Gwiazda zajmuje ponownie miejsce w dolnej części tabeli, dokładnie dziewiąte. Nawet dość dobry wynik i dotarcie do ćwierćfinałuPucharu Polski nie ratuje posadyArtura Woźniaka, który kończy pracę w Wiśle z końcem roku. Na stanowisku zastępuje goCzechosłowakJosef Kuchynka, którego powrót wKrakowie wiąże się z wielkimi nadziejami, ponieważ był on twórcą mistrzostw tytułów z sezonów1949 i1950[90][91].
Dwa ostatnie sezony lat 50. XX wieku to dla Wisły dwukrotnie zajęte siódme miejsce w środku tabeli. W latach tych ponownie zawieszony zostajePuchar Polski, więcliga polska stanowi dla Białej Gwiazdy jedyne oficjalne rozgrywki[93][94].
Sezon1960 to dla Wisły kolejny sezon bez większej historii. Klub zaczyna umacniać się jako ligowy średniak zajmując ósme miejsce na koniec sezonu ocierając się ponownie o spadek kończąc sezon trzy punkty nad strefą spadkową[95].
Następny sezon1961 Wisła gra w dość podobny, niemrawy sposób co poprzednie. Dodatkowo w Białej Gwieździe dochodzi do dużych zmian kadrowych, które można nazwać wręcz kadrową rewolucją. Przynosi to jednak efekt bardzo dobra druga część sezonu, w którejKrakowianie przegrywają tylko dwa spotkania wwindowuję ich na czwarte miejsce kończąc z takim samym dorobkiem punktowym (ale gorszym bilansem bramek) co trzeciaLegia Warszawa[96].
W sezonie1962 dochodzi wpolskiej piłce do długo oczekiwanej zmiany.Liga przechodzi wzorem całejzachodniej Europy na systemjesień-wiosna. Dlatego rozgrywki w roku1962 zostają skrócone do półroku dzieląc drużyny na dwie grupy wzorem sezonu1952. W swojej grupie musi uznać wyższośćPolonii Bytom orazOdry Opole zajmując trzecie miejsce o ponownie ocierając się o walkę o medale. Biała Gwiazda zakończy rozgrywki grupowe z taką samą ilością punktów co drugaOdra Opole, jednak podobnie jak w sezonie ubiegłym ma od rywala gorszy bilans bramkowy. Koniec sezonu to rozgrywki barażowe o finalne miejsca między drużynami z różnych grup. Wisłę po zajęciu trzeciego miejsca w grupie czeka dwumecz o piąte miejsce zLegią Warszawa. W pierwszym spotkaniu rozegranym21 czerwca1962 wKrakowie pada remis 1:1. W rozegranym wWarszawie tydzień później rewanżuKrakowianie dobrze rozpoczynają spotkanie prowadząc do przerwy 1:0 po rzucie karnym wykorzystanym przezWładysława Kawulę. Jednak kapitalna druga połowa w wykonaniu Wojskowych prowadzonych przez legendarnegopolskiego treneraKazimierza Górskiego daję im wygraną 4:1 i finalnie to oni zajmują piąte miejsce, a Białej Gwieździe przypada szósta lokata w tabeli końcowej[97].
W powyższym sezonie reaktywowana również po raz kolejnyPuchar Polski. Jednak występ w nim Wiślaków jest dość szybki. Po pokonaniuLechii Zielona Góra Wisła odpada w 1/8 finału przegrywając zRuchem Chorzów[98].
Nadchodzi sezon1962/1963 pierwszy w historii rozgrywany w systemiejesień-wiosna. Po dwóch sezonach kiedyKrakowianie ocierali się o medale lub walkę o nie nadchodzi powrót do rywalizacji w środku tabeli. Biała Gwiazda zaliczając średni sezon kończy go na ósmym miejscu nie angażując się ani w walkę o medale, ani w walkę o utrzymanie. WPucharze Polski po raz pierwszyKrakowianie odpadają już na pierwszym przeciwniku przegrywając 1/16 finału zSzombierkami Bytom[99][100].
Henryk Reyman (1926) największa legenda Wisły Kraków. W Białej Gwieździe pełnił rolę piłkarza, p.o. trenera oraz wiceprezesa. Aktualnie jest patronem stadionu klubu oraz jednej z przylegających do niego ulic.
11 kwietnia1963 świat Wisły Kraków pogrąża się w żałobie. UmieraHenryk Reyman, największa legenda klubowa. Człowiek, dzięki któremu działaniom zreaktywowano klub poI wojnie światowej i przetrwanoII wojnę światową. Piłkarz, dzięki któremu zdobyto pierwsze dwamistrzostwa Polski oraz pierwszyPuchar Polski. Działacz, który pomógł stworzyć drużynę, która trzy razy z rzędu w latach1949–1951 wygrała ligę co dało Wiśle dwa mistrzostwa Polski[101].
Sezon1963/1964 Wisła zaczyna bardzo słabo wygrywając tylko trzy razy przez całą rundę jesienną. Ukoronowaniem słabej formy Białej Gwiazdy jest porażka na koniec rundy wSzczecinie zPogonią 0:6. Humory kibicom Wisły co nieco poprawiać mogą występyKrakowian wPucharze Polski, gdzie na jesień przechodząKabel Kraków orazGwardię Warszawa. Jednak na początku wiosny przygoda z Pucharem kończy się na ćwierćfinale i porażką 1:2 zPolonia Bytom. W rundzie wiosennej forma Białej Gwiazdy nie poprawia się za bardzo i dalej Wisła musi rozpaczliwie walczyć o utrzymanie. Dwa zwycięstwa w końcówce sezonu zOdrą Opole iStalą Rzeszów wlewają w serce Wiślaków nadzieję. Żeby się utrzymać Wisła w ostatniej kolejce potrzebuje wygranej. Jednak zadanie nie będzie proste, ponieważ na Reymonta przyjeżdża hegemon ostatnich lat w polskiej piłceGórnik Zabrze. Widać to na początku spotkania, gdyZabrzanie szybko dochodzą do prowadzenia 2:0. Jednak dzięki dwóm rzutom karnym wykorzystanym przezRyszarda Wójcika i Mieczysława Gwiżdża Biała Gwiazda doprowadza do remisu. Niewiele późniejJózef Gach doprowadza do ekstazy piętnastotysięczną widownię naStadionie Wisły wyprowadzająKrakowian na prowadzenie. Ten wynik schroni Wisłę przed historyczną degradacją z najwyższej ligi. Jednak na sześć minut przed końcem spotkania błąd obrońców Wisły wykorzystuje napastnikGórnikaRoman Lentner wyrównując wynik spotkania. Więcej bramek nie pada, a to oznacza dla Białej Gwiazdy pierwszą w historii degradację nadrugi poziom rozgrywkowy[102]. Wisła straciła wtedy również tytuł jedynej (obokRuchu Chorzów) drużyny, która zaliczyła wszystkie możliwe sezony w najwyższej polskiej lidze. Dodatkowo wtabeli wszech czasów Wisła spada na drugie miejsce zaChorzowian, po tym gdy liderowała tabeli od samego jej początku. Pozycji lideraKrakowianie nigdy już w niej nie odzyskują[103][104][105].
Sezon1964/1965 jest dla Wisły pierwszym w historii nadrugim poziomie rozgrywkowym. Po spadku dochodzi do kilku zmian w drużynie, najważniejszą z nich jest powrót na stanowisko pierwszego treneraCzesława Skoraczyńskiego, którego celem jest szybki powrót doI ligi.15 sierpnia wKatowicach z miejscowymGKS-em Biała Gwiazda rozgrywa swój pierwszy mecz wII lidze. Wisła gra bardzo dobrą rundę jesienną tracą punkty tylko w czterech meczach. Ukoronowaniem dobrej formy jest zwycięstwo w ostatniej kolejce pierwszej części rozgrywek w pierwszychderbach Krakowa na drugim poziomie rozgrywkowym zCracovią 4:1. Dobra forma w lidze przekłada się również na dobre wyniki wPucharze Polski, gdzie Biała Gwiazda najesień pokonujeKarpaty Krosno,Piast Cieszyn orazGórnika Świętochłowice. Rozgrywki wiosenneKrakowianie zaczynając od spotkania w ćwierćfinalePucharu Polski zCzarni Żagań remisując z nimi po dogrywce 1:1. Zgodnie z regulaminem rozgrywek następuje wtedyrzut monetą, który wygrywająŻagańczycy i to oni przechodzą do półfinału. Tydzień później startuje liga, a Wisła nadal utrzymuje wysoką formę, dzięki której17 czerwca po zwycięstwie wCzęstochowie zRakowem 3:1 na dwie kolejki przed końcem sezonu Biała Gwiazda zapewnia sobie ekspresowy powrót doI ligi, po roku wII lidze[106][107].
Powracająca doI ligi Wisła rozpoczyna sezon1965/1966 od wysokie zwycięstwa w domu zZawiszą Bydgoszcz 4:1. Zwiastun dobrego sezonu zostaje podtrzymany cały rok, ponieważ równo grająca Wisła w całym sezonie przegrywa zaledwie cztery spotkania. W finałowej tabeli Biała Gwiazda musi uznać wyższość jedynie ówczesnemu hegemonowiGórnikowi Zabrze zdobywając wicemistrzostwo Polski, w kapitalnym stylu powracając do najwyższej klasy rozgrywkowej. DlaKrakowian był to również pierwszy medalmistrzostw Polski od1953 roku. WPucharze Polski w tamtym sezonie Wisła zalicza słaby występ odpadając zSzombierkami Bytom już w pierwszej, możliwej rundzie[108][109].
29 marca1967 na spotkaniu delegatów klubu z ramieniaZS Gwardia podjęta zostaje decyzja o zmianie pełnej nazwy klubu naGwardyjskie Towarzystwo Sportowe Wisła Kraków, by w pełni podkreślić przynależność klubu do stowarzyszenia. Oficjalnie nazwa wchodzi w życie9 maja tamtego roku[114].
W sezonie1967/1968 Wisła po raz pokazuje europejskiej publiczności w oficjalnych rozgrywkachUEFy. Jako zdobywcaPuchar Polski reprezentującPolskę wPucharze Zdobywców Pucharów rozgrywki rozpoczyna od dwumeczu zfińskimHJK Helsinki. W pierwszym meczu rozegranym20 września wstolicyFinlandii Biała Gwiazda wygrywa pewnie 4:1. Dwa tygodnie później w rewanżu wKrakowie Wiślacy po raz kolejny aplikująFinom cztery bramki, tym razem nie tracąc żadnej. W następnej rundzie poprzeczka idzie mocno w górę, ponieważKrakowianie trafiają naniemieckiHamburger SV, który pewnie dwukrotnie wygrywa z Wisłą 1:0 wKrakowie i aż 4:0 wHamburgu. Na tym Biała Gwiazda kończy swoją pierwszą, oficjalną,europejską przygodę. Dobry humor w klubie związany z grą wEuropie psuje kompromitujący występ wPucharze Polski, w którym Wiślacy odpadają zBaildonem Katowice, grającym wtedy napiątym poziomie rozgrywkowym. W lidze natomiast po słabej jesieni i jeszcze słabszej wiośnie znowuKrakowianie są bliscy spadku, ledwie trzy lata po powrocie do najwyższej klasy rozgrywkowej. W ostatniej kolejce Wisła mierzy się na wyjeździe zSzombierkami Bytom, pokonując je 2:0 oraz dzięki zwycięstwuPogoni Szczecin nadŁKS-em Łódź Biała Gwiazda zrównuje się zŁodzianami i dzięki lepszemu bilansowi bramek utrzymuje się wI lidze. Poniekąd można powiedzieć, że Wiśle los oddał, to co zabrał cztery lata temu, ponieważ wtedyKrakowianie też zdobyli tyle samo punktów co ostatnia bezpieczna drużyna, jednak mieli gorszy bilans bramkowy z całego sezonu[115][116][117].
We wspomnianym wyżej meczu zSzombierkami jako rezerwowy na drugą połowę wchodzi przyszły najlepszy strzelec klubu w historiiKazimierz Kmiecik debiutując w pierwszej drużynie Białej Gwiazdy[118].
Po nerwowej końcówce sezonu1967/1968 sezon1968/1969 jest dla Wisły dużo spokojniejszy. Biała Gwiazda grająca dość w kratkę utrzymuje przez cały sezon miejsce w środku tabeli, kończąc finalnie rozgrywki na siódmym miejscu. Występ wPucharze Polski w tamtym sezonie dla Wisły nie trwa zbyt długo po pokonaniuWarszawianki Wiślacy przegrywają zUnią Tarnów w 1/8 finału[119][120].
Po sezonie ligowym Wiślacy ponownie przystępują do Międzynarodowego Puchar Piłkarskiego, który zmienił schowają nazwę naPuchar Intertoto. WPolsce bardzo popularne było również nazywanie tego turnieju Pucharem Lata, ponieważ zawsze był rozgrywany wczerwcu, bądźlipcu. Oprócz nazwy zmienia się również regulamin turniej. W rozgrywkach biorące w nich udział drużyny podzielone zostają na grupy. Po ich zakończeniu kończy się cały turniej bez wyłaniania jednego zwycięzcy całych rozgrywek. W tej edycji Wiślacy trafiają naczechosławackieVSS Košice,belgijskieLierse SK iduńskiEsbjerg fB. Dzięki wygranym wszystkim spotkaniom domowym oraz wyjazdowemu triumfowi wDanii Biała Gwiazda wygrywa swoją grupę Pucharu Intertoto[121].
Kolejny sezon1969/1970 to dla Wisły kolejny rok gry w kratkę plątając się w okolicach tabeli, mając jednak bliżej do strefy spadkowej niż pucharowej i medalowej. W lidze kończy się to dla Wisły osunięciem się o jedną lokatę w tabeli w stosunku do sezonu poprzedniego i zajęcie ósmego miejsca. WPucharze Polski natomiast Biała Gwiazda odpada na pierwszym rywalu, przegrywając po dogrywce zGórnikiem Wałbrzych. Humor Wiślakom poprawić może bardzo dobry występ wPucharze Intertoto po zakończeniu sezonu. Gdzie trafiając w grupie naduńskieHvidovre IF,holenderskiFC Utrecht orazszwajcarskiFC Winterthur Biała Gwiazda odnosi pięć zwycięstw i drugi rok z rzędu wygrywa swoją grupę w Pucharze Lata[122][123][124].
W 1997 klub kupili właścicieleTele-Foniki:Bogusław Cupiał wraz ze wspólnikami Zbigniewem Urbanem i Stanisławem Ziętkiem. Z czasem Cupiał został jedynym właścicielem klubu, który pod jego rządami osiem razy zdobywał mistrzostwo Polski, osiągał również sukcesy w europejskich pucharach. W 2016 Wisła została sprzedana Jakubowi Meresińskiemu[125] za nieco ponad milion złotych[126]. od którego piłkarska spółka została przejęta przezTowarzystwo Sportowe Wisła Kraków, powiązane ze środowiskiem kibiców. W 2018 po kontrowersjach związanych z ujawnieniem powiązań władz klubu oraz w związku z fatalną sytuacją finansową rozpoczęto poszukiwanie inwestora[127][128]. 19 grudnia TS Wisła poinformowała o warunkowym sprzedaniu sekcji piłkarskiej luksembursko-brytyjskiemu konsorcjum funduszy inwestycyjnych[129], zaś 22 grudnia właścicielami piłkarskiej Wisły zostały Alelega Luxembourg S.à r.l. (60% akcji) oraz Noble Capital Partners Ltd (40%). Dotychczasowy zarząd i rada nadzorcza podały się do dymisji, zaś p.o. prezesa został Adam Pietrowski[130][131]. Ponieważ nowi inwestorzy nie przelali pieniędzy zgodnie z umową, akcje spółki wróciły do Towarzystwa Sportowego[132]. Na początku 2019. roku Komisja ds. Licencji Klubowych PZPN zawiesiła licencję na występy wEkstraklasieze względu na niejasną sytuację prawną Klubu oraz w związku z licznymi naruszeniami postanowień Podręcznika Licencyjnego[133], a nowym prezesem klubu został członek zarządu TS Wisła Rafał Wisłocki[134]. W dniu 2 lipca 2019 obowiązki prezesa klubu zaczął pełnićPiotr Obidziński, który od stycznia pracował jako prokurent spółki i pełnomocnik. W dniu 20 kwietnia 2020 prezesem Wisły Kraków został Dawid Błaszczykowski[135], który pełnił funkcję do dnia 28 lipca 2022 roku[136]
15 maja 2022 po przegranej 2:4 z Radomiakiem Radom Wisła spadła do I ligi, po raz pierwszy od 1996[137][138]. 1 sierpnia 2022 roku funkcję Prezesa TS Wisła Kraków SA objął Władysław Nowak, pełnił ją do dnia 22 listopada 2022 roku. 25 listopada 2022 prezesem klubu zostałJarosław Królewski, który 20 grudnia 2022 roku stał się posiadaczem 53,68 proc. akcji Wisły Kraków zostając tym samym większościowym akcjonariuszem klubu.
W sezonie2023/2024Biała Gwiazda zdobyłaPuchar Polski, pokonując w finale po dogrywce 2:1 drużynęPogoni Szczecin[139].Sezon ligowy okazał się być jednak dla Wisły katastrofalny - zajęła ona bowiem 10. miejsce w tabeli ligowej, najniższe w historii występów drużyny na tym szczeblu rozgrywkowym[140].
Sezon 2024/2025 Wisła Kraków zakończyła na 4. miejscu, kwalifikując się do baraży o awans do Ekstraklasy[141]. Baraże zakończyła jednak niepowodzeniem, przegrywając w ich półfinale 0:1 zMiedzią Legnica[142].
Twórca pieśniJak długo na Wawelu... Konstanty Krumłowski
Patriotyczna pieśńKonstantego Krumłowskiego pt.Jak długo naWawelu... pierwszy raz na meczu Wisły Kraków rozbrzmiała25 września1927 roku po zwycięstwie nad klubem składającym się zmniejszości niemieckiej iŚlązaków1. FC Katowice i zapewnieniem sobie przez Białą Gwiazdęmistrzostwa Polski. Patriotyczny wymiar zwycięstwa spowodował, że piłkarze Wisły podczas świętowania odśpiewali wiele patriotycznych pieśni. Z biegiem czasu pieśńJak długo na Wawelu... najbardziej przyjęła się wśród nich i już pod konieclat. 20 XX wieku była przez Wiślaków uznawana za ich hymn. Oficjalnie jako hymn klubu pieśń została uznana w1935 roku. Z biegiem czasu niektóre wersy pieśni były powoli przerabiane na sportowe brzmienie. W czasachPRL-u w programach meczowych najczęściej pomijano refren pieśni z racji jego patriotycznego wydźwięku[148].
Pierwszym emblematem Wisły Kraków była czarna piłka przecięta błękitną wstęgą, która miała symbolizować występującą w nazwie klubu rzekęWisłę.Jesienią1907 roku doszło do fuzji Wisły z tzw.drużyną Jenkera, w założeniu której klub nadal zachowywał nazwę Wisła, a oddrużyny Jenkera przejmował barwy. W ten sposób Wisła zaczęła od tamtej pory grać w czerwonych koszulkach z dwoma, błękitnymi gwiazdami (po jednej na każdą pierś). Sama błękitna gwiazda na koszulkachdrużyny Jenkera znalazła się przypadkiem. Podczas zamawiania strojów zBerlina klub otrzymał koszulki ze wspomnianymi gwiazdami. Zdecydowano wtedy przyjąć je jako znak klubowy.
Biała Gwiazda
W drugiej połowie1910 roku dokonano zmiany koloru gwiazdy na białą. Zmiana związana była ze staraniakrakowskiego klubu stworzenia autonomicznego,polskiego ruchu sportowego nie podlegającegoaustriackiemu zaborcy. Po zmianie kolory występujące na koszulkach Wisły były białe i czerwone, co miało nawiązywać dopolskich barw narodowych. Do czasu wybuchuI wojny światowej ilość ramion białej gwiazdy nie była usystematyzowana. Najczęściej spotkać można było koszulki Wisły z ośmioramienną gwiazdą, ale również z pięcio- czy sześcioramienną. Znana dzisiaj pięcioramienna, biała gwiazda została usystematyzowana po reaktywowaniu klubu po zakończeniuI wojny światowej[149].
Gwiazda na koszulkach towarzyszyła piłkarzom do roku2000 kiedy została zastąpiona herbem stworzonym dla powstałej sportowej spółki akcyjnej. Nie zostało to dobrze przyjęte przez kibiców klubu, który ten herb bardziej uważali za logo spółki niż herb klubowy. Ze względu na jubileusz stuleciu klubu w strojach wyprodukowanych na sezony2005/2006 oraz2006/2007 na pierś zawodników powróciła Biała Gwiazda. Po tych dwóch sezonach powrócono do herbu na koszulkach. W strojach stworzonych na sezony2008/2009 oraz 2009/2010 oprócz herbu na piersi na lewym ramieniu zawodników znajdowała się symboliczna Biała Gwiazda. Po tych dwóch sezonach ponownie gwiazda zniknęła z wiślackich koszulek. W 2013 roku zarząd klubu po prośbach i petycjach kibiców postanowił przywrócić Białą Gwiazdę na stałe na koszulki klubowe. Od tamtej do pory do dziś gwiazda występuje na piersi zawodników klubu.
Maskotka klubu została stworzona, by podkreślić silne związki klubu z Krakowem, jego bogatą historią oraz legendami. Inspiracją do jej powstania stał sięsmok zamieszkujący według podań pieczarę pod wzgórzem wawelskim, do którego nawiązuje także hymn klubu[150].
Jako smok nastadionie Wisły występowali wierni kibice klubu, którzy swoje rolę pełnili, aż do swojej śmierci. Pierwszym smokiem był Tadeusz Kuś, który pełni rolę od początkulat 90. XX wieku do momentu swojej śmierci wmaju2005 roku. Wsierpniu tamtego roku na jego następcę wybrano innego wiernego kibica klubu Stanisław Sękiewicza, który w trakcie swojej pracy jako wiślacki smok w2018 roku obchodził jubileusz 30 lat bez opuszczonego domowego spotkania Białej Gwiazdy. Sękiewicz również pełnił swoją rolę, aż do śmierci wkwietniu2022 roku. Wybrany na następcę Stanisława Sękiewicza nowy odtwórca wiślackiego smoka nie jest znany z imienia i nazwiska[151][152].
Pierwotnie wszystkie swoje spotkania Wisła Kraków podobnie jak większość nowopowstałych,krakowskich drużyn rozgrywała naBłoniach. Z biegiem czasu i związku z coraz większą profesjonalizacją drużyny klubowi coraz bardziej potrzebny był własny stadion. Biała Gwiazda w całej swojej historii doczekała się trzech swoich stadionów. Wszystkie ich miejsca nie są od siebie oddalone bardziej niż kilometr i wszystkie znajdują się w okolicachkrakowskichBłoń[163].
W1910 roku kiedy Wisła jako klub oficjalnie rejestrowałaTowarzystwo Sportowe Wisła Kraków i sprofesjonalizowała się rozpoczęto rozmowy z miastem na temat nabycia gruntu pod pierwszy, własny, klubowy stadion. Działaczom Wisły udało otrzymać się w dzierżawę terenu przyul. Oleandry nieopodalkrakowskichBłoń, gdzie do tej pory rozgrywane większość meczów. W budowę stadionu zaangażowani było praktycznie wszyscy członkowie Towarzystwa Sportowego Wisła.5 kwietnia1914 dochodzi do uroczystego otwarcia nowego stadionu Wisły. Stadion naOleandrach nie doczekuje nawet roku. Wsierpniu klub użycza terenuJózefowi Piłsudskiemu i jego nowo sformowanejPierwszej Kompanii Kadrowej skąd wyrusząją walczyć opolską niepodległość. Po wybuchuI wojny światowej klub zawiesza działalność, a stadion przejmujeaustriackie wojsko. W1915 roku na stadionie wybucha pożar, który doszczętnie go niszczy[164].
Nie jest znana pojemność stadionu, ani rekord frekwencji jaki padł na nim. Wisła zdążyła zagrać na nim pięć spotkań, wszystkie w randze sparingowej. W inauguracyjnym spotkaniu5 kwietnia1914 roku Biała Gwiazda pokonałaCzarnych Lwów 3:2[165].
Wybudowanie nowego stadionu było priorytetowym zadaniem władz zreaktywowanej poI wojnie światowej Wisły. Początkowo Biała Gwiazda swoje mecze rozgrywała na terenachCracovii iMakkabi Kraków. Jednak rosnące koszty wynajmu tych obiektów sprawiały przyśpieszanie prac nad własnych, nowym stadionem. W końcu władzą Wisły udało dostać się dzierżawę terenu po rozparcelowanymtorze wyścigów konnych. W pomoc angażowali się piłkarze klubu rezygnując z diet m.in. podczas zagranicznych tournee. Ostatecznie8 kwietnia1922 roku otworzony nowy stadion Wisły Kraków. Mieścił się on u zbiegualei 3 Maja i ulicy Miechowskiej[30][166].
Na przełomielat 40. i50. XX wieku stało się jasne, że Wiśle potrzeba jest budowa nowego, dużo większego stadionu. Cały czas rozstający się klub, zdobywające nowe trofeum już dawno przerósł się dotychczasowy obiekt. Ówczesny właściciel Białej GwiazdyZS Gwardia rozpoczął poszukiwania terenu na budowę nowego. Wybór padł na teren stadionu żużlowego leżącego dosłownie po drugiej stronie ulicy ówczesnego stadionu[170].
Wmaju1953 oddano do użytku stadion przy ulicyReymonta. Pierwszym spotkaniem rozegranym na tym obiekcie było spotkanie ligowego zPolonią Bytom, występującą wtedy pod komunistyczną nazwąOgniwo Bytom17 maja tamtego roku wygrane przez Białą Gwiazdę 4:1[171].
W roku1972 stadion został zaopatrzony w maszty oświetleniowe,11 czerwca tamtego roku zadebiutowały w meczu zLegią Warszawa. Zostały one zdjęte w1995 roku, z powodu pogarszającego się ich stany techniczne. Nowe maszty zostały zamontowane wkwietniu2002 roku. Rok później stadion doczekał się podgrzewanej murawy. Duże przebudowy stadionu miały miejsce w roku1985,1996 oraz od2004 do2010 kiedy stadion nabrał w pełni nowego oraz aktualnego wyglądu z pojemnością wynoszącą 33130 miejsc. Dodatkowo w latach2022–2023 odbyła się modernizacja stadionu związana z zorganizowanymi tam wczerwcu2023 rokuIgrzyskami Europejskimi.
Wisła Kraków należy do jednych z inicjatorów stworzenia rozgrywek ligowych w Polsce, dlatego też jest z jedną z czternastu drużyn, które grały wpierwszym ligowym sezonie oMistrzostwo Polski, które notabene Biała Gwiazda wygrała. Łącznie ligę Wisła wygrywała czternastokrotnie co przełożyło się na trzynaście tytułów Mistrza Polski, ponieważ w sezonie1951GKKF zdecydował, że tytuł Mistrza Polski przypadnie zwycięzcyPucharu Polski, w którym Krakowianie przegrywali rywalizację finałową. Oprócz tego w rozgrywkach ligowych Wisła dwunastokrotnie zdobyła tytuł wicemistrza kraju oraz ośmiokrotnie stawała na najniższym stopniu podium. Dodatkowo do Wisły należą dwa ekstraklasowe rekordy, największej liczby spotkań bez porażki z rzędu (38) oraz największej liczby spotkań bez porażki z rzędu w spotkaniach domowych (73).
Wisła Kraków nadrugim poziomie rozgrywkowym zawsze należała do czołówki tejże ligi. Jednokrotnie wygrała te rozgrywki, trzykrotnie zajęła miejsce drugie (co dwukrotnie skutkowało awansem), raz była trzecia oraz dwa razy czwarta w sezonie1986/1987 oraz2022/2023. W sezonie2023/2024 drużyna zajęła dziesiąte miejsce, co jest do tej pory najgorszym ligowym wynikiem w historii występów Krakowian.
Biała Gwiazda na drugim poziomie rozrywkowych grała w czterech okresach1964–1965,1985–1988,1994–1996 oraz aktualnie od sezonu2022/2023. Przełożyło się to na osiem sezonów i aktualnie trwający oraz siedemdziesiąte trzecie miejsce wtabeli wszech czasów I ligi.
Wisła Kraków zagrała we wszystkich sześćdziesięciu ośmiu edycjachPucharu Polski na szczeblu centralnym. Jedenastokrotnie dochodząc dofinału, wygrywając pięć z nich, a sześciokrotnie przegrywając decydującą rozgrywkę.
Bilans Wisły w Pucharze Polski na szczeblu centralnym
Mecze
Zwycięstwa
Remisy
Porażki
Bramki zdobyte
Bramki stracone
Różnica
213
116
32
65
385
220
+165
Wisła Kraków wPucharze Polski na szczeblu okręgowym grać musiała tylko raz. Wpierwszej edycji, kiedy okręgowe eliminacje obowiązywały wszystkich uczestników.
Stan na 30 czerwca 2023
Bilans Wisły w Pucharze Polski na szczeblu okręgowym
Wisła Kraków zagrała we wszystkich ośmiu oficjalnych edycjachPucharu Ligi Polskiej, rozgrywanego pod nazwami Pucharu Zlotu Młodych Przodowników, Pucharu Ligi Polskiej oraz Pucharu Ekstraklasy. Dwukrotnie dochodząc dofinału, wygrywając jeden z nich oraz jednokrotnie przegrywając decydującą rozgrywkę. Czterokrotnie Krakowianie odpadali na poziomie półfinału, z czego raz przy rozgrywanym meczu o trzecie miejsce Wisła zdobyła je. Powyższe wynikiklasyfikują Białą Gwiazdę jako trzecią najlepszą drużynę tych rozgrywek.
Wisła Kraków zagrała w sześciu edycjachSuperpucharu Polski, rozgrywanego pod nazwami Superpucharu Polski oraz Superpucharu Ekstraklasy. Wygrywając jeden z nich oraz czterokrotnie przegrywając. Dodatkowo Krakowianie zakwalifikowaliby się do Superpucharu, gdyby był rozgrywany w latach 1927, 1928, 1929, 1950, 1951, 1952, 1967, 1978, 1984, 2002, 2003, 2005, 2011. Powyższe wynikiklasyfikują Białą Gwiazdę jako dziewiątą najlepszą drużynę tych rozgrywek.
Do największych sukcesów Krakowian należy 1/4 finałuPucharu Europy Mistrzów Krajowych w sezonie1978/1979 oraz 1/8 finałuPucharu UEFA w sezonie2002/2003. Łącznie Wisła rozegrała 104 spotkania w europejskich pucharach co daje jej czwarty najlepszy wynik wśród polskich klubów.
Stan na 30 czerwca 2023
Bilans Wisły w europejskich pucharach
Mecze
Zwycięstwa
Remisy
Porażki
Bramki zdobyte
Bramki stracone
Różnica
104
47
20
37
181
141
+40
Wisła Kraków siedmiokrotnie również wystąpiła w rozgrywkachPucharu Intertoto rozgrywanego wówczas nie pod jurysdykcjąUEFY. Największym sukcesem Krakowian w tych rozgrywkach było dwukrotne wygranie grupy tego turnieju.
Stan na 30 czerwca 2023
Bilans Wisły w europejskich pucharach nie rozgrywanych przez UEFĘ
Jedną z najważniejszych rywalizacji dla Wisły Kraków są WielkieDerby Krakowa[201] z znajdującą się po drugiej stroniekrakowskichBłońCracovią. Spotkania te potocznie zwane sąŚwiętą Wojną. Derby te należą do najważniejszych rywalizacji ogólnie wpolskiej piłce, ponieważ dotyczą one dwóch najstarszych krakowskich klubów oraz jednych z najważniejszych klubów tworzącej się polskiej piłki wdwudziestoleciu międzywojennym.
Pierwsze udokumentowane Derby Krakowa odbyły się20 września 1908 na wspomnianych Błoniach, które aktualnie dzielą stadiony obydwu klubów i zakończyły się wynikiem 1:1. Łącznie rozegrano ponad 200 spotkań pomiędzy tymi drużynami wliczając w to spotkania ligowe, pucharów krajowych czy sparingi.
Drugą z najważniejszych rywalizacji dla Wisły Kraków są spotkania zLegią Warszawa. Spotkania te mają podtekst nie tylko sportowy, ale również ich klimat zbudowała rywalizacja pomiędzy dwoma największymimiastami Polski oraz obecną i byłąstolicą kraju,Warszawą iKrakowem. W kwestii czysto sportowej w tej rywalizacji bierze udział dwa z najbardziej utytułowanych polskich klubów zarówno w kraju jak i występach w rozgrywkach międzynarodowych. Aktualnie oba kluby zajmują dwa najwyższe miejsca wtabeli wszech czasów ekstraklasy, będąc również drużynami z dwoma największymi liczbami sezonów w najwyższej klasie rozgrywkowej.
↑Finał planowany na dwa spotkania. Jednak do zwycięstwa w finale potrzeba było wygrać obydwa spotkania. Z powodu remisowego stanu rywalizacji zarządzono trzecie spotkania na neutralnym terenie wWarszawie.
↑Jedna z teorii głosi, że sędzia spotkania Zygmunt Hanke miał polecenia z góry, że Wisła nie może tego meczu przegrać. Dlatego widząc coraz większą agresję drużyny1. FC Katowice zakończył spotkanie przed czasem. Brak jednak dowodów na podparcie tej teorii.
↑Mecz uważany za pierwszy w wolnej Polsce, mimo iż przed nim odbyło się spotkanieJuvenii Kraków zeZwierzynieckim Kraków. Jednak wydarzeniem tamtego dnia podczas którego w sportowy sposób świętowano wolność byłyderby Krakowa.
↑Wisła w szczególności w pierwszych latach była postrzegana jako mocno patriotyczny, a nawet nacjonalistyczny klub pozwalając na wstąpienie do niego tylko Polakom.
↑W 3 kolejcesezonu 1938 nie ma pewności co do występu Kotlarczyka w spotkaniu zCracovią. IKC oraz Głos Narodu twierdzą, że w tym spotkaniu zastępował goMichał Filek. Oznaczało było to, że jedno spotkanie z bilansu Kotlarczyka powinno trafić na konto Alojzego Łyko jako pełniącego obowiązki trenera Wisły Kraków.
↑Nie wliczono dwóch walkowerów zDębem Katowice po zawieszeniu tej drużyny. Obydwa spotkania nie zostały w ogóle rozegrane.
↑W sezonie Wisła zanotowała identyczny bilans zCracovią. O mistrzostwie zadecydowałbaraż.
↑Wsezonie 1952 liga polska z powodu przygotowań doletnich igrzysk olimpijskich w Helsinkach została skrócona i podzielona na dwie grupy. Wisła w swojej zajęła miejsce drugie, jednak brązowy medal został przyznany uczestnikowi grupy, który wygrałfinałowy baraż i został Mistrzem Polski.
↑W finale zLegią padł remis co oznaczało powtórzenie meczu, który jednak odbył się już po odejściuMatyasa z Wisły.
↑Wliczone obydwa spotkania zRuchem Chorzów w ramach 11 kolejki. Spotkanie zostało powtórzone na wniosekChorzowian.