Ten artykuł dotyczy funkcjonariusza Informacji Wojskowej skazanego za zbrodnie stalinowskie. Zobacz też: inne osoby nazywające sięWincenty Romanowski. szeregowy | |
| Pełne imię i nazwisko | Wincenty Zygmunt Romanowski |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | 23 grudnia 1923 |
| Data i miejsce śmierci | 20 czerwca 2011 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | przed 1945–1990 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
 Odebrane:   | |
Wincenty Romanowski,ps. „Roman”, „Robert” (ur.23 grudnia1923 wWilnie, zm.20 czerwca2011 wWarszawie[1]) –zdegradowany doszeregowego pułkownikludowego Wojska Polskiego,przestępca skazany za represje wobec polskich obywateli w okresiestalinizmu w Polsce, gdy służył wInformacji Wojskowej[2].
Wincenty Zygmunt Romanowski urodził się 23 grudnia 1923 w Wilnie, w rodzinie Apolinarego i Leokadii[3]. W czasieII wojny światowej członekGwardii Ludowej (brał m.in. udział wzamachu na Café Club) na terenie Warszawy, za co 17 stycznia 1946 nadano muMedal za Warszawę 1939–1945[4].
17 lutego 1944 jakożołnierzGwardii Ludowej – bojowiec grupyFonkowicza – wraz zBogusławem Hrynkiewiczem iJerzym Wiechockim oraz przydzielonym im funkcjonariuszemGestapo brał udział wprzejęciu archiwumArmii Krajowej iDelegatury Rządu na Kraj przy ul. Poznańskiej 37 w Warszawie[5]. W lutym bądź marcu 1944 brał udział wraz z Fonkowiczem i Jerzym Wiechockim w likwidacji (zastrzeleniu na ulicy) agenta wywiadu AK uplasowanego w GLStanisława Janoty – pseudonim w Delegaturze Rządu i AK „Karcz II”, „Gryf”, w GL „Facet”[5].
Po wojnie, w okresie od 12 listopada 1945 do 30 lipca 1990 zawodowo służył w ludowym Wojsku Polskim. W latach 1945–1950 był żołnierzemInformacji Wojskowej. Rozpoczął karierę od stopnia majora, pod zwierzchnictwem wcześniejszego przełożonego – Jerzego Fonkowicza (późniejszy generał brygady, w 1968 zwolniony w wyniku czystek antysyjonistycznych)[5]. Uzyskał stopieńpułkownika[6]. Od 1950 roku służył w administracji wojskowej, a w latach 1958–1979 wCentralnym Archiwum Wojskowym, w tym w latach 1975–1979 na stanowisku zastępcy szefa CAW ds. naukowych. W 1979 ponownie w wojskowych organach bezpieczeństwa, w latach 1979–1981 jako główny specjalista w SzefostwieWojskowej Służby Wewnętrznej MON. Od 1981 pełnił służbę w Zarządzie WSW Jednostek Wojskowych MSW – początkowo w na stanowisku głównego specjalisty, w latach 1983–1989 pełnił funkcję szefa Zarządu WSW Jednostek Wojskowych MSW. W latach 1989–1990 przebywał w dyspozycji MSW, zawodową służbę wojskową zakończył 30 lipca 1990 roku[7].
W sierpniu 1945 otrzymał Krzyż SrebrnyOrderu Wojennego Virtuti Militari, 8 stycznia 1972 – Krzyż KawalerskiOrderu Odrodzenia Polski, a 27 sierpnia 1980 – Krzyż KomandorskiOrderu Odrodzenia Polski.
W 1998 został uznany za winnego znęcania się nadżołnierzami podziemia niepodległościowego w 1946. Sąd skazał go na 1,5 roku więzienia,pozbawienie praw publicznych idegradację do stopniaszeregowego. W uzasadnieniu podano, że „metody oskarżonego niczym nie różniły się od metodgestapo”[8][6]. Był to pierwszy po 1989 wyrok na oficera Informacji Wojskowej.
26 lipca 2006Prezydent Rzeczypospolitej PolskiejLech Kaczyński pozbawił Romanowskiego przyznanego orderu[9]. Miało się to stać na prośbę m.in. Kapituły Orderu Virtuti Militari, organizacji społecznych i kombatanckich. Byłego oficera zobowiązano listownie do zwrotu Orderu i legitymacji. Ponadto 18 sierpnia 2006 Prezydent RP pozbawił Romanowskiego Krzyża Kawalerskiego Orderu Odrodzenia Polski (przyznanego w 1972) i Krzyża Komandorskiego tego Orderu (przyznanego w 1980)[10]. Był to pierwszy wIII Rzeczypospolitej przypadek odebrania tego orderu żołnierzowiWojska Polskiego (wcześniej OVM odebrano m.in.Leonidowi Breżniewowi w 1990 iIwanowi Sierowowi w 1995).
