William Ramsay (ur.2 października 1852 wGlasgow wSzkocji , zm.23 lipca 1916 wHigh Wycombe , w hrabstwieBuckinghamshire wAnglii ) –brytyjski chemik ifizyk , członekRoyal Society od roku 1888, laureatNagrody Nobla w dziedzinie chemii w roku 1904 za odkryciegazów szlachetnych wpowietrzu i ustalenie miejsca tychpierwiastków wukładzie okresowym [ 1]
William Ramsay był synem Catheriny z domu Robertson iinżyniera budownictwa , Williama Ramsaya seniora, oraz bratankiemgeologa ,sir Andrew Ramsay (inne języki) (Medal Wollastona w roku 1871). Uczył się i studiował do roku 1870 w Glasgow – miejscu urodzenia. OtrzymałBS w dziedziniechemii organicznej wUniversity of Glasgow [ 2] [ 3]
Kwas o-toluilowy (o-metylobenzoesowy)[ 4] W latach 1870–1872 studiował wNiemczech , wUniwersytecie w Heidelbergu uRoberta Bunsena i wUniwersytecie w Tubindze uRudolfa Fittiga (inne języki) (zob.reakcja Wurtza-Fittiga ).Doktorat z chemii otrzymał w roku 1872[ 2] [ 3]
University College, Bristol w roku 1876Po doktoracie Ramsay wrócił do Glasgow. Początkowo został zatrudniony na stanowiskuasystenta wAnderson College (od roku 1964 częśćUniversity of Strathclyde ), gdzie w latach 1872–1880 uczyłchemii stosowanej (inne języki) (zob.nauki stosowane ), a następnie od roku[ 2] [ 3] [ 5]
Stopień doktora W. Ramsay otrzymał na podstawie pracy na temat kwasu o-toluenowego[ 4] fizjologicznego oddziaływania) produktów rozkładualkaloidów chininy (wspólnie zJ.J. Dobbie (inne języki) , 1878/1879),pikoliny i innych pochodnychpirydyny (którązsyntetyzował w roku 1876)[ 6] [ 3] [ 5]
W latach 80. interesował się przede wszystkimchemią fizyczną , w tym m.in. właściwościami gazów i cieczy, np.napięciem powierzchniowym (głównie wstanie krytycznym ),przemianami fazowymi (np.parowanie idysocjacja termiczna propanolu (wspólnie zS. Youngiem (inne języki) [ 7] stechiometrią ,termodynamiką chemiczną , strukturamiminerałów bizmutowych [ 6] [ 3] [ 5]
Najbardziej znane prace dotyczyłygazów szlachetnych .
W roku 1894, wspólnie zLordem Rayleighem , odkrył wpowietrzu pierwszy z nich –argon , a w roku 1895, wspólnie zF. Soddym , stwierdził występowaniehelu w jednej z odmianuraninitu (kleweit (inne języki) [ 8] [ 9] Marii iPierre'a Curie , dotyczącą przyczynpromieniotwórczości , wykazując obecność helu w produktach rozpadu preparaturadu . Wraz zM. Traversem doprowadził do wyodrębnienia z powietrza w roku 1898neonu ,kryptonu iksenonu . Za odkrycie gazów szlachetnych w powietrzu i ustalenie miejsca tych pierwiastków w układzie okresowym otrzymałNagrodę Nobla w dziedzinie chemii w roku 1904[ 6] [ 3] [ 10]
William Ramsay wniósł również wkład w opracowanie procesu podziemnegozgazowania węgla kamiennego („gazyfikacja węgla ”)[ 11] rosyjski chemikDmitrij Mendelejew , znany przede wszystkim jako twórcaprawa okresowości pierwiastków ). Mendelejew, który opracowywał teoretyczne podstawy tego procesu, pisał w tym czasie[ 11]
…nastąpi z czasem nawet taka epoka, że węgla nie będzie się wydobywać z ziemi, a tam w ziemi będzie przekształcany w gazy palne, które rurociągami będą przesyłane na dalekie odległości.
William Ramsay zajmował się tym problemem w latach 1910−1915, przygotowując pierwszy eksperyment podziemnego zgazowania węgla wzłożu , do którego prowadziły pojedynczeodwierty (zob.kopalnia otworowa ). Realizację eksperymentu uniemożliwił wybuchI wojny światowej [ 11]
Jest autorem licznych książek[ 12] [ 2]
A System of Inorganic Chemistry (1891)The Gases of the Atmosphere (1896)Modern Chemistry (1900, 2 tomy)Introduction to the Study of Physical Chemistry (1904)Elements and Electrons (1913)
William Ramsay,Les Mesures de quantités infinitésimales de matières (1911)
Został członkiemRoyal Society w roku 1888. Otrzymał m.in.[ 2] [ 3]
a takżeLongstaff Medal odRoyal Society of Chemistry ,Barnardo Medal odSmithsonian Institution , złotyMedalA.W. Hoffmanna .Był członkiem honorowym kilkunastu narodowych Akademii Nauk i wielu stowarzyszeń naukowych,Doktorem HC University of Dublin [ 3]
William Ramsay lubił podróże i naukę języków obcych. Był uzdolnionym pianistą, kompozytorem i poetą. W roku 1881 poślubił Margaret Buchanan, córkę Georga Stevensona Buchanana. Mieli jednego syna i jedną córkę[ 3]
↑ Sir William Ramsay – Facts . [w:]The Nobel Prize in Chemistry 1904 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-06-17]. (ang.) .↑a b c d e Sir William Ramsay, Jr. . [w:]Notable Names Database (NNDB) [on-line]. [dostęp 2014-05-15]. (ang.) .↑a b c d e f g h i The Life of Sir William Ramsay . [w:]Strona internetowa 'Ramsay Memorial Fellowships Trust' [on-line]. www.ucl.ac.uk. [dostęp 2014-06-17]. (ang.) .↑a b 2-Methylbenzoic acid . [w:]ChemSpider [on-line]. Royal Society of Chemistry. [dostęp 2016-09-30]. [zarchiwizowane ztego adresu (2010-01-06)]. (ang.) .↑a b c Ramsay, sir William. W: Wielka Encyklopedia Powszechna PWN . T. 9: Polska–Robe. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1966, s. 700. ↑a b c Biographical . [w:]The Nobel Prize in Chemistry 1904 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-06-17]. (ang.) .↑ William Ramsay, Sydney Young: Evaporation and Dissociation: Part VIII. A study of the thermal properties of propyl alcohol, Część 8 . Harrison and Sons, 1888. [dostęp 2014-06-17]. (ang.) . ↑ C. Wadsworth. Density of Radio-Lead from Pure Norwegian Cleveite (Volume 2) National Academy of Sciences (Internet Archive). ISSN 0027-8424 (ang.) . ↑ Cleveite . [w:]mindat.org – the mineral and locality database [on-line]. Jolyon Ralph and Ida Chau. [dostęp 2014-06-16]. (ang.) .↑ Nobel Lecture 'The Rare Gases of the Atmosphere' . [w:]The Nobel Prize in Chemistry 1904 [on-line]. Nobel Media AB, 12 grudnia 1904. [dostęp 2014-06-17].↑a b c Stanisław Hajdo, Jerzy Klich, Krzysztof Polak. Uwarunkowania podziemnego zgazowania węgla ⎯ 100 lat rozwoju metody (pol.) . ↑ Wyszukiwanie inauthor:"William Ramsay" . [w:]Wyszukiwarka www.google.pl [on-line]. [dostęp 2014-06-17].XX wiek 1901:van ’t Hoff 1902:Fischer 1903:Arrhenius 1904:Ramsay 1905:Baeyer 1906:Moissan 1907:Buchner 1908:Rutherford 1909:Ostwald 1910:Wallach 1911:Skłodowska-Curie 1912:Grignard ,Sabatier 1913:Werner 1914:Richards 1915:Willstätter 1918:Haber 1920:Nernst 1921:Soddy 1922:Aston 1923:Pregl 1925:Zsigmondy 1926:Svedberg 1927:Wieland 1928:Windaus 1929:Harden ,von Euler-Chelpin 1930:Fischer 1931:Bosch ,Bergius 1932:Langmuir 1934:Urey 1935:F. Joliot-Curie ,I. Joliot-Curie 1936:Debye 1937:Haworth ,Karrer 1938:Kuhn 1939:Butenandt ,Ružička 1943:de Hevesy 1944:Hahn 1945:Virtanen 1946:Sumner ,Northrop ,Stanley 1947:Robinson 1948:Tiselius 1949:Giauque 1950:Diels ,Alder 1951:McMillan ,Seaborg 1952:Martin ,Synge 1953:Staudinger 1954:Pauling 1955:du Vigneaud 1956:Hinshelwood ,Siemionow 1957:Todd 1958:Sanger 1959:Heyrovský 1960:Libby 1961:Calvin 1962:Perutz ,Kendrew 1963:Ziegler ,Natta 1964:Hodgkin 1965:Woodward 1966:Mulliken 1967:Eigen ,Norrish ,Porter 1968:Onsager 1969:Barton ,Hassel 1970:Leloir 1971:Herzberg 1972:Anfinsen ,Moore ,Stein 1973:Fischer ,Wilkinson 1974:Flory 1975:Cornforth ,Prelog 1976:Lipscomb 1977:Prigogine 1978:Mitchell 1979:Brown ,Wittig 1980:Berg ,Gilbert ,Sanger 1981:Fukui ,Hoffmann 1982:Klug 1983:Taube 1984:Merrifield 1985:Hauptman ,Karle 1986:Herschbach ,Lee ,Polanyi 1987:Cram ,Lehn ,Pedersen 1988:Deisenhofer ,Huber ,Michel 1989:Altman ,Cech 1990:Corey 1991:Ernst 1992:Marcus 1993:Mullis ,Smith 1994:Olah 1995:Crutzen ,Molina ,Rowland 1996:Curl Jr. ,Kroto ,Smalley 1997:Boyer ,Walker ,Skou 1998:Kohn ,Pople 1999:Zewail 2000:Heeger ,MacDiarmid ,Shirakawa XXI wiek 2001:Knowles ,Noyori ,Sharpless 2002:Wüthrich ,Fenn ,Tanaka 2003:Agre ,MacKinnon 2004:Ciechanower ,Herszko ,Rose 2005:Chauvin ,Grubbs ,Schrock 2006:Kornberg 2007:Ertl 2008:Shimomura ,Chalfie ,Tsien 2009:Ramakrishnan ,Steitz ,Jonath 2010:Heck ,Negishi ,Suzuki 2011:Szechtman 2012:Kobilka ,Lefkowitz 2013:Karplus ,Levitt ,Warshel 2014:Betzig ,Hell ,Moerner 2015:Lindahl ,Modrich ,Sancar 2016:Feringa ,Sauvage ,Stoddart 2017:Dubochet , Frank ,Henderson 2018:Arnold ,Smith ,Winter 2019:Goodenough ,Whittingham ,Yoshino 2020:Charpentier ,Doudna 2021:List ,MacMillan 2022:Bertozzi ,Meldal ,Sharpless 2023:Bawendi ,Brus ,Jekimow 2024:Baker ,Hassabis ,Jumper 2025:Kitagawa ,Robson ,Yaghi
