Część wikipedystów postanowiła w roku 2025 kolejny raz zorganizowaćBezwzględną Akcję Troskliwego Uźródławiania Tysięcy Artykułów (kryptonimBATUTA). Kierujemy swoje działania w stronę poprawy wiarygodności projektu. Przykładamy się do tego, aby dodawanie źródeł w artykułach Wikipedii stało siępowszechną praktyką. Dbamy również, aby treści w starszych artykułach stały się weryfikowalne.
Przede wszystkim chcemy zmierzyć się z artykułami, które od kilkunastu lat nie mają źródeł i często znajdują się w nich szablony z komunikatami domagającymi się źródeł. W wielu z nich nie ma ani przypisów, ani bibliografii, ani nawet linków zewnętrznych.
Uźródłowienie artykułów polegać będzie na zweryfikowaniu – na podstawie wiarygodnych publikacji – każdej zawartej w nich informacji.
Sprawdź, które fragmenty tekstu z wybranego artykułu możesz zweryfikować dzięki posiadanej publikacji (najlepsze będą publikacje naukowe).
Jeśli treść niemająca źródła jest sprzeczna z tym, co znajduje się w publikacji, popraw ją.
Wstaw przypis do publikacji na końcu fragmentu, który weryfikujesz.Poniżej kilka wskazówek dla nowicjuszy.
Jeśli korzystasz zedytora wizualnego,
w menu nad artykułem kliknij przycisk,
następnie najlepiej wybierz opcję "Ręcznie" i kolejną "Cytuj źródło (szablon)".
Pojawi się formularz z dodatkowymi polami do wyboru po lewej stronie.Staraj się podać pełną bibliografię: imię, nazwisko autora, tytuł publikacji, wydawnictwo (lub czasopismo), link (url) - jeśli jest, datę wydania, numer strony. W przypadku książek podaj ISBN, w przypadku czasopism ISSN.
Na końcu kliknij "Wstaw"na górze formularza.
Jeśli korzystasz zedytora kodu źródłowego,
nad polem edycji kliknij przycisk,
następnie wybierz opcję odpowiednią do rodzaju źródła (strona www, książka, pismo) albo wybierz "uniwersalny".
Pojawi się formularz, który wypełnij,starając się podać pełną bibliografię: imię, nazwisko autora, tytuł publikacji, wydawnictwo (lub czasopismo), link (url) - jeśli jest, datę wydania, numer strony. W przypadku książek podaj ISBN, w przypadku czasopism ISSN.
Na końcu kliknij "Dodaj przypis" na dole formularza.
Jeśli w artykule nie było jeszcze przypisów, na dole strony (nad bibliografią, jeśli jest, a jeśli nie to najlepiej nad kategoriami) wstaw poniższy kod. Jeśli zapomnisz, zrobi to za ciebie bot.
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
Jeśli korzystasz z edytora kodu źródłowego, ustaw kursor w odpowiednim miejscu artykułu, znajdź ten kod pod polem edycji i kliknij.
Jeśli możesz zweryfikować tylko cześć danego fragmentu, np. tylko część akapitu, pozostałą treść oznacz szablonem{{fakt}}. Najlepiej w takiej postaci (użyj edytora kodu źródłowego):{{subst:fd|Tutaj fragment, który nadal wymaga weryfikacji}}. Możesz też usunąć nieuźródłowione fragmenty, jeśli masz pewność, że nie da się ich zweryfikować.
Więcej niuansów na temat wstawiania przypisów znajdziesz na stroniePomoc:Przypisy.
Na początek zachęcamy do dołączenia douczestników akcji, choć nie jest to konieczne, aby poprawiać artykuły. Przy kolejnych edycjach tej akcji będziemy wiedzieć, aby cię o nich powiadomić.
Starzy wyjadacze pewnie znają zakamarki, w których nadal roi się od artykułów bez źródeł. Jeśli jednak nie wiesz od czego zacząć, albo chcesz poszukać nowych wyzwań, możesz zacząć od…
…wejścia do kategoriiArtykuły wymagające uzupełnienia źródeł. Podkategorie ułożone są jednak wg dat, nie według tematyki. Wyzwaniem może być sięgnięcie do artykułów, które "ozdobione" zostały najwcześniej szablonami{{fakt}} bądź{{dopracować}}. Może w tym roku udałoby się wyczyścić którąś z najstarszych podkategorii. Czasami wystarczy uźródłowienie tylko kilku artykułów.
Aby nie rozwijać każdej podkategorii z osobna, możesz wejść w zakładkęDo uźródłowienia. W spisie treści znajdziesz tam "Podkategorie kategorii Artykuły wymagające uzupełnienia źródeł" (generowane przez szablon{{Dopracować|źródła}}) oraz "Podkategorie kategorii Artykuły z brakującymi przypisami" (generowane przez szablon{{fakt}}). W obu przypadkach przejdziesz do pełnej listy podkategorii.
…sprawdzenia, co znajduje się w danej kategorii tematycznej, jeśli chodzi o artykuły z brakami uźródłowienia.Wejdź tutaj i w polu "Kategorie" wpisz odpowiednią kategorię. (kategorii "Artykuły wymagające uzupełnienia źródeł" w drugiej linii nie usuwaj). Dla przykładu wpisano w pierwszej linii kategorię "Chemia", którą możesz zmienić na innąistniejącą w Wikipedii.
Możesz samodzielnie zmienić kilka parametrów, jak np. minimalna / maksymalna wielkość strony, czas utworzenia artykułu (zakładka "Właściwości strony"), sposób sortowania wyników (zakładka "Przedstawienie wyniku"), selekcję artykułów ze względu na to, czy mają lub nie mają odpowiedników w innych Wikipediach (zakładka "Wikidane") oraz wiele innych.
…uźródławiania artykułów na przygotowanych listach,które nie mają żadnych źródeł (ani przypisów, ani bibliografii, ani nawet linków zewnętrznych). Listy te znajdziesz w zakładceDo uźródłowienia. W spisie treści znajdziesz dziedziny wiedzy związane z danym zakresem nauk. Możesz zacząć od artykułów, które się tam znajdują, albo kliknąć w linki dotyczące danej dziedziny (dyscypliny / gałęzi) nauki.
Ten rodzaj artykułów (bez żadnych źródeł) jest szczególnie problematyczny. O ile jeszcze w miarę wyraźnie wzrasta odsetek artykułów z przypisami, o tyle niespecjalnie ubywa artykułów bez żadnych źródeł. Zobacz, jak "wypłaszcza" się czerwona część wykresu poniżej.
Odsetek artykułów z przypisami, bibliografią (ale bez przypisów), linkami zewnętrznymi (ale bez przypisów i bez bibliografii) albo bez niczego. Ilustracja wykonana na podstawie danych ze stronyWikipedysta:PBbot/statystyki artykułów z przypisami. Taki stan mamy we wrześniu 2025 roku
W zakładceUźródłowione znajdziesz kilka sekcji, gdzie możesz zgłosić się z poprawionymi artykułami. Przede wszystkim znajduje się tam sekcja "Artykuły uźródłowione podczas Akcji", składająca się z dwóch części:
Uźródłowione całkowicie, gdzie dodajemy artykuły, w których doprowadziliśmy do tego, że uźródłowiona jest każda informacja.
Uźródłowione częściowo, gdzie dodajemy artykuły, w których część informacji została zweryfikowana i dodano do nich przypisy, ale pozostają jeszcze fragmenty artykułu, których nie udało się uźródłowić.
Poza tym na stronie można raportować udział w specjalnych wyzwaniach. Na razie są dwa:
Kategorie do wyzerowania, które jest zachętą, aby wyeliminować braki wstawiane poprzez szablon{{fakt}} w poszczególnych fragmentach artykułów.
Liczba artykułów uźródłowionych w poprzednich edycjach akcji Batuta. Od 2021 roku osobno zliczane są artykuły uźródłowione częściowo. Nie uwzględniano artykułów poprawianych przed akcją
Dla sceptyków: dlaczego źródła w artykułach są konieczne
Poprzez wyszczególnienie w artykule źródeł osiąga się m.in. następujące cele:
Uwiarygadnia podane informacje, wskazując rzetelne pozycje, w których można je zweryfikować.
Dostęp do artykułów mają osoby, które celowo podają nieprawdziwe informacje. W związku z tym uzasadnione są obawy, że korzystając z Wikipedii, natrafi się na błędy w artykułach. Podanie w artykule źródeł pozwala na zweryfikowanie informacji przez czytelnika, a także na wykrycie błędów i pomyłek i ich poprawienie przez wikipedystów. W szczególności w przypadku informacji, która jest jedną z hipotez, można uniknąć niepotrzebnego sporu edycyjnego.
Zapoznaje się czytelnika z godnymi polecenia pozycjami na dany temat.
Wikipedia stanowi pierwszy (ale nie ostatni) krok w uzyskiwaniu informacji na żądany temat. W Wikipedii czytelnik zapoznaje się z nieznanym mu pojęciem, zaś kierując się do pozycji uwzględnionych w sekcjachPrzypisy,Bibliografia, może uzyskaną wiedzę usystematyzować i poszerzyć.
W Wikipedii artykuły tworzy się wyłącznie w oparciu o zebrane wiarygodne materiały. Zabronione jest opisywanie własnych badań, teorii i poglądów. Zakaz ten ma na celu dbałość o jakość treści Wikipedii, a także uniknięcie sporów edycyjnych.
Wikipedia udostępnia treści na licencjachGNU FDL iCC-BY-SA 4.0. Oznacza to, że jej czytelnicy mogą w dowolnym celu (także komercyjnym): kopiować, rozpowszechniać lub modyfikować treści stron zgodnie z zasadami tych licencji. W związku z tym autorzy artykułów są zobowiązani do samodzielnego ich tworzenia (ale w oparciu o rzetelne źródła informacji!). Przez zamieszczenie w artykule źródeł informacji, na podstawie których został on napisany, oddaje się autorom owych publikacji należny im wkład w jego powstanie.
PreAkcja
Strona główna akcji
Uczestnicy
Do uźródłowienia
Uźródłowione
Podsumowanie
,
,
Zobacz też:Wikipedia:Wiarygodne źródła,Wikipedia:Nierzetelne źródła i Wikipedia:Kawiarenka/Giełda źródeł.