Wieś jest położona w południowo-zachodniej Polsce, w województwie opolskim, około 6 km od granicy zCzechami, w zachodniej części Obniżenia Prudnickiego, tuż przy granicy gminy Prudnik zgminą Głuchołazy. Należy doEuroregionu Pradziad[6]. Leży na terenieNadleśnictwa Prudnik (obrębPrudnik)[7]. Przez granice administracyjne wsi przepływa rzeka Prudnik. Leży na wysokości 275–320 m n.p.m.
W Wierzbcu panuje klimat umiarkowany ciepły. Średnia temperatura roczna wynosi +7,8 °C. Duże zróżnicowanie dotyczy termicznych pór roku. Średnie roczne opady atmosferyczne w rejonie Wierzbca wynoszą 621 mm. Dominują wiatry zachodnie[8].
Do 1945 miejscowość nosiła niemiecką nazwęWackenau. WSpisie miejscowości województwa śląsko-dąbrowskiego łącznie z obszarem ziem odzyskanych Śląska Opolskiego wydanym w Katowicach w 1946 wieś wymieniona jest pod polską nazwąFlorianów[9]. 9 września 1947 r. nadano miejscowości nazwęWierzbiec[10].
Wieś była własnością zakonną do 1810, kiedy to doszło dosekularyzacji majątków klasztornych na terytorium ówczesnego Królestwa Pruskiego. Dwa lata później, w 1812, królFryderyk Wilhelm III Pruski przekazał Wierzbiec marszałkowiGebhardowi Leberechtowi von Blücher. W listopadzie tego samego roku, Blücher wydzierżawiłTrzebinę,Miłowice, Wierzbiec iWłóczno Jerzemu Hübnerowi[15]. Blücher urządzał w okolicy Wierzbca polowania na tutejszą zwierzynę[12]. Swoje posiadłości, wraz z Wierzbcem, sprzedał w 1817 Franzowi Hübnerowi[15].
Pieczęć Wierzbca
W połowie XIX wieku wieś miała ponad 400 mieszkańców. Wieś posiadała swoją własną pieczęć, która przedstawiała drwala z siekierą nad głową po lewej i wysokie drzewo po prawej[16]. W 1863 folwark i dwór w Wierzbcu przejął Cornelius Hübner[12]. We wsi rozpowszechnione było wyplatanie powrozów i drucianychlin[17]. Wpływ na dynamiczny rozwój Wierzbca miało wybudowanie w 1871 bitej drogi zPrudnika doGłuchołaz[12] (obecnie biegnie wzdłużdrogi krajowej nr 40[17]), a także bliskie położenielinii kolejowej z Nysy do Prudnika i dalej doKoźla, oddanej do użytku w 1876[12]. W tutejszym majątku pracowało wielu robotników mówiących wjęzyku polskim oraz przybyłych z dawnych ziem polskich wzaborze rosyjskim.Rugi pruskie zmusiły Polaków do wyjechania ze wsi, ponieważ jak nieoficjalnie głoszono „istniała obawa, że może stać się polska”. W tym samym okresie w Wierzbcu zaczęła funkcjonować jednooddziałowa szkoła katolicka, do której uczęszczało ponad 60 dzieci. W 1890 wieś zamieszkiwało 470 osób, w tym 441 katolików i 29 protestantów[12]. Według spisu ludności z 1 grudnia 1910, na 383 mieszkańców Wierzbca 373 posługiwało sięjęzykiem niemieckim, a 10językiem polskim. W 1921 w zasięguplebiscytu na Górnym Śląsku znalazła się tylko częśćpowiatu prudnickiego. Wierzbiec znalazł się po stronie zachodniej, poza terenem plebiscytowym[18]. W czasie plebiscytu orazIII powstania śląskiego w dworze w Wierzbcu znajdował się sztab niemieckich bojówek, którym dowodziłPeter von Heydebreck[19].
Wierzbiec na mapie z 1930
W styczniu 1945 przez Wierzbiec przeszły kolumny więźniów niemieckich obozów koncentracyjnych. W toku tzw. „marszu śmierci” wiele osób zmarło lub zostało zamordowanych przez Niemców[20]. W marcu 1945 mieszkańcy wsi zostali zmuszeni do ucieczki przed nacierającąArmią Czerwoną. Ostrzał artyleryjski i trzydniowa bitwa pomiędzy Szybowicami,Charbielinem i Wierzbcem zniszczyły znaczną część zabudowy Wierzbca[12], czyniąc go najbardziej zniszczoną miejscowością w powiecie prudnickim[21]. Armia Czerwona wkroczyła do Wierzbca 23 marca 1945 w ramachoperacji górnośląskiej[22]. W rejonie Wierzbca zniszczono 12 radzieckich czołgów[23].
Od marca do maja 1945 powiat prudnicki znajdował się pod kontrolą radzieckiej komendantury wojskowej. 11 maja 1945 polska administracja przejęła władzę cywilną w powiecie prudnickim[24]. Wieś pozostała niezamieszkana do czerwca 1945. Osiedlono w niej wówczas część polskich repatriantów, m.in. zKresów Wschodnich[25], a także osadników zwojewództwa krakowskiego[26].
W 1947 w dawnym dworze Corneliusa Hübnera utworzono siedzibęRolniczej Spółdzielni Produkcyjnej. W 1956 gospodarstwo weszło w składStadniny Koni wMosznej, a od 1963 należało doStadniny Koni w Prudniku[25]. W 1949 we wsi znajdowała się szkoła podstawowa prowadzona przez Inspektorat Szkolny w Prudniku[30]. Od początku lat 70. XX wieku w Wierzbcu funkcjonowała czteroklasowa szkoła podstawowa[25]. Wybudowano bloki mieszkalne i baraki dla pracowników Stadniny Koni[31]. Wieś ucierpiała podczaspowodzi w lipcu 1997[32]. W 2010 Wierzbiec przystąpił do Programu Odnowy Wsi Opolskiej[33].
Podczaspowodzi 13 września 2024 wieś została zalana[34].
Na wschód od centrum miejscowości, nad rzeką Prudnik, przy drodze doŁąki Prudnickiej[35] (50°19′42″N 17°29′16″E), znajdował się należący do majątku Wierzbiec folwarkBombreit, założony w lub tuż przed 1845[36]. Jako taki wymieniony został w 1910 w księdze adresowej śląskich właścicieli ziemskich[37].W początku XX wieku Bombreit było zamieszkiwane przez 8 osób[38]. Znajdowało się tam gospodarstwo[39]. Obecnie miejscowość jest niezamieszkana[40].
Miejscowość zamieszkiwana jest przez ludność napływową, przybyłą naŚląsk z centralnej Polski (teren późniejszych województwkrakowskiego inowosądeckiego) po 1945[41].
W Wierzbcu funkcjonuje gospodarstwo rolne stanowiące częśćStadnina Koni Prudnik[51] Jest ono największym zakładem pracy we wsi, pracuje w nim większość jej mieszkańców. Wybudowano tu nowoczesne obory, w których prowadzona jest hodowla ponad 400 krów polskich ras. W Wierzbcu produkuje się najwięcej mleka w całym powiecie prudnickim. Indywidualni rolnicy uprawiają główniepszenicę,owies,jęczmień,buraki cukrowe irzepak[52].
Wierzbiec wraz z całą gminą Prudnik podlega pod inspektoratZUS w Prudniku[53].
W zarządzie Wydziału Drogownictwa Starostwa Powiatowego w Prudniku znajduje siędroga powiatowa nr 1611O relacji Wierzbiec – Szybowice – Mieszkowice – Rudziczka[54].
Wierzbiec posiada połączenia autobusowe z Głuchołazami, Nysą,Opolem, Prudnik,Wrocławiem. We wsi znajdują się dwa przystanki autobusowe – „Wierzbiec 01”, „Wierzbiec 02”[55].
Transport autobusowy w Wierzbcu obsługiwany był przezPKS Prudnik[56]. W 2004 prudnicki PKS został sprywatyzowany z udziałem Connex Polska[57]. W 2008, w wyniku połączenia spółek PKS Connex Prudnik i PKS Connex Kędzierzyn-Koźle, utworzona została spółkaVeolia Transport Opolszczyzna[58], w 2013 przejęta przezArriva Bus Transport Polska[59]. W 2019 Arriva wycofała się z Prudnika[60]. Wówczas organizacją przewozów pasażerskich w Wierzbcu i okolicy zajęły się ościennePKS-y[61]. W grudniu 2021 powołanoPowiatowo-Gminny Związek Transportu „Pogranicze”, mający na celu poprawę jakości transportu[62].
We wsi znajduje się Wiejski Dom Kultury, który wchodzi w składPrudnickiego Ośrodka Kultury[63] i Świetlica Wiejska[64]. WDK zajmuje się organizacją wiejskich imprez okolicznościowych (dożynki, festyny itp.). Organizowane są też zabawy taneczne. Działa przy nimkoło gospodyń wiejskich[52].
Katolicy z Wierzbca należą doparafii św. Michała Archanioła w Szybowicach (dekanat Prudnik)[65]. W Wierzbcu znajdują się cztery krzyże przydrożne i trzy kapliczki: dwie przy drodze głównej z Głuchołaz do Prudnika i trzecia w głębi wsi. Są to kapliczki w formie postumentu z wnęką, w której znajdują się figurki sakralne[52].
W Wiejskim Domu Kultury w Wierzbcu (do 2011 w Publicznym Przedszkolu) swoją siedzibę ma Obwodowa Komisja Wyborcza, do której należy sołectwo Wierzbiec. Wreferendum w 2003 mieszkańcy Wierzbca opowiedzieli się za przystąpieniem Polski doUnii Europejskiej[69].
15 lipca 2010, w ramach organizowanego w Prudniku VI Europejskiego Tygodnia Turystyki Rowerowej, w którym wzięli udział rowerzyści z całej Europy, przez Wierzbiec prowadziła trasa „Szlakiem błogosławionej Marii Luizy Merkert”[81].
W zakresie ochrony przeciwpożarowej oraz innych miejscowych zagrożeń w Wierzbcu działa jednostkaOchotniczej Straży Pożarnej, zrzeszona w Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP w Prudniku[82].
Miejscowość jest pod opiekądzielnicowego rejonu służbowego nr 7 Komendy Powiatowej Policji w Prudniku[83].
↑Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
↑abcdeWieś Wierzbiec w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-03-22], liczba ludności na podstawie danych GUS.
↑Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 9 września 1947 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1947 r. nr 124, poz. 778).
↑AndrzejA.DereńAndrzejA.,XVIII-wieczna rewolucja, „Tygodnik Prudnicki”, Antoni Weigt – redaktor naczelny, 18 (441), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 6 kwietnia 1999, s. 17,ISSN1231-904X.
↑abFranciszekF.DendewiczFranciszekF.,Gebhard Leberecht von Blücher, [w:]LidiaL.Procner,Sławne postacie pogranicza polsko-czeskiego Euroregionu Pradziad – wspólne dziedzictwo historyczne,CzesławC.Kowalczyk,Nysa: Powiat nyski, 2007, s. 23,ISBN 978-83-60431-09-2.
↑Wykaz gromad wchodzących w skład gminy, „Głos Prądnika”, Czesław Żelazny – redaktor naczelny, 3 (4), Prądnik [Prudnik]: Powiatowy Komitet Osadniczy, 23 listopada 1946, s. 5.
↑Nie ma klęski?, „Tygodnik Prudnicki”, Antoni Weigt – redaktor naczelny, 29 (348), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 20 lipca 1997, s. 4,ISSN1231-904X.
↑Wierzbiec [online], Rozwój Wsi Opolskiej Program Odnowy Wsi, 10 sierpnia 2020 [dostęp 2022-02-13](pol.).
↑AndrzejA.DereńAndrzejA.,Sytuacja była krytyczna, „Tygodnik Prudnicki”, 39 (1753), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 25 września 2024, s. 18–20,ISSN1231-904X.
↑Ludność Ziemi Prudnickiej, „Tygodnik Prudnicki”, Antoni Weigt – redaktor naczelny, 52 (266), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 24 grudnia 1995, s. 10,ISSN1231-904X.
↑DamianD.WicherDamianD.,Nowy PKS, „Tygodnik Prudnicki”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, 49 (732), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 8 grudnia 2004, s. 5,ISSN1231-904X.
↑Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 29 sierpnia 2005 r. w sprawie wykazu gmin i innych jednostek zasadniczego podziału terytorialnego państwa położonych w strefie nadgranicznej oraz tablicy określającej zasięg tej strefy (Dz.U. z 2005 r. nr 188, poz. 1580).
↑PSG w Opolu [online], slaski.strazgraniczna.pl, 19 sierpnia 2012 [dostęp 2024-05-08].
Ryszard Kasza: Ulicami Prudnika z historią i fotografią w tle. Przemysław Birna, Franciszek Dendewicz, Piotr Kulczyk. Prudnik: Powiat Prudnicki, 2020.ISBN 978-83-954314-5-6.