Wieża widokowa na Zlatým Chlumie
czes.Frývaldovská stráž

Wieża widokowa na górze Zlatý Chlum
Państwo	Czechy
Miejscowość	Česká Ves
Góra	Zlatý Chlum
Wysokość	875 mn.p.m.
Typ	Wieża
Wysokość obiektu	26 m
Data otwarcia	1899
Położenie na mapie Sudetów Wieża widokowa na Zlatým Chlumie czes.Frývaldovská stráž
50°14′16,8″N 17°14′14,9″E/50,238000 17,237472
Multimedia w Wikimedia Commons

Wieża widokowa na Zlatým Chlumie (czes.Frývaldovská stráž,niem.Freiwaldauer Warte) – wieża widokowa położona w paśmieGór Opawskich (czes.Zlatohorská vrchovina), będąca charakterystycznym punktem w okolicy miastaJesionik (czes.Jeseník). Rozciąga się z niej panorama na samą miejscowość oraz okoliczne góry. Wieża położona jest na wysokości 875 mn.p.m. i oddalona o około 200 m na północny zachód od szczytu. Administracyjnie należy do miejscowościČeská Ves.

W1894 członkowie Zarządu GłównegoMorawsko-Śląskiego Sudeckiego Towarzystwa Górskiego (niem.Mährisch-Schlesischer Sudetengebirgsverein (MSSGV)) zaproponowali wybudowanie na szczyciewieży widokowej. W1895 sekcja z Jesionika zaproponowała dla niej nadanie imieniaFranciszka Józefa, co wywołało krótki spór z sekcją zeZlatych Hor, która tak samo planowała nazwaćwieżę widokową na Biskupiej Kopie. W tym też roku rozpoczęto gromadzenie pieniędzy, a w1896 wybudowano drogę na szczyt. Teren na szczycie należał jednak do biskupstwa wrocławskiego, które nie wyrażało zgody na budowę. Postanowiono zacząć jednak gromadzić materiały budowlane oraz projekty budowy.

Wreszcie po uzyskaniu zgody biskupstwa w1898 rozpoczęto budowę. Projektantem wieży był Eduard Zelenka, natomiast budowniczymi Alexander Nitsche i Franz Gröger. Podczas prac MSSGV zdecydowało o umieszczeniu nad wejściem do budowli medalionu z herbem organizacji, zastanawiało się także nad nazwą. Padały różne propozycje – Habsburgs-Warte, Franz-Josef-Warte, Goldkoppen-Warte, Sudeten-Warte i wreszcie Freiwaldauer Warte, na którą ostatecznie się zdecydowano.

We wrześniu1899 nastąpiło uroczyste otwarcie 26 m wieży, której koszt budowy wyniósł prawie 11 tysięcy florenów. Zaproszeni goście wyruszyli z rynku na Jeseníku i dotarli na szczyt, gdzie czekała na nich orkiestra, grająca m.in. hymn austriacki i niemiecki. Po uroczystości powrócili do miasta na obiad.

W1902 obok wieży otworzono schronisko nazwane imieniem Adolfa Medritzera, leśniczego w dobrach biskupich, który walnie przyczynił się do wydania zgody na budowę. Obiekt był całoroczny, dzięki czemu ruch turystyczny na Zlatým Chlumie nie zamierał w miesiącach zimowych.

W1914 biskupstwo wrocławskie wydzierżawiło MSSGV grunt po wieżą na 25 lat. Podczas I wojny światowej liczba turystów się zmniejszyła, ale wieża nie uległa zbytniej dewastacji.

Od1924 zaobserwowano ponowny wzrost liczby turystów docierających na szczyt. Dwa lata później wieża, będąca w dobrym stanie technicznym, stała się miejscem tragedii – 20-letni Rudolf Zimmer popełniłsamobójstwo skacząc z wieży. W latach 30. wybudowano nową drogę dojazdową oraz tor saneczkowy. Rozbudowano także schronisko.

W1939 obchodzono uroczysty jubileusz 40-lecia wieży, już w granicach III Rzeszy. W następnym sekcja z Jesionika zakupiła grunt pod wieżą i schroniskiem, ale użytkowała go tylko do1945. Po wojnie władze czechosłowackie przejęły oba obiekty i przekazałyKlubowi Czeskich Turystów, a po1948 Powiatowej Radzie Narodowej w Jesioniku. Ta ostatnia zupełnie nie przejmowała się obiema konstrukcjami, w wyniku czego schronisko uległo gwałtownej dewastacji, a w1955 spłonęło.

Dopiero w1976 uporządkowano teren, przeprowadzono remont wieży, a obok wybudowano drewniany domek służący turystom, regularnie padający w zimie łupem wandali. W ostatnich latach zastąpiła ją większa i solidniejsza budowla, w której znajduje się bufet oraz miejsca dla turystów.

• M.Dziedzic:Morawsko-Śląskie Sudeckie Towarzystwo Górskie 1881-1945, Wrocław 2006

• Wieże widokowe w Sudetach