Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Przejdź do zawartości
Wikipediawolna encyklopedia
Szukaj

Waszyngton (stan)

Na mapach:47°30′N 120°30′W/47,500000 -120,500000
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ten artykuł dotyczy stanu w Stanach Zjednoczonych. Zobacz też:inne znaczenia tego słowa.
Waszyngton
State of Washington
stan
42. stan od 11 listopada 1889
Ilustracja
StratowulkanMount Rainier, najwyższy szczytGór Kaskadowych i stanu Waszyngton
PieczęćFlaga
PieczęćFlaga
Hymn:Washington, My Home
(Waszyngton, mój dom)
Dewiza: (czin.)Al-ki (Trochę po trochu)
Państwo

 Stany Zjednoczone

Stolica

Olympia

Data powstania

11 listopada1889

KodISO 3166-2

US-WA

Gubernator

Bob Ferguson (D)

Powierzchnia

184 661 km²[1]

Populacja (2017)
• liczba ludności


7 405 743[2]

• gęstość

34,20 os./km²

Strefa czasowa

UTC-08:00
UTC-07:00

Języki urzędowe

de iure brak
de factoangielski

Szczegółowy podział administracyjny
Plan Waszyngtonu
Liczbahrabstw

39

Liczba przedstawicieli w parlamencie
Liczbasenatorów

2

Liczbaczłonków Izby Reprezentantów

10

Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych
Położenie na mapie
47°30′N 120°30′W/47,500000 -120,500000
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa
Mapa stanu

Waszyngton (ang. Washington,wymowa: /ˈwɒʃɪŋtən/, oficjalnieState of Washington) –stan w północno-zachodniej częściStanów Zjednoczonych, przy granicy zKanadą.

Około połowa powierzchni stanu jest zalesiona, a lasy waszyngtońskie należą do najbardziej rozległych w Stanach Zjednoczonych. Głównymi gatunkami drzew sądaglezja zielona,choina,żywotnik olbrzymi oraz występująca głównie w regionach górskich –sosna zwyczajna[3].

Obszar metropolitalny Seattle–Tacoma–Bellevue skupia ponad połowę ludności stanu, jest 15. co do wielkości w kraju i liczy blisko 4 miliony mieszkańców[potrzebny przypis].

Nazwa

[edytuj |edytuj kod]

Nazwa stanu upamiętnia postać pierwszegoprezydenta Stanów ZjednoczonychGeorge’a Washingtona. Została ona określona w ustawie tworzącejTerytorium Waszyngtonu, przyjętej przezKongres Stanów Zjednoczonych w1853 roku.

Początkowo dla nowego terytorium proponowano nazwę „Kolumbia” (ang.Columbia), będącą nawiązaniem do nazwy znajdującej się na jego obszarze rzekiKolumbii oraz nazwy strefy handlu futrami, która funkcjonowała w tym regionie w pierwszej połowieXIX wieku. Propozycja nie została przyjęta za sprawą Richarda H. Stantona, pochodzącego zKentucky członkaIzby Reprezentantów, który uznając, że proponowane miano jest zbyt podobne do nazwy federalnegoDystryktu Kolumbii, zaproponował by nowe terytorium otrzymało nazwę na cześć prezydenta Washingtona. Sugestia zyskała aprobatę Kongresu[4].

Waszyngton jest jedynym stanem, którego nazwa wywodzi się od nazwiska prezydenta. Identyczną nazwę nosi wiele hrabstw, gmin, wsi oraz miast w Stanach Zjednoczonych, w tym stolica państwa. Zamieszanie spowodowane myleniem nazw stanu Waszyngton i miasta Waszyngton spowodowało, że wlatach 80. XIX wieku, kiedy to rozpoczęto proces przekształcania terytorium w stan, pojawiały się koncepcje zmiany jego nazwy. Jedna z nich, zaproponowana przez amerykańskiego prawnika Davida Dudleya Fielda II, zakładała nadanie stanowi wywodzącej z tradycji rdzennej ludności nazwy „Tacoma”, którą doXVIII wieku nosił znajdujący się na obszarze obecnego stanu stratowulkanMount Rainier. Propozycja Fielda nie uzyskała jednak poparcia społecznego[4].

Historia

[edytuj |edytuj kod]
  • 1853 – Terytorium Waszyngtonu utworzone z północnej części TerytoriumOregonu.
  • 11 listopada 1889 – Waszyngton powstało jako 42. stan Stanów Zjednoczonych Ameryki.
  • 1897 do 1898 –Seattle doświadczyło gwałtownego rozwoju w wyniku odkrycia złota na północnychKlondike Gold Fields wKanadzie. Dziesiątki tysięcy ludzi przyjeżdżało do Seattle by przygotować się do poszukiwania złota na północy, wydając miliony dolarów na zapasy, ubrania, sprzęt, zwierzęta juczne i bilety na północ. Suma wydatków wstępnych, szacowana na 50 000 000 ówczesnych dolarów, jest mniej więcej równa całkowitej wartości złota wydobytego w Klondike.

Geografia

[edytuj |edytuj kod]

Waszyngton znajduje się w północno-zachodniej części kraju nadOceanem Spokojnym. Graniczy z kanadyjską prowincjąKolumbia Brytyjska od północy, oraz z amerykańskimi stanami:Idaho na wschodzie iOregonem na południu. Rzeka Kolumbia stanowi większość granicy między Waszyngtonem a Oregonem.

Waszyngton jest stanem kontrastów. Znaczną część stanu pokrywają lasy (zalesiony region półwyspuOlympic jest jednym z najbardziej deszczowych na świecie), podczas gdy duża część wschodniego obszaru jest sucha i słabo zalesiona.

  • Klimat: Stan jest podzielony geograficznie łańcuchemGór Kaskadowych biegnącym równolegle do wybrzeżaOceanu Spokojnego. Zachodnia część stanu Waszyngton znajduje się pod wpływem klimatu oceanicznego, z częstymi opadami od jesieni do wiosny, natomiast latem ilość opadów znacznie się zmniejsza. Wschodnia część stanu znajduje się wcieniu opadowym Gór Kaskadowych – występuje tam suchy klimat kontynentalny, a ilość opadów jest kilka razy mniejsza od zachodniej części stanu.
  • Główne rzeki:Kolumbia,Snake,Yakima, w środkowej części stanu na rzece Kolumbia znajduje się zaporaGrand Coulee.

Miasta

[edytuj |edytuj kod]
Największe miasta w stanie Waszyngton, powyżej 100 000 mieszkańców (2021)[5]

Na terenie stanu Waszyngton znajduje się 281 miast (city lubtown), w tym dziewięć o liczbie ludności przekraczającej 100 000, 91 powyżej 10 000 mieszkańców, a 205 powyżej 1000 mieszkańców (2021 r.)[5].

Lista miast zamieszkanych przez 10 000 lub więcej osób (2021 r.)[5]:

Demografia

[edytuj |edytuj kod]
Gęstość zaludnienia w 2010 roku (w milach kwadratowych).

Na podstawie spisu ludności z roku 2010 stwierdzono, że stan Waszyngton liczył 6 724 540 mieszkańców, co oznaczało wzrost o 830 419 (14,1%) w porównaniu z poprzednim spisem z roku 2000. Dzieci poniżej piątego roku życia stanowiły 6,2% populacji, 22,2% mieszkańców nie ukończyło jeszcze osiemnastego roku życia, a 15,1% to osoby mające 65 i więcej lat. Połowę (50,0%) ludności stanu stanowiły kobiety[6].

Język

[edytuj |edytuj kod]

W 2010 roku najpowszechniej używanymi językami były[7]:

Rasy i pochodzenie

[edytuj |edytuj kod]

Według danych z 2018 roku 76% mieszkańców stanowi ludność biała (69,1% nie liczącLatynosów), 8,3% toAzjaci, 5,7% było rasy mieszanej, 3,7% toAfroamerykanie, 1,3% tordzenna ludność Ameryki i 0,7% toHawajczycy i mieszkańcy innych wyspPacyfiku. Latynosi stanowili 12,5% ludności stanu[8].

Do największych grup należą osoby pochodzenianiemieckiego (16,9%),irlandzkiego (10,4%),meksykańskiego (10%),angielskiego (9,9%) inorweskiego (5,1%). Do innych większych grup należą osoby pochodzenia „amerykańskiego” (299,6 tys.),francuskiego (272 tys.),włoskiego (252,3 tys.),szwedzkiego (221,1 tys.),szkockiego (205,5 tys.),holenderskiego (140,6 tys.) ipolskiego (136,6 tys.)[8]. 0,83% populacji deklaruje pochodzenieukraińskie (62,6 tys.), co jest najwyższym odsetkiem w USA, obokPensylwanii[9][8].

Większość ludności azjatyckiej stanowią osoby pochodzeniachińskiego (134,8 tys.),hinduskiego (106,3 tys.),filipińskiego (104,1 tys.),wietnamskiego (74,2 tys.) ikoreańskiego (62,8 tys.). Spośród 85,9 tys. imigrantów zAfryki Subsaharyjskiej najwięcej pochodzi zEtiopii (25 tys.)[8].

Religie

[edytuj |edytuj kod]
Bezdenominacyjny kościółCity Church w Seattle.
Katedra Matki Bożej z Lourdes wSpokane.

Struktura religijna w 2014 roku[10]:

Według badania z 2014 rokuchrześcijanie stanowią 61% populacji stanu[10]. Do największych pojedynczychorganizacji należą:Kościół katolicki (784,3 tys.),Kościół Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich (267,3 tys.),Zbory Boże (125 tys.), orazKościół Ewangelicko-Luterański w Ameryce (96,6 tys.)[11].

Waszyngton posiada jeden z najwyższych odsetków populacji bez przynależności religijnej. Większy odsetek osób niereligijnych mają jedynie stanyVermont (37%) iNew Hampshire (36%)[10].

Kościół Wodnika Tabernakulum (Aquarian Tabernacle Church) wIndex jest jednym z największych kościołówwiccańskich na świecie[12].

Gospodarka

[edytuj |edytuj kod]
Tama Grand Coule jest siódmą co do wielkości elektrownią na świecie.
Świeżo wyprodukowany wEverettBoeing 787.

Od początku osiedlania się Europejczyków ważną rolę w rozwoju stanu odegrałyrolnictwo,leśnictwo irybołówstwo. Szybki rozwój produkcji i usług rozpoczął się w latach 40. XX wieku i doprowadził do skoncentrowania ludności w obszarach miejskich. Od końca lat 70. XX wieku do rozwoju gospodarki znacznie przyczyniła się produkcjanowych technologii[13].

Zasoby i energia

[edytuj |edytuj kod]

Dzięki tamieGrand Coule Waszyngton jest największym w kraju producentemenergii wodnej. Sektor ten zazwyczaj odpowiada za wytworzenie ponad dwie trzecie wyprodukowanejenergii elektrycznej w Waszyngtonie. Drugie co do wielkości źródło energii elektrycznej stanowigaz ziemny. Stan nie posiada własnych zasobów, a w znacznej mierze opiera się na gazie ziemnym wydobywanym w Kanadzie, który jest sprowadzany rurociągiem na rynki USA[14].

Elektrownia jądrowa Columbia jest trzecim co do wielkości źródłem energii elektrycznej w Waszyngtonie. Na czwartym miejscu plasuje sięenergia wiatru. Mimo że stan posiada duże zasoby węgla, w 2006 roku zamknięto ostatnią kopalnię[14].

Waszyngton jest ważnym centrum rafinacjiropy naftowej. Pięć rafinerii Waszyngtonu może przetwarzać ponad 650 tys. baryłek ropy naftowej dziennie.Benzyna silnikowa produkowana jest we wszystkich pięciu rafineriach[14].

Przemysł

[edytuj |edytuj kod]
Pola wPalouse.

Waszyngton jest liderem wśród stanów USA w przemyśle produktów leśnych, oraz w produkcji samolotów i innych urządzeń transportowych. Do innych ważnych gałęzi przemysłu należą nieruchomości, informacja i technologia informacyjna, oraz usługi profesjonalne i biznesowe[14]. Swoje siedziby mają tu znane koncerny jakAmazon,Costco,Boeing,Starbucks,Microsoft iExpedia Group[15].

Rolnictwo

[edytuj |edytuj kod]
  • sadownictwo: stan produkuje 70% wszystkich jabłek w Stanach Zjednoczonych; poza tymwiśnie,czereśnie iwinogrona,
  • główne uprawy:ziemniaki ipszenica,
  • hodowla: bydło, drób i trzoda chlewna,
  • inne: produkty mleczne, produkcja siana i przemysł jajeczny[16].

Symbole stanu

[edytuj |edytuj kod]
  • Dewiza:Alki
  • Znaczenie dewizy: Słowo z języka rdzennych mieszkańców oznacza, mniej więcej,troszkę po troszku albow swoim czasie
  • Przydomek:The Evergreen State
  • Znaczenie przydomku:iglasty stan, dosłowniezawsze zielony stan
  • Symbole: WA

Uczelnie

[edytuj |edytuj kod]
  • Antioch University Seattle
  • Bastyr University
  • Central Washington University
  • City University
  • DigiPen Institute of Technology
  • Eastern Washington University
  • The Evergreen State College
  • Gonzaga University
  • Henry Cogswell College
  • Heritage College
  • Lutheran Bible Institute of Seattle
  • Northwest College of the Assemblies of God
  • Northwest Indian College
  • Pacific Lutheran University
  • St. Martin’s College
  • Seattle Pacific University
  • Seattle University
  • School of Advanced International Studies (SAIS)
  • Trinity Lutheran College
  • University of Puget Sound
  • University of Washington
  • Walla Walla College
  • Washington State University
  • Western Washington University
  • Whitman College
  • Whitworth College

Zobacz też

[edytuj |edytuj kod]

Przypisy

[edytuj |edytuj kod]
  1. State Area Measurements and Internal Point Coordinates. U.S. Census Bureau. [dostęp 2018-04-09]. (ang.).
  2. U.S. Census Bureau QuickFacts: Washington [online], census.gov [dostęp 2018-01-04] (ang.).
  3. Washington, [w:]Encyclopædia Britannica [dostęp 2020-06-27] (ang.).
  4. abBrianB. Palmer BrianB.,How Did Washington State and Washington, D.C., Get the Same Name? [online], slate.com, 9 lutego 2012 [dostęp 2020-03-04] .
  5. abcCity and Town Population Totals: 2020–2021. U.S. Census Bureau. [dostęp 2023-04-21]. (ang.).
  6. U.S. Census Bureau QuickFacts: Washington; UNITED STATES [online], census.gov [dostęp 2019-02-07] (ang.).
  7. Data Center Results [online], apps.mla.org [dostęp 2019-02-07] .
  8. abcd2018: ACS 5-Year Estimates Detailed Tables [online], data.census.gov [dostęp 2020-06-26] .
  9. TaylorT. DesOrmeau TaylorT.,Michigan has the 9th-most residents with Ukrainian ancestry in the U.S. [online], mlive, 18 marca 2022 [dostęp 2022-08-27] (ang.).
  10. abcReligion in America: U.S. Religious Data, Demographics and Statistics [online], Pew Research Center [dostęp 2019-02-07] (ang.).
  11. abcWashington – Religious Traditions, 2010 [online], thearda.com [dostęp 2019-02-07] .
  12. MarjorieM. Abbott MarjorieM.,Appendix On and Offline Wiccan Resources – Wiccan Rituals [online], Witchcraft Magazine, 18 kwietnia 2020 [dostęp 2020-06-26] (ang.).
  13. Washington, [w:]Encyclopædia Britannica [dostęp 2019-02-07] (ang.).
  14. abcdWashington – State Energy Profile Analysis – U.S. Energy Information Administration (EIA) [online], eia.gov [dostęp 2019-02-07] .
  15. ScottS. Cohn ScottS.,Washington is America’s Top State for Business in 2017 [online], CNBC.com [dostęp 2019-02-07] (ang.).
  16. RachelR. Bertone RachelR.,Top 10 Washington Ag Products (Infographic) [online], Farm Flavor, 12 lipca 2017 [dostęp 2019-02-07] (ang.).
Hrabstwa w stanie Waszyngton

Flaga Waszyngtonu

Podział administracyjny Stanów Zjednoczonych
Stany
Dystrykt federalny
Terytoria zależne
Nieinkorporowaneterytoria stowarzyszone
Nieinkorporowaneterytoria zorganizowane
Nieinkorporowaneterytoria niezorganizowane
Inkorporowane terytorium niezorganizowane:

Flaga Stanów Zjednoczonych

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Waszyngton_(stan)&oldid=77462578
Kategorie:
Ukryte kategorie:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp