Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Przejdź do zawartości
Wikipediawolna encyklopedia
Szukaj

Warzywa

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Różne warzywa –marchew zwyczajna,pomidor koktajlowy,brokuł,papryka,ziemniak,kapusta

Rośliny warzywne, warzywa, jarzynyrośliny jednoroczne,dwuletnie lubbyliny, które w całości lub w części stanowiąpokarm człowieka. Mogą być spożywane w stanie surowym lub po obróbce cieplnej. Częściami użytkowymi roślin warzywnych mogą być całe rośliny lub tylko:liście,owoce,kwiatostany,bulwy,łodygi ikorzenie[1][2].

W formalnej klasyfikacji towarów spożywczych warzywa to grupa produktów roślinnych przeznaczonych do spożycia, obejmująca poza tym co tradycyjnie uznawane jest za warzywa, takżejadalne grzyby oraz pąki kwiatowekaparów i owoceoliwek (z wyjątkiem stosowanych do produkcji olejów), mimo że są to składowe roślin krzewiastych i drzewiastych. Z kolei owocetruskawek,poziomek iananasów, mimo że są torośliny zielne, klasyfikowane są jako owoce[3]. Uprawą i produkcją warzyw zajmuje sięwarzywnictwo[1].

Warzywa są bardzo ważnym składnikiem pokarmu człowieka – stanowią źródłowitaminy C iprowitaminy A, a takżebłonnika iskładników mineralnych. Mają wysoką wartość biologiczną idietetyczną.

Rośliny warzywne należą do wielurodzin i pochodzą z różnych stron świata. W sumie na świecie jako warzyw używa się co najmniej 250 gatunków, z czego ok. 50 spożywanych jest w Polsce[4].

Warzywo a jarzyna

[edytuj |edytuj kod]

Z czasem zatarta została różnica w znaczeniu obu terminów i w różnych źródłach „warzywa” i „jarzyny” oznaczane są jakosynonimy. W innych mianem jarzyn określa sięrośliny jadalne, wysiewane w okresie wiosennym (jare), zbierane tego samego roku i spożywane w stanie surowym. Warzywa dla odmiany to rośliny jadalne wymagająceobróbki cieplnej (uwarzenia)[5][6][7].

Klasyfikacja warzyw

[edytuj |edytuj kod]

Najczęściej stosowane kryteria podziału warzyw dzielą je zgodnie zklasyfikacją biologiczną lub na grupy użytkowe. Pierwsze kryterium jest użyteczne ze względu na podobieństwa roślin spokrewnionych zarówno w wyglądzie, jak i budowie i składzie. Drugie kryterium odwołuje się do podobieństwa metod uprawy. Przedstawiony poniżej podział na grupy w wielu przypadkach pokrywa się z przynajmniej częściowo z podziałem systematycznym (np. wszystkie warzywa kapustne i rzepowate to rośliny z rodzinykapustowate, arośliny strączkowe tobobowate).

Warzywa dzieli się poza tym ze względu na długość okresu rozwoju najednoroczne (np.rzodkiew zwyczajna,pomidor zwyczajny),roślina dwuletnia (tych jest najwięcej, np.cebula zwyczajna,marchew zwyczajna) iwieloletnie (np.szparag lekarski,rabarbar ogrodowy)[8].

Warzywa kapustne

[edytuj |edytuj kod]
Warzywa kapustne

Warzywa cebulowe

[edytuj |edytuj kod]
Cebula

Częściami użytkowymi są cebula i liście. Warzywa cebulowe mają specyficzny smak izapach, dzięki czemu używane są przede wszystkim jakorośliny przyprawowe (wyjątkiem jest cebula i por).

Warzywa liściowe

[edytuj |edytuj kod]
Główka sałaty

Warzywa korzeniowe

[edytuj |edytuj kod]
Marchew

Warzywa psiankowate

[edytuj |edytuj kod]
Pomidory

Warzywa dyniowate

[edytuj |edytuj kod]
Dynia zwyczajna

Warzywa rzepowate

[edytuj |edytuj kod]

Warzywa strączkowe

[edytuj |edytuj kod]
Groch zwyczajny
 Osobny artykuł:Rośliny strączkowe.

Warzywa wieloletnie

[edytuj |edytuj kod]

Warzywa przyprawowe

[edytuj |edytuj kod]
 Osobny artykuł:Rośliny przyprawowe.

Warzywa różne

[edytuj |edytuj kod]
Warzywa (włoszczyzna)

Grzyby

[edytuj |edytuj kod]
Pieczarka dwuzarodnikowa
 Osobny artykuł:Grzyby jadalne.

Zaliczane do warzyw w klasyfikacjach urzędowych[3]. Przykłady:

Klasyfikacja według pochodzenia

[edytuj |edytuj kod]

Europa

[edytuj |edytuj kod]

Warzywa, które prawdopodobnie wyhodowano w Europie (według „Exploring The Global Garden”)[10].

Zobacz też

[edytuj |edytuj kod]
Zobacz galerię związaną z tematem:Warzywa

Przypisy

[edytuj |edytuj kod]
  1. abNowy leksykon PWN. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998, s. 1883.ISBN 83-01-12490-3.
  2. Warzywo. Słownik Języka Polskiego, PWN. [dostęp 2009-10-31]. [zarchiwizowane ztego adresu (2013-12-19)].
  3. abcRozporządzenie Komisji Nr 1031/2008 z dnia 19 września 2008 r. zmieniające załącznik I do rozporządzenia Rady (EWG) nr 2658/87 w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz w sprawie Wspólnej Taryfy Celnej. Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, 31.10.2008. [dostęp 2009-10-31].
  4. M. (red.) Gapiński: Warzywa mało znane i zapomniane. Poznań: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1993, s. 9.ISBN 83-09-01603-4.
  5. Jarzyny czy warzywa?. [dostęp 2014-01-04].
  6. Co w mowie piszczy? O tym co „jare” i o tym co się „warzy”.. [dostęp 2011-11-12].
  7. Czym różnią się warzywa od jarzyn, a czym jest włoszczyzna (różnica, definicje, podział; surowe czy gotowane) [online], przeglad-spozywczy.pl [dostęp 2020-07-15] .
  8. Z. Dobrakowska-Kopecka, R.W. Doruchowski, M. Gapiński: Warzywnictwo. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1989, s. 13–15.ISBN 83-09-01204-7.
  9. Garden Tomato Synonyms (Solanum lycopersicum var. cerasiforme as Classified by NCBI Taxonomy) - Encyclopedia of Life. Eol.org, 2014-07-29. [dostęp 2014-08-22].
  10. Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2010-07-14]. [zarchiwizowane ztego adresu (2010-07-06)].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Warzywa&oldid=73861168
Kategorie:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp