Warszawa,województwo warszawskie[1][2] – projekt województwa składającego się z wydzielonego zwojewództwa mazowieckiegomiasta stołecznego Warszawy lub Warszawy wraz z przyległymi do niej powiatami. Głosy o potrzebie wyłączenia tego obszaru jako osobnego województwa pojawiały się od czasureformy administracyjnej z 1999 roku[3][4], a w ostatnich latach[kiedy?] o realizację tej koncepcji zabiegają politycy partiiPrawo i Sprawiedliwość.
W 2005, po dojściu do władzy przezPiS, coraz częściej pojawiały się głosy, aby samą Warszawę lub miasto wraz zaglomeracją wydzielić z woj. mazowieckiego jako nowy organizm[5]. Entuzjaści tego pomysłu wyliczali jego zalety: m.in. integracja aglomeracji, wspólne rozwiązywanie problemów, zwiększenie dotacji zUnii Europejskiej dla woj. mazowieckiego (bogata aglomeracja warszawska zawyża dane ekonomiczne dla biednego województwa mazowieckiego; po przyjęciu do UERumunii iBułgarii województwu mazowieckiemu groziło pozbawienie dofinansowań – środki pomocowe z Unii Europejskiej przysługują tylko tym obszarom, które nie przekroczyły 75% unijnej średniej PKB na jednego mieszkańca[5]). Sceptycy mówili natomiast o wzroście biurokracji i nakładów finansowych[6]. Zwracano także uwagę, że po wydzieleniu Warszawy i sąsiednich bogatych gmin, województwo mazowieckie straciłoby znaczne wpływy z podatku dochodowego CIT oraz z funduszy finansowanych przez warszawskich przedsiębiorców. Stałoby się ono też znacznie mniej ludne, przez co dostawałoby mniej funduszy unijnych przyznawanych na głowę mieszkańca. Spowodowałoby to, że województwo mazowieckie stałoby się jednym z czterech najbiedniejszych województw kraju[7].
Prace nad wydzieleniem nowego województwa miały się zacząć w 2008,[potrzebny przypis] ale wcześniej odbyły się wybory, które PiS przegrało. W marcu 2009 prezydentLech Kaczyński opowiedział się za szybkim utworzeniem województwa stołecznego, tak by wybory samorządowe w 2010 odbyły się już w nowym województwie[8]. Przedwyborami samorządowymi jesienią 2010 roku prezes PiSJarosław Kaczyński uznał, że z województwa mazowieckiego należy wydzielić województwo warszawskie[9].
Przed wyborami parlamentarnymi w 2015 roku pojawiły się po raz kolejny postulaty wydzielenia Warszawy wraz z okolicznymi obszarami z województwa mazowieckiego. Kandydaci PiS do parlamentu z okręgu płocko-ciechanowskiego zaproponowali utworzenie województwa stołecznego obejmującego Warszawę wraz z ośmioma powiatami (grodziskim, legionowskim, nowodworskim, otwockim, piaseczyńskim, pruszkowskim, wołomińskim, warszawskim zachodnim)[10]. Jarosław Kaczyński zapowiedział utworzenie dwóch nowych województw: warszawskiego i środkowopomorskiego[11].
1 stycznia 2018 Warszawa wraz z okolicami została wydzielona jako odrębna jednostka statystycznaNUTS 2 w celu lepszego rozdysponowania środków unijnych[12].
W 2019 roku PiS powróciło do tematu podzielenia województwa mazowieckiego, zapowiadając utworzenie województwa obejmującego Warszawę i jej okolice. Pomysł ten ponownie argumentowano tym, że obecność Warszawy w województwie mazowieckim zakłamuje dane ekonomiczne dla całego województwa[13], w szczególności zwracano uwagę na problemem zawyżania dochodu na mieszkańca przez stolicę[14]. W lipcu 2020 media poinformowały, iż prace nad utworzeniem województwa warszawskiego zintensyfikowano, a projekt ustawy w tej sprawie jest niemalże gotowy[1][2].
W 2006 roku pojawiły się pomysły[według kogo?] włączenia obszarów wokół Warszawy (obszaru metropolitalnego) do miasta stołecznego, dzięki czemu miasto Warszawa miałaby powierzchnię podobną do największych miast europejskich np.Londynu,Rzymu (około 1500 km²) i ludność wynoszącą około 2,5 miliona osób.[potrzebny przypis] Dzięki temu posunięciu Warszawa mogłaby zostać miastem na prawach województwa (osobnym województwem, miastem wydzielonym), tak jak to ma miejsce w innych krajach Unii Europejskiej (np.Berlinie, który jest miastem na prawachlandu).
Istnieje kilka nieformalnych pomysłów na to, jaki kształt powinno posiadać nowe województwo[według kogo?]:
W 2009 samaWarszawa wytwarzała 61,3%produktu krajowego brutto woj. mazowieckiego[15].
| Obszar | PKB [mln zł] | % PKB mazowieckiego | PKB per capita [zł] | % średniej krajowej PKB per capita |
|---|---|---|---|---|
| Warszawa | 180 287 | 61,3% | 105 340 | 299,2% |
| mazowieckie bez Warszawy | 113 687 | 38,7% | bd. | bd. |
| mazowieckie z Warszawą | 293 974 | 100% | 56 383 | 160,1% |
WedługEurostat w 2009 PKB na 1 mieszkańca woj. mazowieckiego, według zestandaryzowanegoparytetu siły nabywczej, wynosiło 97,2% średniego PKB w Unii Europejskiej[16], a PKB województwa bez uwzględnienia siły nabywczej stanowiło w 2009 55,3% średniego PKB Unii (13 000 euro na mieszkańca wobec średniej w Unii 23 500 euro)[17].
| Województwa | |
|---|---|
| Siedziby wojewodów i sejmików | |
| Podziały administracyjne województw | |
| Herby województw | |
| Flagi województw |
|
| Województwa proponowane |
|
| Inne jednostki podziału |
