Movatterモバイル変換

[0]ホーム
URL:

Przejdź do zawartości
Wikipediawolna encyklopedia
Szukaj

Wanzyr błotny

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wanzyr błotny
Atilax paludinosus[1]
(G. Cuvier, 1829)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

drapieżne

Podrząd

kotokształtne

Rodzina

mangustowate

Podrodzina

Herpestinae

Rodzaj

wanzyr

Gatunek

wanzyr błotny

Synonimy
Podgatunki
  • A. p. paludinosus(G. Cuvier, 1829)
  • A. p. macrodonJ.A. Allen, 1924
  • A. p. mitis(O. Thomas, 1903)
  • A. p. mordax(O. Thomas, 1912)
  • A. p. pluto(Temminck, 1853)
  • A. p. robustus(J.E. Gray, 1865)
  • A. p. rubellus(O. Thomas & Wroughton, 1908)
  • A. p. rubescens(Hollister, 1912)
  • A. p. spadiceusCabrera, 1921[17]
  • A. p. transvaalensisRoberts, 1933[18]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[19]

Zasięg występowania
Mapa występowania
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Wanzyr błotny[20], mangusta błotna (Atilax paludinosus) –gatunekdrapieżnegossaka zpodrodzinyHerpestinae w obrębierodzinymangustowatych (Herpestidae).

Taksonomia

[edytuj |edytuj kod]

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadaminazewnictwa binominalnego opisał w 1829 roku francuski przyrodnikGeorges Cuvier, nadając mu nazwęHerpestes paludinosus[3].Holotyppochodził zPrzylądka Dobrej Nadziei, wPołudniowej Afryce[21]. Jedyny żyjący współcześnie przedstawiciel rodzajuwanzyr[20] (Atilax)[21][22][23].

AutorzyIllustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają dziesięćpodgatunków[23]. Podstawowe dane taksonomiczne podgatunków (oprócznominatywnego) przedstawia poniższa tabelka:

PodgatunekOryginalna nazwaAutor i rok opisuMiejsce typowe
A. p. macrodonAtilax macrodonJ.A. Allen, 1924Niapu, północno-wschodniZair[24].
A. p. mitisHerpestes galera mitisO. Thomas, 1903Zegi, jezioro Tana, Etiopia[25].
A. p. mordaxMungos paludinosus mordaxO. Thomas, 1912Rzeka Rombashi, na północny zachód od północnego krańca jezioraNiasa, Tanzania[26].
A. p. plutoHerpestes plutoTemminck, 1853Dabocrom i rzeka Boutry, Ghana[27].
A. p. robustusAthylax robustusJ.E. Gray, 1865Nil Biały[28].
A. p. rubellusMungos paludinosus rubellusO. Thomas & Wroughton, 1908Tambarara, dystrykt Gorongoza, na południe od rzekiZambezi, zachodni Mozambik[29].
A. p. rubescensMungos paludinosus rubescensHollister, 1912Kilimandżaro, na wysokości 4000ft (1219m), Tanzania[30].
*A. p. spadiceusAtilax paludinosus spadiceusCabrera, 1921Cape San Juan, Gwinea Równikowa[31].
A. p. transvaalensisAtilax paludinosus transvaalensisRoberts, 1933Mokeetsi, na północ od Tzaneen, północno-wschodniTranswal[32].

Etymologia

[edytuj |edytuj kod]
  • Atilax:gr. przedrostek negatywnyα „bez”; θυλαξthulax, θυλακοςthulakos „worek”[33].
  • paludinosus:nowołac. „bagienny”, od łac.palus,paludis „bagno”[34].
  • macrodon: gr. μακροςmakros „długi”[35]; οδουςodous, οδοντοςodontos „ząb”[36].
  • mitis: łac.mitis „niegroźny, nieszkodliwy”[37].
  • mordax: łac.mordax,mordacis „gryzący”[38].
  • pluto: wmitologii rzymskiejPluton jest władcą podziemi (tj. czarny)[39].
  • robustus: łac.robustus „potężny, silny”, odrobur,roboris „twarde drewno”[40].
  • rubellus: łac.rubellus „czerwonawy, rudawy”, odruber „czerwony”; przyrostek zdrabniający-ellus[41].
  • rubescens: łac.rubescens,rubescentis „czerwonawy, rudawy, zarumieniony”, odrubescere „być czerwonawym”, odruber „czerwony”[42].
  • spadiceus: nowołac.spadiceus „kasztanowo-brązowy”, od łac.spadix,spadicis „koloru kasztana, koloru daktyla”, od gr. σπαδιξspadix, σπαδικοςspadikos „kolory palmy, laur”, od σπαωspaō „zrywać”[43].
  • transvaalensis: Transwal (afr.Transvaal), Południowa Afryka[44].

Zasięg występowania

[edytuj |edytuj kod]

Wanzyr błotny występuje we wschodniej, środkowej, zachodniej i południowejAfryce, zamieszkując w zależności od podgatunku[22][23]:

Morfologia

[edytuj |edytuj kod]

Długość ciałasamic 48,7 cm,samców 51,4 cm, długość ogona samic 33–40 cm, samców 31–41 cm, długość tylnej stopy samic 10,7–11,8 cm, samców 11–11,5 cm, długość ucha samic 3,2–3,7 cm, samców 3–4,5 cm; masa ciała samic 2,4–4,1 kg, samców 2,9–4 kg[22]. Niewielkie zwierzę o ciemnobrązowym ubarwieniu z nieco jaśniejszą głową i spodem ciała, przystosowane do ziemno-wodnego trybu życia. Posiada uzębienie przystosowane do miażdżenia twardego pokarmu.Wzór zębowy:I33{\displaystyle {\tfrac {3}{3}}} C11{\displaystyle {\tfrac {1}{1}}} P3−43−4{\displaystyle {\tfrac {3-4}{3-4}}} M22{\displaystyle {\tfrac {2}{2}}} = 36–40[22].

Ekologia

[edytuj |edytuj kod]

Rozmnaża się dwa razy w roku. W jednym miocie samica rodzi do trzech młodych (zwykle dwa). Gatunekterytorialny, wszystkożerny. Żywi się zwierzętami wodnymi, a w przypadku osuszenia zajmowanego terenu zjada zwierzęta lądowe oraz owoce. Spotykany pojedynczo.

Przypisy

[edytuj |edytuj kod]
  1. ↑Atilax paludinosus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑E.A.W. von Zimmermann: Specimen zoologiae geographicae, quadrupedum domicilia et migrationes sistens. Lugduni Batavorum: Apud Theodorum Haak, et Socios, 1777, s. 487. (łac.).
  3. ↑abG. Cuvier: Le règne animal distribué d’après son organisation, pour servir de base a l’histoire naturelle des animaux et d’introduction a l’anatomie comparée. Wyd. Nouvelle édition rev. et aug. T. 1. Paris: Chez Déterville, 1829, s. 158. (fr.).
  4. ↑A. Smith. Contributions to the natural history of South Africa, &c. „Zoological Journal”. 4 (16), s. 437, 1829. (ang.). 
  5. ↑A. Smith. African Zoology. „South African quarterly journal”. 2, s. 115, 1834. (ang.). 
  6. ↑J.A. Wagner: Supplementband. W: J.Ch.D. von Schreber: Die Säugthiere in Abbildungen nach der Natur, mit Beschreibungen. Cz. 2: Die Raubthiere. Erlangen: Expedition des Schreber’schen säugthier- und des Esper’schen Schmetterlingswerkes, 1841, s. 305. (niem.).
  7. ↑F. Cuvier: Table générale et méthodique: De toutes les espèces figurées et décrites dans l’Histoire naturelle des Mammifères. W: É. Geoffroy Saint-Hilaire & F. Cuvier: Histoire Naturelle des Mammifères: avec des figures originales, coloriées, dessinées d’aprèsdes animaux vivans. T. 7. Paryż: Chez A. Belin, 1842, s. 3. (fr.).
  8. ↑J.E. Gray: List of the specimens of Mammalia in the collection of the British museum. London: The Trustees, 1843, s. 52. (ang.).
  9. ↑C.J. Temminck: Esquisses zoologiques sur la côte de Guiné. Ie partie, les mammifères. Leiden: E.J. Brill, 1853, s. 95. (fr.).
  10. ↑Gray 1865 ↓, s. 557.
  11. ↑Gray 1865 ↓, s. 558.
  12. ↑O. Thomas. On a Collection of Mammals from Abyssinia, including some from Lake Tsana, collected by Mr. Edward Degen. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1902 (2), s. 309, 1902. (ang.). 
  13. ↑O. Thomas & R.Ch. Wroughton. The Rudd exploration of South Africa. – IX. List of mammals obtained by Mr. Grant on the Gorongoza Mountains, Portuguese S.E. Africa. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1908 (2), s. 166, 1908. (ang.). 
  14. ↑abO. Thomas. Two new races of mongoose. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eight series. 10 (60), s. 588, 1912. (ang.). 
  15. ↑N. Hollister. Description of a new water mungoose from East Africa. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 25, s. 1, 1912. (ang.). 
  16. ↑J.A. Allen. Carnivora collected by the American Museum Congo Expedition. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 47 (3), s. 205, 1924. (ang.). 
  17. ↑Á. Cabrera. Algunos carnívoros africanos nuevos. „Boletín de la Real Sociedad Española de Historia Natural”. 21, s. 262, 1921. (hiszp.). 
  18. ↑A. Roberts. Eleven new forms of South African mammals. „Annals of the Transvaal Museum”. 15, s. 266, 1933. (ang.). 
  19. ↑E. Do LinhE.D.L. San E. Do LinhE.D.L.,F.M.F.M. Angelici F.M.F.M.,A.H.A.H. Maddock A.H.A.H.,C.M. Baker & J.C.M.B.& J. Ray C.M. Baker & J.C.M.B.& J.,Atilax paludinosus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015, wersja 2021-3 [dostęp 2022-04-25] (ang.).
  20. ↑abW. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 143.ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  21. ↑abD.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): SpeciesAtilax paludinosus. [w:]Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2019-09-28].
  22. ↑abcdJ.S. Gilchrist, A.P. Jennings, G. Veron, & P. Cavallini (koordynator): Family Herpestidae (Mongooses). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 1: Carnivores. Barcelona: Lynx Edicions, 2009, s. 307.ISBN 978-84-96553-49-1. (ang.).
  23. ↑abcC.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 418.ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
  24. ↑Zijlstra ↓, s. N#42350.
  25. ↑Zijlstra ↓, s. N#42351.
  26. ↑Zijlstra ↓, s. N#42352.
  27. ↑Zijlstra ↓, s. N#42358.
  28. ↑Zijlstra ↓, s. N#42359.
  29. ↑Zijlstra ↓, s. N#42360.
  30. ↑Zijlstra ↓, s. N#42361.
  31. ↑Zijlstra ↓, s. N#42362.
  32. ↑Zijlstra ↓, s. N#42363.
  33. ↑T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 128, 1904. (ang.). 
  34. ↑Jaeger 1944 ↓, s. 160.
  35. ↑Jaeger 1944 ↓, s. 130.
  36. ↑Jaeger 1944 ↓, s. 151.
  37. ↑Jaeger 1944 ↓, s. 137.
  38. ↑Jaeger 1944 ↓, s. 139.
  39. ↑The Key to Scientific Names ↓,pluto [dostęp 2022-04-25] .
  40. ↑The Key to Scientific Names ↓,robustus [dostęp 2022-04-25] .
  41. ↑The Key to Scientific Names ↓,rubellus [dostęp 2022-04-25] .
  42. ↑The Key to Scientific Names ↓,rubescens [dostęp 2022-04-25] .
  43. ↑The Key to Scientific Names ↓,spadiceus [dostęp 2022-04-25] .
  44. ↑The Key to Scientific Names ↓,transvaalensis [dostęp 2022-04-25] .

Bibliografia

[edytuj |edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wanzyr_błotny&oldid=74537823”
Kategorie:
[8]ページ先頭
©2009-2025 Movatter.jp