| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ogólne informacje | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Wzór sumaryczny | C8H8O3 | |||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Masa molowa | 152,15 g/mol | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Wygląd | jasnożółte ciało stałe[1] | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Identyfikacja | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Numer CAS | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| PubChem | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Podobne związki | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Podobne związki | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Pochodne | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Wanilina (4-hydroksy-3-metoksybenzaldehyd) –organiczny związek chemiczny zbudowany z pierścieniabenzenowego podstawionego trzemagrupami funkcyjnymi:aldehydową−CHO,hydroksylową−OH imetoksylową−OCH
3. Stanowi jeden ze składników zapachowychwanilii.
Przemysłowo wanilina otrzymywana jest syntetycznie zgwajakolu oraz wyodrębniana z ługów powstających podczas produkcji papieru[4][5].
W metodzie ligninowej wanilinę otrzymuje się w procesie eliminacjiligniny podczas produkcji papieru. Proces ten składa się z kilku etapów. Najpierw przeprowadza się alkalizację i zagęszczenie ługów posulfitowych, a następnie hydrolizat neutralizuje się za pomocąkwasu siarkowego. Powstały produkt filtruje się, w wyniku czego uzyskuje się ligninę. Kolejnym etapem jest ekstrakcja filtratu za pomocątoluenu, w efekcie uzyskuje się surową wanilinę. Oczyszcza się ją przeprowadzając w addukt bisulfitowy, który izoluje się, a następnie odtwarza się z niego wolną wanilinę przez działanie kwasem siarkowym. Produkt oddziela się, osusza toluenem i krystalizuje[6].
Ze względu na problemy z utylizacją ścieków posulfitowych proces ten stanowi zagrożenie dla środowiska naturalnego i zastępowany jest syntezą zgwajakolu[4][5][7]:
Wanilina znajduje zastosowanie przede wszystkim jako aromat spożywczy. Ponadto jest stosowana jako składnik perfum i kosmetyków oraz półprodukt w przemyśle farmaceutycznym. Roczne zapotrzebowanie światowe na ten związek w roku 2004 wynosiło 10,5 tys. ton[5].
Jest także wykorzystywana jako odczynnik laboratoryjny, m.in. do sporządzaniasulfowaniliny – odczynnika używanego przy mikroskopowym badaniu grzybów[8].
U osób wrażliwych może wywołać podrażnienia skóry,egzemę, zmiany pigmentacji i kontaktowe zapalenie skóry.
