 | |||
 generał brygady | |||
| Data i miejsce urodzenia | 2 lipca 1908 | ||
|---|---|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 2 maja 1999 | ||
| Przebieg służby | |||
| Siły zbrojne | |||
| Stanowiska | z-ca d-cy ds. polityczno-wychowawczych1 DP oraz | ||
| Główne wojny i bitwy | |||
| Późniejsza praca | minister kultury i sztuki (1952–1956), wiceminister kultury i sztuki (1948–1952), poseł doKRN (1945–1947), naSejm Ustawodawczy (1947–1952) i naSejm PRL I, IV, V i VI kadencji (1953–1956, 1965–1976), przewodniczącyRadiokomitetu (1956–1972), prezes Zarządu GłównegoZBoWiD (1980–1983) | ||
| Odznaczenia | |||
                      | |||
| |||
| |||
Włodzimierz Sokorski,ps. „Andrzej Sokora” (ur.19 czerwca?/2 lipca 1908 wAleksandrowsku, zm.2 maja1999 wWarszawie) –polski wojskowy,generał brygadyWojska Polskiego,pisarz,dziennikarz,publicysta ipolityk.Minister kultury i sztuki (1952–1956), przewodniczącyKomitetu ds. Radia i Telewizji (1956–1972), zastępca członkaKomitetu Centralnego PZPR; posełdo Krajowej Rady Narodowej,na Sejm Ustawodawczy oraz naSejm PRLI,IV,V iVI kadencji; prezes Zarządu GłównegoZwiązku Bojowników o Wolność i Demokrację (1980–1983).Budowniczy Polski Ludowej.
.jpg)
Syn nauczyciela Michała i Katarzyny Poleskiej Szczypiłło. OkresI wojny światowej spędził w domu dziadka kołoJałty[1]. W latach 1924–1926 uczeńGimnazjum im. Tadeusza Kościuszki w Łomży.
Od 1924 do 1927 należał doKomunistycznego Związku Młodzieży Polski. Od 1927 do 1938 był członkiemKomunistycznej Partii Polski (w latach 1929–1931 sekretarz generalny tej partii). W latach 1928–1931 działał jednocześnie wPolskiej Partii Socjalistycznej – Lewicy (na I zjeździe tej partii w 1929 wraz zWładysławem Gomułką wchodził w skład Komisji Programowej oraz został członkiem Komitetu Centralnego[2]). W latach 1931–1935 więziony za działalność polityczną w więzieniach wŁodzi,we Wronkach iw Białymstoku; w 1934 za protest przeciw odebraniu więźniom cywilnej odzieży był karany karcerem, a za ogłoszenie głodówki został pobity przez strażników[3]. Ukończył studia naWydziale FilozoficznymUniwersytetu Warszawskiego. W 1936 pod pseudonimemAndrzej Sokora opublikował powieśćRozdarty bruk.
Uczestnikwojny obronnej w 1939, podczasII wojny światowej przebywał wZwiązku Radzieckim. W latach 1939–1941 pracował w Kolejach Państwowych ZSRR wKowlu, a poataku Niemiec na Związek Radziecki wcielony do Korpusu Ochrony Kolei, w którym służył początkowo wCharkowie, a w 1942 wStalingradzie. Uzyskał stopień majora. Działacz ruchu związkowego wKujbyszewie iTbilisi. W latach 1943–1944 był współorganizatoremZwiązku Patriotów Polskich. Po sformowaniuPolskich Sił Zbrojnych w ZSRR, był zastępcą dowódcy do spraw polityczno-wychowawczych1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki, następnie1 Korpusu Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR. Usunięty z tej funkcji po stworzeniu (wraz zJakubem Prawinem) dokumentu programowego „O co walczymy” znanego jako „Tezy nr 1”, zakładającego wprowadzenie po wojnie wPolsce systemu tzw. demokracji zorganizowanej. Zakładał on przejęcie rządów w kraju przez armię polską tworzoną w Związku Radzieckim z pominięciem partii komunistycznej. Widział także możliwość korekt na korzyść Polskilinii Curzona. Poglądy swoje prezentował na łamach prasy 1 Korpusu oraz na odprawach jego oficerów[4]. Uczestnikbitwy pod Lenino.
W latach 1941–1945 należał doWszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (bolszewików), a od 1943 jednocześnie doPolskiej Partii Robotniczej, z którą w 1948 przystąpił doPolskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (był delegatem na sześć pierwszych jej zjazdów). Pełnił mandat poselski doKrajowej Rady Narodowej, naSejm Ustawodawczy i naSejmPRL I, IV, V i VI kadencji (kolejno z okręgów:Łomża,Chorzów,Kielce iRadzyń Podlaski). Od 1948 do 1975 był zastępcą członkaKomitetu Centralnego PZPR. W latach 1945–1948 był sekretarzem Komisji Centralnej Związków Zawodowych.
Od 21 listopada 1952 do 19 kwietnia 1956 byłministrem kultury i sztuki (wcześniej, od marca 1948 do listopada 1952, podsekretarzem stanu w tym resorcie), jednym z głównych promotorów tzw.realizmu socjalistycznego (socrealizmu). W listopadzie 1953 telewizja wyemitowała pierwsze przedstawienieTeatru Telewizji.
W latach 1956–1960 był przewodniczącym Komitetu do Spraw Radiofonii „Polskie Radio”, od 1960 do 1973Komitetu do Spraw Radia i Telewizji „Polskie Radio i Telewizja”. Do współpracy w radiu i telewizji udało mu się pozyskać wielu ludzi kultury i sztuki, między innymiStanisława Grochowiaka,Adama Hanuszkiewicza,Jerzego Antczaka,Jerzego Wasowskiego iJeremiego Przyborę,Jerzego Janickiego iOlgę Lipińską. Z jego inicjatywyKarol Małcużyński stworzyłMonitor,Irena DziedzicTele-Echo, a wradiu rozpoczęto nadawanie audycjiPopołudnie z młodością[5].
Od 1966 do 1990 był redaktorem naczelnym „Miesięcznika Literackiego”[6]. Był długoletnim członkiem Komitetu Redakcyjnego kwartalnika KC PZPR „Z Pola Walki”, w którym publikowano artykuły na temat historii polskiego oraz międzynarodowego ruchu robotniczego i komunistycznego.
Od 1958 był członkiem Zarządu Głównego Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Chińskiej[7], a także członkiemPolskiego Komitetu ds. UNESCO[8]. Wieloletni członek Rady Naczelnej i Zarządu GłównegoZwiązku Bojowników o Wolność i Demokrację. Od 1969 był członkiem prezydium[9][10], a w latach 1980–1983 prezesem ZG ZBoWiD. W latach 80. też członkiem Narodowej Rady Kultury, członkiem Komisji Ideologicznej KC PZPR[11] oraz przewodniczącym Komitetu BudowyPomnika Kościuszkowców wWarszawie. W październiku 1988, z okazji 70-lecia Niepodległości oraz 45-lecia ludowego Wojska Polskiego, został awansowany uchwałą Rady Państwa do stopniagenerała brygady wstanie spoczynku. Nominację wręczył mu wBelwederze I sekretarz KC PZPR, przewodniczący Rady Państwa PRL, gen. armii Wojciech Jaruzelski. 28 listopada 1988 wszedł w skład Honorowego Komitetu Obchodów 40-lecia Kongresu Zjednoczeniowego PPR – PPS – powstania PZPR, któremu przewodniczyłI sekretarz KC PZPR[12]. W latach 1988–1990 członekRady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa[13]. W lutym 1989 wszedł w skład działającej przy tej Radzie Komisji do spraw Upamiętnienia Ofiar Represji Okresu Stalinowskiego[14].
12 października 1988 otrzymał Nagrodę Specjalną Ministra Obrony Narodowej, gen. armiiFloriana Siwickiego, za całokształt twórczości literackiej.
Szeroko znany z wesołego cynizmu, umiłowania uciech życia i skłonności do silnego ubarwiania swoich opowieści. Był niejednoznaczną i kontrowersyjną postacią wśród kręgów władzy partyjnej. Pomimo promowania socrealizmu i linii partii komunistycznej, podkreśla się, że jako minister kultury i sztuki zarazem ratował przed represjami część pisarzy i ludzi kultury. Z drugiej strony,Andrzej Wajda działania Włodzimierza Sokorskiego jako ministra kultury określił „hańbą dla polskiej kultury”.
W 1954, kiedy Włodzimierz Sokorski był ministrem kultury, Andrzej Wajda uzyskał państwowe fundusze na realizację filmuPokolenie. Film ten rozpoczął karierę reżysera Andrzeja Wajdy[15].
Pochowany nacmentarzu Powązki Wojskowe w Warszawie (kwatera D6-2-41)[16].
Był czterokrotnie żonaty[17], miał trzy córki i syna. Jego pierwszą żoną była Maryna Świecka, kolejnymi Halina z domu Snarska, aktorkaBarbara Klimkiewicz (która w słuchowisku „Matysiakowie” przez kilka lat kreowała rolę Elżbiety Matysiakowej, pierwszej żony Gienka Matysiaka[18]) i Wiesława Izabella Fedorońko[19][20].
Włodzimierz Sokorski był autorem m.in. następujących książek:
.jpg)
|
.svg)
