Najchętniej wybiera miejsca ciepłe i obficie porośnięte, o dnie mulistym, aczkolwiek spotyka się go także w wartkich rzekach o dnie kamienistym, zwłaszcza jeśli znajduje tam podmyte brzegi, korzenie drzew i inne kryjówki. Żyje przy dnie. Zimę spędza zagrzebany w mule. Przed osiągnięciem dojrzałości płciowej żyją w wodach śródlądowych – samice w głębi lądu, samce w zasięgu wód słonawych. Dorosłe osobniki wędrują z wód słodkich domorza (wędrówka katadromiczna).
Samica osiąga nawet do 200 cm długości i wagę do 9 kg. Samce są mniejsze od samic i osiągają długość do 60 cm (tzw. sznurówki) i wagę do 0,35 kg. Największego węgorza w Polsce złowiono w 1994 roku naJeziorze Jaśkowickim i ważył on 6,43 kg[5]. Ciało wydłużone, wężowate, w przekroju poprzecznym prawie okrągłe.Skóra węgorza pokryta jest grubą warstwąśluzu.Łuski są drobne, elipsoidalne, głęboko osadzone.Linia boczna dobrze rozwinięta. Otwór gębowy końcowy, silnie uzębiony sięgający tylnej krawędzi oka. Otwór skrzelowy kończy się tuż przed nasadą płetw piersiowych. Płetwa grzbietowa i odbytowa połączone są z płetwą ogonową. Nie mapłetw brzusznych. U osobników wędrujących natarło znacznie powiększają się oczy.
Ubarwienie grzbietu ciemnoszarozielone, czasem niemal całkowicie czarne, boki jaśniejsze, brzuch szarawo- lub żółtawobiaławy.
Jego krew zawiera niebezpieczną dla ssakówichtiotoksynę. Ma ona działanie podobne do jadu węży. Powoduje u ssaków skurcze mięśni, porażenie pracy serca i płuc, rozpadanie sięczerwonych krwinek i zmniejszenie krzepliwości krwi. Trucizna ta traci własności trujące w temperaturze powyżej 58 °C[5].
Aktywny jest w nocy. Żywi się głównie fauną denną (bezkręgowce) i drobnymirybami, potrafi połykać zdobycz stosunkowo dużych rozmiarów. Chętnie zjadaraki podczaswylinki.
Normalnie żyje w wodzie, ale w okresie wędrówek potrafi również przemieszczać się po lądzie, pełzając z szybkością ok. 3 km/h po wilgotnym podłożu pokrytym trawą i mchami. Duże znaczenie w oddychaniu ma wówczas dyfuzja gazów przez skórę. Węgorz może przeżyć poza wodą do dwóch dni[6].
Jest rybą długowieczną. W sadzawce towarzystwa ubezpieczeniowego wPradze (w Czechach) pewien osobnik żył 68 lat[5].
Potrafi wyczuć zmiany temperatury wielkości 0,03 °C[5].
Podejmuje wędrówkę rozrodczą od lata do późnej jesieni; zawsze cztery dni popełni Księżyca[5]. Ryby dostają się doMorza Sargassowego i tam, po około półtorarocznej wędrówce, wiosną, na głębokości 400–1000 metrów odbywajątarło[4]. Osobniki dorosłe po tarle giną. Przezroczystelarwy węgorza, zwaneleptocefalami, unoszone są przez Prąd Zatokowy (Golfstrom) w kierunku wschodnim i po upływie 2–3 lat docierają do przybrzeżnych wód europejskich, gdzie między październikiem a kwietniem przeobrażają się w formęmontee, a następnie wpływają dorzek, głównie na terytoriachFrancji iAnglii. W czasie wędrówki leptocefale rosną, aż osiągną ok. 7 cm długości. Węgorz pokrywa się łuskami w 5 roku życia przy długości 16–18 cm. W wodach słodkich przebywają zazwyczaj od 6 do 10 lat, niektóre osobniki nawet do 20.
Węgorz europejski, jako gatunek zagrożony wyginięciem, objęty jest od czerwca 2007 r. ochroną wynikającą z konwencji waszyngtońskiej (Konwencja o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem –CITES). Od lat 70. XX wieku populacja węgorza europejskiego zmalała o ponad 90% z powodu m.in.: zanieczyszczenia wód, nadmiernego odławiania, budowania zapór na zbiornikach oraz pasożytaAnguillicola crassus. Pasożyt ten atakujepęcherz pławny węgorza, uniemożliwiając mu dopłynięcie natarlisko i rozmnażanie. Jest tonicień, prawdopodobnie przeniesiony zTajwanu, rozprzestrzeniający się gwałtownie wśród populacji węgorza europejskiego. Rozpoznany został na kontynencie w Niemczech i we Włoszech w roku 1982, a w 1987 dotarł do Anglii z Europy kontynentalnej. W Azji jest naturalnym pasożytem węgorza japońskiego.
Zgodnie z nowym rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 11 czerwca 2010 roku, zmienione zostało rozporządzenie w sprawie połowu ryb oraz warunków chowu, hodowli i połowu innych organizmów żyjących w wodzie, dotyczące między innymi ochrony węgorza i wprowadziło nowe warunki połowu tej ryby i ustalonowymiar ochronny do 50 cm na wodach słodkich i morskich. Od 1 stycznia 2013 wszedł w życie przepis określający minimalną wielkość oczek sieci rybackich służących do połowu węgorza na 20 mm[7].
↑abFritz Terofal, Claus Militz: Ryby słodkowodne. Leksykon przyrodniczy. Henryk Garbarczyk, Eligiusz Nowakowski i Jacek Wagner. Warszawa: Świat Książki, 1997.ISBN 83-7129-441-7. Brak numerów stron w książce
↑abcdePrzemysław Miller. Na grzyby i na ryby. „Wiedza i Życie”. Nr 7(919)/2011. s. 52-53.
↑Hanna Kunachowicz; Beata Przygoda; Irena Nadolna; Krystyna Iwanow: Tabele składu i wartości odżywczej żywności. Wyd. wydanie II zmienione. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2017, s. 269.ISBN 978-83-200-5311-1.
.jpg)
