.svg){kind=logo} | |
| Państwo | |
|---|---|
| Lider | |
| Data założenia | 1870 |
| Adres siedziby | Søllerødvej 30 |
| Ideologia polityczna | |
| Barwy | |
| Strona internetowa | |
Lewica (duń.Venstre) –duńskapartia polityczna o profilu liberalnym, działająca od 1870[1]. Ugrupowanie należy doPartii Porozumienia Liberałów i Demokratów na rzecz Europy[2]. Na listach wyborczych (partibogstav) oznaczana literą V.
Pełna nazwa partii brzmiLewica, Liberalna Partia Danii (duń.Venstre, Danmarks Liberale Parti), tradycyjnie i oficjalnie skracana jest jednak doVenstre. Odnosi się ona do tradycyjnego podziału na lewicę i prawicę (duń.Højre), na bazie której powstałaKonserwatywna Partia Ludowa. Określenie to odnosi się do nurtu liberalnego, nie zaś do lewicy jako takiej (socjalistycznej, etc.), którą nazywa się mianemvenstrefløj.
Partia powstała w 1870 jakoDet Forenede Venstre (zjednoczona lewica) w wyniku połączenia trzech frakcji parlamentarnych. Od 1895 była znana jakoVenstrereformpartiet (lewicowa partia reform). W 1910 doszło do reorganizacji i przyjęcia nazwyVenstre.
Ugrupowanie pierwotnie reprezentowało interesy rolników i handlowców, stopniowo rozszerzała swój potencjalny elektorat. W latach 60. partia przesuwała się w kierunku klasycznego liberalizmu. Począwszy od 1901 wielokrotnie tworzyła samodzielnie gabinety lub wchodziła w skład koalicji rządowych, z reguły z konserwatystami. Od czasu objęcia stanowiskapremiera przezAndersa Fogh Rasmussena ugrupowanie ewoluuje w kierunku modernistycznej centroprawicy.
W wyborach doFolketingetu po 1945 liberałowie uzyskiwali do 1964 poparcie na poziomie od 20 do 28%. Później, do 1990 włącznie, pułap 20% przekroczyli tylko jednokrotnie w 1975. Najsłabszy wynik (10,5%) osiągnęli w 1987, kiedy to jedyny raz w powojennej historii reprezentacja w parlamencie spadła poniżej 20 mandatów. Od 1994 ugrupowanie notowało wyniki wyborcze na poziomie nie mniejszym niż 23%. Po zwycięstwie wwyborach w 2001 partia wprowadziła więcej deputowanych niż posiadający od około 80 lat najliczniejszy klub poselskisocjaldemokraci[3]. Liberałowie współrządzili jako główne ugrupowanie rządzące do 2011, po kolejnychwyborach mimo zwycięstwa znaleźli się w opozycji. W 2015 Venstre otrzymało poniżej 20% poparcia, tracąc kilkanaście mandatów. Ugrupowanie powróciło jednak do władzy, tworząc monopartyjny mniejszościowy gabinet, zaś w 2016 współtworzyło rząd koalicyjny z konserwatystami iSojuszem Liberalnym[4]. W 2019 liberałowie ponownie znaleźli się w opozycji. W 2022 ugrupowanie zajęło drugie miejsce z wynikiem 13% głosów. Partia porozumiała się wówczas z Socialdemokraterne i nową formacjąModeraterne, współtworząc w tymże roku nowy gabinet, na czele którego stanęłaMette Frederiksen, dotychczasowa premier i liderka socjaldemokratów[5].
