Urodzona wRydze jako Vaira Vīķe. Jej ojciec Kārlis Vīķis był marynarzem, zginął kilka tygodni po narodzinach córki. Matka Annemarija Vīķe (z domu Raņķe) związała się z Edgarsem Hermanovičsem. Pod koniecII wojny światowej rodzina uciekła przedsowietami drogą morską doNiemiec[2]. Vaira Vīķe wychowywała się w obozie dla uchodźców w Niemczech, następnie zaś uczęszczała do francuskiej szkoły wMaroku. Studiowała wKanadzie naUniversity of Toronto. Studia z psychologii kończyła w 1958, dwa lata później uzyskała magisterium w tej samej dziedzinie. Doktoryzowała się w zakresiepsychologii eksperymentalnej w 1965 naMcGill University. Jeszcze w trakcie studiów pracowała jako nauczycielka w szkole średniej i tłumaczka. Na początku lat 60. była zatrudniona jako psycholog w szpitalu psychiatrycznym wToronto.
W 1965 została zatrudniona naUniwersytecie Montrealskim, została profesorempsychologii na tej uczelni, odchodząc z niej w 1998 na emeryturę. Publikowała prace naukowe poświęcone swojej dziedzinie, zajmowała się równieżfolklorem oraz poezją i semiotyką łotewskichpieśni. Działała w różnych organizacjach społecznych i naukowych. Była m.in. prezesemCanadian Psychological Association (1980–1981), członkiem rzeczywistymRoyal Society of Canada oraz członkinią Science Council of Canada, rządowej rady naukowej. W 1990 została członkiem zagranicznymŁotewskiej Akademii Nauk, w 1999 uzyskała status członka tej instytucji. Pod koniec lat 90. powróciła na stałe na Łotwę. Jesienią 1998 została mianowana przez premiera dyrektorem nowo utworzonego Instytutu Łotewskiego w Rydze.
17 czerwca 1999 została wybrana przezSejm na urządprezydenta Łotwy. W decydującym głosowaniu poparło ją 53 deputowanych[3]. Została pierwszą kobietą pełniącą funkcję prezydenta w państwachEuropy Wschodniej, a także drugim prezydentem państw bałtyckich wywodzącym się ze środowisk emigracyjnych. 20 czerwca 2003 parlament wybrał ją na kolejną czteroletnią kadencję – otrzymała wówczas 88 głosów spośród 96 oddanych. Urząd prezydenta sprawowała do 7 lipca 2007.
