Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Przejdź do zawartości
Wikipediawolna encyklopedia
Szukaj

V-2

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ten artykuł dotyczyrakietowego pocisku balistycznego V-2. Zobacz też:V2.
Vergeltungswaffe-2
Ilustracja
Rakieta V-2 w muzeum wPeenemünde
Państwo

 III Rzesza

Inne nazwy

A-4, A-4N2

Typ

SRBM

Wyrzutnia

lądowe

Lata służby

7 września 1944 – 27 marca 1945

Długość

14,26 m

Średnica

1,65 m

Rozpiętość

3,56 m

Masa startowa

12 825 do 13 000 kg

Napęd

jednostopniowy na paliwo ciekłe, o ciągu 25 200kG, rozpędzający w ciągu 80 s rakietę do prędkości ponaddźwiękowej

Prędkość

2900 do 5500 km/h

Zasięg

320 (później 380) km

Udźwig

975 kg[1]

Celność

CEP: • 6400 m
• 1600 m w późniejszej wersji

Multimedia w Wikimedia Commons
1. Głowica bojowa;
2. Żyroskopowy system naprowadzający;
3. Odbiornik radiowy systemu naprowadzającego;
4. Mieszaninaalkoholu etylowego i wody;
5. Korpus pocisku;
6. Zbiornik ciekłego tlenu;
7. Zbiorniknadtlenku wodoru;
8. Butle ze sprężonymazotem;
9. Komora reakcyjna nadtlenku wodoru;
10. Pompa paliwowa;
11. Zapłonniki mieszaniny wodno-alkoholowej;
12. Rama zespołu napędowego;
13. Komora spalania (zewnętrzne powłoki);
14. Skrzydło;
15. Wtryskiwacze alkoholu;
16. Sterownice strumienia gazów wylotowych;
17. Powierzchnie sterowe (lotki)
Odpalenie rakiety V-2 w ośrodku badawczym wPeenemünde. Zdjęcie wykonano 4 sekundy po starcie rakiety, 21 czerwca 1943

V-2 (niem. Vergeltungswaffe-2 – broń odwetowa nr 2, pierwotna nazwaAggregat 4 - A-4) – pierwszy w historii, udany konstrukcyjnie,rakietowy pocisk balistyczny, skonstruowany przez zespół niemieckich konstruktorów pod kierunkiemWernhera von Brauna w czasieII wojny światowej. Oficjalnie pocisk przemianował w październiku 1944 roku Joseph Goebbels. Pocisk V-2 oznaczony jakoMW 18014 jako pierwszy obiekt stworzony ręką człowieka przekroczyłlinię Kármána (wysokość 100 kilometrów), wchodząc wprzestrzeń kosmiczną. Nazwa pochodzi od niemieckiego słowaVergeltung oznaczającego odwet[2].

Prace konstrukcyjne rakiety przed wybuchem wojny

[edytuj |edytuj kod]

Projekt rakiety pionowego startu A-4 (niem. Aggregat 4), znanej później pod wojskowym oznaczeniem V-2, opracowano już w połowielat trzydziestych przezHermanna Obertha i Wernhera von Brauna. Był to projekt konstrukcji nowej broni prowadzony pod nadzorem dowództwa Wojsk LądowychWehrmachtu, na który przeznaczono ogromne środki finansowe. Prace prowadzone były w doświadczalnym ośrodku rakietowym w pobliżu wioskiKummersdorf-Gut, obecnie w gminieAm Mellensee, w lasach na południe od Berlina. Kierownikiem projektu z ramienia Wehrmachtu został gen.Walter Dornberger, dyrektorem technicznym kierującym pracami badawczymi był Wernher von Braun.

Ze względu na wagę przywiązywaną do prac nad nową bronią przez kierownictwoIII Rzeszy iAdolfa Hitlera oraz z powodu niewystarczających możliwości ośrodka w Kumersdorfie, w 1937 roku wybudowano nowy ośrodek badawczy na wyspieUznam w pobliżu wioskiPeenemünde. W tym samym roku prace nad bronią rakietową zostały przeniesione do nowego ośrodka i były tam prowadzone do końca wojny[3].

Prace konstrukcyjne i próby rakiety w trakcie wojny

[edytuj |edytuj kod]

Pierwszy udany start rakiety A-4/V-2 przeprowadzono 13 czerwca 1942 roku, ale rakieta eksplodowała po przeleceniu 1300 m. Całkowicie udana próba odbyła się 3 października tego samego roku.

7 marca 1943 roku w swojej kwaterze głównejWilczy Szaniec Hitler odebrał raport Wernhera von Brauna o stanie prac nad pociskiem rakietowym A-4/V-2. W czasie spotkania z Hitlerem von Braunowi towarzyszył gen. Walter Dornberger. W uznaniu osiągniętych wyników Hitler nadał von Braunowi tytuł profesorski[4].

W połowie lata 1943 roku w ośrodku doświadczalnym w Peenemünde uruchomiona została linia montażowa rakiet V-2. Uruchomienie drugiej linii oraz szerszą produkcję rakiet uniemożliwił Niemcom nalot na Peenemünde przeprowadzony przez alianckie lotnictwo bombowe w sierpniu 1943 roku[3].

Masową produkcję rakiet V-2 Niemcy uruchomili w październiku 1943 roku i w styczniu 1944 pierwsze rakiety tego typu mogły być już dostarczane na uzbrojenieWehrmachtu, jednak żadna z nich nie miała odpowiednio wysokiej jakości, żeby mogła zostać wykorzystana bojowo. Rakietą całkowicie nie dało się sterować, bardzo trudno było określić dokładny zasięg tych pocisków, a sama rakieta bardzo często chybiała celu o odległość kilku kilometrów. Oznaczało to, że mogła ona zostać użyta tylko jako „broń terroru”. Na początku produkowano ok. 500 rakiet V-2 miesięcznie, ale celem Niemców było zwiększenie produkcji do 900 sztuk miesięcznie. Należy jednak pamiętać, że ok. 6% wszystkich V-2 eksplodowało natychmiast po starcie, a kolejne 60% miało zbyt duże wady techniczne oraz konstrukcyjne i zanim mogły zostać wprowadzone do służby, potrzebowały one dodatkowych ulepszeń[5].

Powstało także wiele projektów, które były oparte na V-2. Między innymi dwustopniowa wersja, mająca zasięg na ponad 5500 km oraz obsadzona załogą wersjakamikaze tej rakiety. Zbudowano także specjalneokręty podwodne, które miały wystrzeliwać pociski V-2 w zanurzeniu. Były to okręty podwodne, które położyły podwaliny pod rozwójokrętów podwodnych przenoszących pociski balistyczne z okresuzimnej wojny. Kryptonim tego projektu nazywał się „Prüfstand XII”, czasami nazywanyrakietowym U-Bootem. Istniały nawet plany ataku naNowy Jork za pomocą V-2, które miały zostać wystrzelone właśnie z okrętu podwodnego tego typu[5].

Rozpoznanie roli ośrodka Peenemünde przez aliantów

[edytuj |edytuj kod]

Do 1943 rokualianci nie zdawali sobie sprawy z wagi prac prowadzonych przez Niemców w ramach projektu A-4/V-2 i powstającego w związku z tym zagrożenia dla Wielkiej Brytanii. Nie znali też roli ośrodka doświadczalnego w Peenemünde, którego znaczenie odkryte zostało przez polskiwywiadAK w lutym 1943 roku.

Między innymi informacje polskiego wywiadu stały się podstawą decyzji o zbombardowaniu Peenemünde przez brytyjskielotnictwo bombowe RAF. Bombardowanie odbyło się w nocy z 17 na 18 sierpnia 1943. Zniszczenie znacznej części ośrodka doświadczalnego opóźniło prace nad rozwojem rakiety i co ważniejsze, opóźniło uruchomienie masowej produkcji pocisków (rakieta V-2 została użyta przez Niemców dopiero polądowaniu aliantów w Normandii 6 czerwca 1944).

Nalot uświadomił Niemcom, że ośrodek w Peenemünde znajduje się w zasięgu alianckiego lotnictwa bombowego i że aliantom znana jest jego rola. Zmusiło to Niemców do rozproszenia produkcji pocisków V-2 po terenie Rzeszy oraz do przeniesienia prób poligonowych rakiety w bezpieczniejszy rejon. Część produkcji przeniesiona została do ogromnej podziemnej fabryki wNordhausen w górachHarz, funkcjonującej pod kryptonimemDora (filia obozu koncentracyjnego wBuchenwaldzie). Zarówno żeby zbudować system tuneli w tej fabryce, jak i zbudować rakiety V-2 w ogromnej ilości Niemcy wykorzystali do tego robotników przymusowych pochodzących głównie zobozów koncentracyjnych. Do tego celu Niemcy zatrudnili 60 tys. więźniów, z których wielu zmarło z powodugłodu, zimna i chorób[5][6].

Próby poligonowe rakiety V-2 przeniesione zostały natomiast z Peenemünde w rejonPustkówBlizna (poligonSSHeidelager”) wPuszczy Sandomierskiej. Pierwszą rakietę na nowym poligonie odpalono 5 listopada 1943 roku.Michał Kasza zNiwisk, komendant gminny BCh, który zebrał i dostarczył 13 części rakiety, w tym jedną o specjalnym przeznaczeniu, otrzymał podziękowanie odKomendy Głównej Armii Krajowej[7].

20 maja 1944AK przejęła niewybuch V-2 w okolicachSarnak. Po rozebraniu na części został on zbadany przez naukowców współpracujących z AK, w badaniach udział brali m.in. prof.Janusz Groszkowski, prof.Marceli Struszyński i inż.Antoni Kocjan. W nocy z 25 na 26 lipca 1944 brytyjski samolotDakota z polsko-brytyjską załogą wylądował na terenie okupowanej Polski, na polowym lotnisku „Motyl” w pobliżuTarnowa (operacja „Most III”). W drodze powrotnej do Wielkiej Brytanii oficerwywiadu AK por. Jerzy Chmielewski ps. Rafał zabrał ze sobą do Londynu siedem najważniejszych części rakiety oraz 30 stronMeldunku specjalnego 1/R nr 242. Pociski rakietowe[8][9].

Latem 1944, w związku ze zbliżaniem się frontu (operacja lwowsko-sandomierska Armii Czerwonej), próby balistyczne rakiet V-2 zostały na podstawie planów opracowanych wiosną tego roku przeniesione na poligon „Heidekraut” (pol. „Wrzos”) w okolicachWierzchucina wBorach Tucholskich, skąd od sierpnia tego roku wystrzelono 265 sztuk i gdzie testowano równieżRheinbote (V-4)(inne języki)[10][11]. Po rozpoczęciu przez Armię Czerwonąoperacji wiślańsko-odrzańskiej w styczniu 1945 poligon został ewakuowany doWolgast blisko Peenemünde, a stamtąd doRethen(inne języki), ale nie doszło do ponownego odpalania rakiet[12].

W lipcu i sierpniu 1944 Amerykanie dokonali trzech nalotów na Peenemünde, podczas których około 1200 samolotówB-17 (latających fortec) zrzuciło 3000 ton bomb. Pierwszy z tych nalotów (dzienny) odbył się 18 lipca 1944 roku. 379 ciężkich bombowców pod osłoną lotnictwa myśliwskiego zrzuciło 920,6 tony bomb na Peenemünde[3].

Bojowe użycie rakiety V-2

[edytuj |edytuj kod]

Głównym przeznaczeniem pocisków V-2 był ostrzał miast Wielkiej Brytanii. W tym celu na francuskim wybrzeżukanałuLa Manche (rejonÉperlecques) Niemcy przygotowali schrony-wyrzutnie do wystrzeliwania rakiet. Zniszczenie znacznej części wyrzutni przez alianckie lotnictwo zmusiło Niemców do przygotowania wystrzeliwania rakiet V-2 z ruchomych wyrzutni, których 45 miało być rozmieszczonych na wybrzeżu francuskim odCalais doCherbourga. Inwazja wojsk alianckich w czerwcu 1944 wNormandii uniemożliwiła realizację i tego planu.

Ostatecznie rakiety V-2 wystrzeliwano z terenuHolandii z okolicHagi. Ponieważ stałe wyrzutnie V-2 zostały całkowicie zniszczone przez alianckie lotnictwo bombowe, a plan rozmieszczenia 45 ruchomych wyrzutni na wybrzeżu Normandii nie powiódł się, V-2 miały być wystrzeliwane z ruchomych ramp. Każda ruchoma jednostka rakietowa składała się z 25 specjalnych pojazdów, które przemieszczały się tylko podczas nocy żeby uniknąć ataku ze strony alianckiego lotnictwa. Rakiety były wystrzeliwane w lasach, aby chronić je zarówno przed wiatrem, jak i nieprzyjacielskim lotnictwem. Pierwsza rakieta V-2 odpalona została 7 września 1944 o godz. 8.30 naParyż. Do 27 marca 1945 roku z Holandii odpalono około 5500 rakiet, z których 2894 trafiłyLondyn, a około 1600Antwerpię. Celem były także inne miasta, m.in.Liège iBruksela wBelgii,Lille i Paryż weFrancji,Maastricht w Holandii i most wRemagen (już po zajęciu przez wojska alianckie). Przeciwko ostatnio wymienionemu celowi wystrzelono 11 rakiet, ale żadna z nich nie trafiła w cel[5]. Od 12 październikaHitler wydał rozkaz atakowania rakietami tylko Londynu iAntwerpii (jedynego w 1944 dużego portu aliantów zaopatrującego front zachodni).

Do zakończenia działań bojowych przez jednostki rakietowe ogółem odpalono 5500 rakiet V-2[5]. Około 70% z nich trafiło w cele. Ostatnią rakietę odpalono 27 marca 1945[5]. Ogółem ataki rakiet V-2 spowodowały śmierć 7250 żołnierzy i cywilów.

Po wojnie

[edytuj |edytuj kod]

Po zakończeniu wojny Wernher von Braun przechwycony został przez Amerykanów (zobacz:operacjaPaperclip). V-2 stał się podstawą rozwoju pocisków balistycznych w USA, ZSRR, Chinach oraz Francji[13].

Duża grupa naukowców i konstruktorów programu V-2 została aresztowana, wielu z nich zostało przewiezionych doUSA, gdzie stanowili następnie trzon personalny programu balistycznegoUS Army.Związek Radziecki dla przechwyconych przez siebie niemieckich specjalistów programu V-2 – w tymHelmutta Groettrupa, prawej ręki Brauna[14] – utworzył pierwotnie ośrodek naukowo-badawczyInstytut Rabe wNordhausen, gdzie mieli kontynuować swoją pracę. 22 października 1946 roku jednakżeNKWD aresztował ich wraz z rodzinami oraz specjalistami innych dziedzin techniki wojskowej i tę grupę około pięciu tysięcy osób wywieziono w głąb ZSRR, gdzie mieli kontynuować swoje prace pod ścisłym nadzorem[13][15]. W konsekwencji niemieccy konstruktorzy V-2 wnieśli znaczący wkład zarówno do amerykańskich, jak i radzieckich programów balistycznych[13].

Zobacz też

[edytuj |edytuj kod]

Przypisy

[edytuj |edytuj kod]
  1. W głowicy bojowej zastosowano materiał wybuchowy o względnie niskiej sile eksplozji. Rozwiązanie to spowodowane było chęcią uniknięcia jego przedwczesnej detonacji podczas lotu – na skutek tarcia wywołanego oporem aerodynamicznym niektóre elementy rakiety nagrzewały się do temperatury około +650 °C (zawww.v2rocket.com).
  2. Odyseja Kosmiczna.
  3. abcMartinM. Middlebrook MartinM.,Nalot na Peenemünde,MarianM. Duryasz (tłum.),RajmundR. Szubański, Warszawa: MON, 1987,ISBN 83-11-07319-8,OCLC 749547595 .
  4. Teczka Hitlera, red. Henrik Eberli, Mathias Uhl, Świat Książki, Warszawa 2005, Bertelsmann Media Sp.z o.o.,ISBN 83-247-0047-1; s. 137.
  5. abcdefAlexander Lüdeke: Andra Världskrigets Vapen. Parragon Books Ltd, s. 183.ISBN 978-1-4454-2050-9.
  6. WacławW. Czarnecki WacławW.,ZygmuntZ. Zonik ZygmuntZ.,Kryptonim Dora, Warszawa: Książka i Wiedza, 1973 .
  7. Praca Zbiorowa,Bataliony Chłopskie w walce o narodowe i społeczne wyzwolenie, Warszawa 1975, s. 324.
  8. Tajna broń Hitlera - V1, V2 » Cichociemni elita dywersji [online], Cichociemni elita dywersji [dostęp 2022-10-05] (pol.).
  9. KazimierzK. Iranek-Osmecki KazimierzK.,Meldunek specjalny 1/R. Nr 242. Pociski rakietowe, „Zeszyty Historyczne” (zeszyt 22), Paryż: Instytut Literacki, 1972, s. 65-81 .
  10. Woźny 2009 ↓, s. 105-106, 117-118.
  11. Maciej Kulesza„Oto jeden z ostatnich żyjących świadków testów rakiet V-2" [dostęp 5.12.2013].
  12. Woźny 2009 ↓, s. 117.
  13. abcNorman Polmar: Cold War Submarines, The Design and Construction of U.S. and Soviet Submarines. K.J. More. Potomac Books, Inc, 2003.ISBN 1-57488-530-8. (ang.).
  14. Joel Carpenter, Project 1947:The Ghost Rockets(ang.).
  15. Richard G. Hewlett: Nuclear Navy, 1946-62. Francis Duncan. University of Chicago Press, 1974.

Bibliografia

[edytuj |edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj |edytuj kod]
Rakietowe pociski balistyczne na świecie
SRBM
Chiny
CSS-8
CSS-X-7
CSS-6
Francja
Pluton(inne języki)
Hadès(inne języki)
Indie
Prithivi-I
Prithivi-II
Dhanush
Prithivi-III
Agni-I
Iran
Mushak-120
Mushak-160
Fateh-110
M-7
Scud-B
Scud-C
Izrael
Lance
Jerycho-1
LORA
Korea Płd.
Hyunmoo
Korea Płn.
Scud-B
Scud-C
Huasong-5
Huasong-6
Niemcy
V-2
Pakistan
Hatf-I
Hatf-II/IIA
Hatf-III
Shaheen-I
Związek Radziecki
R-1
R-5M
R-11
R-12
R-17 Elbrus
9K79 Toczka
3R9
3R10
Rosja
9K79 Toczka
Iskander
Stany Zjednoczone
Redstone
Lance
Pershing I
GMLRS
ATACMS
MRBM
Arabia Saudyjska
Dong Feng-3
(również CSS-5 ?)
Chiny
CSS-2
CSS-5
DF-25
Francja
S1(inne języki)
Iran
Shahab 3
Shahab IV
Sedżil-2
Izrael
Jerycho-2
Korea Płn.
Rodong-1
Rodong-2
Pakistan
Gauri-I
Gauri-II
Shaheen-II
Gauri-III
Związek Radziecki
R-14
Stany Zjednoczone
Jupiter
Pershing II
Wielka Brytania
Blue Streak
IRBM
Chiny
CSS-3
Francja
S2(inne języki)
S3(inne języki)
Indie
Agni II
Agni II AT
Agni 3 TD
Iran
Shahab 5
Izrael
Jerycho-3
Korea Płn.
Taep’o-dong 1
Hwasong-12
Hwasong-16B
Związek Radziecki
Pionier
Stany Zjednoczone
Thor
ICBM
Chiny
CSS-4
CSS-X-10
DF-31A
Indie
Agni 3 A
Agni 3 B
Agni 3 C
Agni V
Iran
Shahab 6
Izrael
Jerycho-3
Korea Płn.
Taep’o-dong 2
Hwasong-14
Hwasong-15
Hwasong-17
Hwasong-18
Związek Radziecki
R-7
R-9A
R-16
RT-2
UR-200
R-36
R-36M Satan
RS-18A
RS-18B
RT-23
Topol
Rosja
RS-18B
RS-12M1 Topol-M
RS-12M2 Topol-M
RS-24 Jars
Stany Zjednoczone
Atlas
Titan I
Titan II
Minuteman I
Minuteman II
Minuteman III
Peacekeeper
Midgetman
Minuteman IV
SLBM
Chiny
Julang 1 (CSS-NX-3)
Julang 2 (CSS-NX-4)
Francja
M1(inne języki)
M2(inne języki)
M20(inne języki)
M4(inne języki)
M45(inne języki)
M51
Indie
Agni 3 SL
Sagarika
Związek Radziecki
R-11FM
R-13
R-15M
R-21
R-21A
R-27
R-27U
R-27K
R-15M
R-29
R-29D
R-29R
R-29RM
R-31
R-39
Rosja
R-29RM
R-29RMU Siniewa
R-30 Buława
Stany Zjednoczone
Polaris A1
Polaris A2
Polaris A3
Polaris B3
Poseidon C-3
Trident I C-4
Trident II D-5
Trident E-6
Wielka Brytania
Trident II D-5
Republika Korei
Hyunmoo 4-4
Encyklopedie internetowe (model broni):
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=V-2&oldid=76071105
Kategorie:
Ukryte kategorie:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp