System prezydencki: Szef rządu (prezydent) jest wybierany w wyborach powszechnych i niezależny od władzy ustawodawczej.
Republika prezydencka
Systemy mieszane:
System parlamentarno-prezydencki: Prezydent jest organem wykonawczym niezależnym od legislatury; szef rządu jest mianowany przez prezydenta i odpowiada przed legislaturą.
Republika niezależna od zgromadzenia: Szef rządu (prezydent) jest wybierany przez organ ustawodawczy i nie ponosi przed nim odpowiedzialności.
System jednopartyjny: Władza jest konstytucyjnie powiązana z jedną partią polityczną.
Junta wojskowa(inne języki): Komitet przywódców wojskowych sprawuje kontrolę nad rządem; postanowienia konstytucyjne są zawieszone.
Rządy bezkonstytucji: Brak konstytucyjnie zdefiniowanej podstawy dla obecnego reżimu np. rządy tymczasowe lub teokracja islamska
Terytoria zależne lub regiony bez rządów
Ustrój polityczny – struktura organizacyjna, kompetencje i określone prawem wzajemne zależności organówpaństwa. W innym ujęciu określenie dla dowolnej formy sprawowaniawładzy publicznej; zespół zasad dotyczących tej władzy w państwie, a także metod jej wykonywania.
Zasady te określają przedmiot władzy państwowej, wytyczają zakres i główne kierunki aktywności państwa, oraz podstawowe prawa, wolności i obowiązki obywateli, precyzują formy i metody ich udziału w realizacji władzy państwowej. Ustrój polityczny opiera się zarówno na zasadach określonych w aktach prawnych jak i na tradycji. Współcześnie najczęściej określony jestkonstytucyjnie.
Te pięćreżimów wg Plato podlegają degeneracji, zaczynając od arystokracji na szczycie i tyranii na dole[2].
Arystoteles w dzielePolityka uszczegóławia te rodzaje i dzieli je na rządy jednej osoby, kilku i wielu osób[3]. Z tego podziału wywodzi się klasyfikacja systemów rządzenia na: rządy jednej osoby (autokracja taka jakmonarchia), rządy małej grupy ludzi (arystokracja) i rządy wielu ludzi (demokracja).
Pojęcie to wywieść można z dziełArystotelesa, który stwierdza: "ujęcie w pewien porządek władz w ogóle, a przede wszystkim naczelnej z nich, to jestrządu"[4].
Autokracja to system rządów, w którym najwyższawładza jest skoncentrowana w rękach jednej osoby, której decyzje nie podlegają ani zewnętrznym ograniczeniom prawnym, ani uregulowanym mechanizmom kontroli społecznej (zagrożonym co najwyżejzamachem stanu lubpowstaniem)[5]. Do rządów autokratycznych zalicza sięmonarchia absolutna, tyrania, despotyzm idyktatura.
Republika jest formą rządu, w którym kraj jest "sprawą publiczną" (łać.res publica), a nie prywatną kwestią rządzących. Obywatele mają ostateczną kontrolę nad rządem gdzie główne pozycje są wybierane w drodze głosowania[9].
Uproszczona definicja republiki opisuje są jako rządy nie sprawowane przez monarchę[10][11].Monteskiusz zaliczał do republiki również arystokrację i oligarchię, gdzie mała część społeczeństwa zajmuje się rządzeniem[12].
Federalizm to forma rządów, w której grupy członków są połączone paktem z przedstawicielem rządu federalnego. Federalizm jest również określeniem na system rządzenia gdziesuwerenność jest konstytucyjnie podzielona między centralny organ rządzący i składowe jednostki polityczne, różnie nazywane stanami, prowincjami lub inaczej. Federalizm to system oparty na demokratycznych zasadach i instytucjach, w którym władza rządzenia jest dzielona między rządy krajowe i prowincjonalne/stanowe, tworząc byt często nazywanyfederacją[13].
.svg){kind=icon}