Ten artykuł dotyczy struktury powołanej w 1918. Zobacz też:inne struktury o tej nazwie.Ukraińska Rada Narodowa (UNR) – oficjalnie powstała19 października1918 weLwowie (działała jednak wcześniej) z zamiarem wprowadzenia w życie prawasamostanowieniaUkraińców zamieszkujących części terytoriumAustro-Węgier.
Na początku października 1918 klub ukraiński wparlamenciePrzedlitawii (austriackiej części monarchii) postanowił zwołać doLwowa mężów zaufania zGalicji Wschodniej,Bukowiny iRusi Zakarpackiej (Węgierskiej). 16 października 1918 cesarzKarol I wydał manifestDo moich wiernych austriackich ludów, zapowiadający przekształcenie dualistycznychAustro-Węgier wpaństwo federalne.
Zgromadzeni na zwołanym zjeździe we Lwowie przedstawiciele społeczeństwa ukraińskiego różnych regionów monarchii austro-węgierskiej 19 października 1918 powołali Ukraińską Radę Narodową. W jej skład weszli wszyscy ukraińscy posłowie obu izbReichsratu Przedlitawii,Sejmu Krajowego Galicji iSejmu Krajowego Bukowiny, po 3 przedstawicieli ukraińskich partii działających wGalicji, naRusi Zakarpackiej i Bukowinie. Oprócz tego dokooptowano znanych bezpartyjnych fachowców, dla dopełnienia przeprowadzono wybór przedstawicieli miast i powiatów oraz zarezerwowano miejsce dla przedstawicieli mniejszości narodowych (którzy nie skorzystali z danej im możliwości).
Cała Rada liczyła około 150 członków.
Osobny artykuł:Lista posłów Ukraińskiej Rady Narodowej ZURL.1 listopada1918 Rada ogłosiła utworzeniePaństwa Ukraińskiego, która miało być autonomicznym krajem w ramach monarchii habsburskiej.
13 listopada 1918 Ukraińska Rada Narodowa proklamowała niepodległość państwa w formierepublikańskiej i przyjęła dlań nazwęZachodnioukraińska Republika Ludowa. Prawne podstawy państwa określała przyjęta 13 listopada 1918tymczasowa ustawa zasadniczą o niezależności państwowej ziem ukraińskich byłej monarchii austro-węgierskiej (tymczasowakonstytucja ZURL[1][2].
Plenum Ukraińskiej Rady Narodowej wybrało Zarząd złożony z przewodniczącego oraz 9 członków. Zarząd wykonywał obowiązki głowy państwa (zatwierdzał rząd, posiadał prawo abolicji i amnestii, wyznaczał szefów wyższych urzędów państwowych, ogłaszał uchwały UNR). Decyzje podejmowano większością głosów. Pierwszym przewodniczącym Zarządu byłKost Łewycki, drugim (od 1 listopada) –Jewhen Petruszewycz.
9 listopada 1918 na posiedzeniu Ukraińskiej Rady Narodowej powołano rząd (Sekretariat Państwowy), którego premierem zostałKost Łewyćkyj. Rząd był koalicyjny, z przewagąUkraińskiej Partii Narodowo-Demokratycznej (ośmiu sekretarzy-ministrów), do rządu weszły również:Partia Chrześcijańsko-Społeczna,Ukraińska Partia Radykalna,Ukraińska Partia Socjal-Demokratyczna i politycy bezpartyjni[3]. UNR miała rolę ustawodawczą i kontrolną parlamentu ZURL, przed nią odpowiadał rząd (Sekretariat Państwowy).
22 stycznia 1919 zawarta została unia ZURL z Ukraińską Republiką Ludową (Akt Zjednoczenia)[a]. Przed wycofaniem się władz ZURL iUHA zaZbrucz, wobec klęskiUHA wwojnie polsko-ukraińskiej Zarząd UNR i Sekretariat Państwowy wspólną decyzją tymczasowo przekazały9 czerwca1919 swoje konstytucyjne uprawnienia Jewhenowi Petruszewyczowi, jako „upoważnionemu dyktatorowi”. Posiadał on pełnię władzy wojskowej i cywilnej.
