Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Przejdź do zawartości
Wikipediawolna encyklopedia
Szukaj

Ujście rzeki

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
UjścieNilu, przykład ujścia deltowego

Ujście rzeki – miejsce, w którymrzeka lub innyciek kończy swój bieg, wpadając dojeziora,morza,oceanu lubwiększej rzeki[1][2][3][4]. Ujścia często stanowią lokalizacjęportów ze względu na dogodne warunki naturalne[3]. Są miejscem, gdzie najszybciej zachodzi procesakumulacjiosadów aluwialnych[2].

Typy ujść

[edytuj |edytuj kod]

Ze względu na budowę wyróżnia się dwa główne typy ujść rzecznych[2][5].

Ujścia deltowe

[edytuj |edytuj kod]
 Osobny artykuł:Delta rzeki.

Ujściadeltowe to ujścia w postaci kilku odnóg, stworzone przez osadzające sięaluwium (głównieżwir, piasek, muł oraz glina). Osadzanie zachodzi dlatego, że w dolnym odcinku rzeka zaczyna stopniowo zwalniać, co powoduje opadanie niesionych przez nią materiałów na dno[6]. W ten sposób tworzy się równina[7] o charakterze bagiennym[6]. O kształcie delt decyduje głównie zaryslinii brzegowej, a o jej wielkości – ilość osadów niesionych przez rzekę. Rzeki o ujściach typu deltowego to np.Amazonka,Nil,Ganges[2]. Delty mogą tworzyć się w zatoce i mieć częściowo zamknięty charakter. Takie ujścia mają np.Wisła,Dniepr,Ob czyJenisej. Innego rodzaju delty wychodzą w głąb morza, jak w przypadkuRodanu,Wołgi,Missisipi lubRzeki Żółtej[5].

La Plata, największe na świecie estuarium

Ujścia rzeczne bez delt

[edytuj |edytuj kod]
 Osobny artykuł:Estuarium.

Niektóre rzeki z różnych powodów nie tworzą delt w odcinku ujściowym. Podobnie jak delty mogą one tworzyć zatoki (np.Boh,Tamiza) lub nie (często dotyczy to małych rzek)[5].Estuaria to ujścia rzeczne o lejkowatym kształcie. Formują się one, kiedy dno akwenu jest głębokie, a pływy lubprądy morskie na tyle duże, że podmywają osady rzeczne, uniemożliwiając tym samym powstanie delty[2][8]. Warunki panujące w estuariach sprawiają, że występują tam jedynie gatunki o wysokiej tolerancji na zmiany w zasoleniu i temperaturze wody[2]. Przykładami estuariów są m.in. ujściaLoary,ŁabyTamizy, czy wspólne ujścieParany iUrugwaju (La Plata)[8].

Zobacz też

[edytuj |edytuj kod]

Przypisy

[edytuj |edytuj kod]
  1. Ujście – definicja, synonimy, przykłady użycia [online], sjp.pwn.pl [dostęp 2022-11-02] (pol.).
  2. abcdefUjścia rzek [online], zpe.gov.pl [dostęp 2023-01-06] .
  3. abmouth [online], education.nationalgeographic.org [dostęp 2023-01-06] .
  4. rzeka, [w:]Encyklopedia PWN [online],Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2023-01-08] .
  5. abcTypes of river mouth.
  6. abDelta [online], education.nationalgeographic.org [dostęp 2023-01-06] .
  7. delta, [w:]Encyclopædia Britannica [dostęp 2023-01-08] (ang.).
  8. abestuarium, [w:]Encyklopedia PWN [online],Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2023-06-01] .
Kontrola autorytatywna (confluence):
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ujście_rzeki&oldid=75589945
Kategoria:
Ukryta kategoria:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp