Ten artykuł dotyczy bóstwa azteckiego. Zobacz też:Tonatiuh (gwiazda).
| bóg słońca i poległych wojowników | |
 | |
| Występowanie | |
|---|---|
| Teren kultu | PaństwoAzteków |
Tonatiuh [to:'natiʍ] (nah."ten, który czyni jasność", "słońce", "świecący") – wwierzeniach Azteków bóg słońca i poległych wojowników. Według legend Tonatiuh stworzył piątą, obecną epokę świata i Słońce Ruchu (Nahui Ollin) z którym był utożsamiany. Patronkalendarzowy 19 dnia miesiąca (Quiahuitl). Władca dnia iazteckiego niebaTonatiuhican (najwyższego z trzech niebieskich kręgów), do którego trafiali padli w walce wojownicy, zmarłe niemowlęta oraz zmarli w czasie podróży królowie i kupcy. Tonatiuh często kojarzony był z głównym bóstwem AztekówHuitzilopochtli.
Wierzono iż Tonatiuh, jakopersonifikacja słońca, musiał być karmiony ludzką krwią aby nieprzerwanie świecić i kontynuować ruch po nieboskłonie – dlatego też w miejscachkultu religijnego składano muofiary z ludzi.
Jego wizerunek (twarz z wyciągniętym językiem symbolizującym nóż ofiarny), znajduje się w centralnym miejscu tzw. Kamienia Słońca (Piedra del Sol), wykonanym w 1479 r. a odkopanym w 1790 r. kamiennym azteckim kalendarzem, według którego wyznaczano datę i istotny dlareligii Azteków, wypadający co 52 lata moment zrównania siękalendarza wróżbiarskiego (Tonalpohualli) isłonecznego (Xiuhpohualli). Składano wtedy ofiarę dla boga ognia i światłaXiuhtecuhtli, kładąc żywych ludzi na rozżarzone węgle i wyrywając im serce.
Tonatiuh przedstawiany był zwykle z pomalowanym na czerwono ciałem i wkoronie, symbolizował goorzeł i często ukazywano go w pióropuszu wykonanym z piór tegoptaka. Jego charakterystyczne atrybuty to proca i strzała.