Titicaca (hiszp. Lago Titicaca) – jezioro położone na tereniePeru iBoliwii, w północnej części zagłębieniaAltiplano, pomiędzy wschodnimi i zachodnimi pasmamiAndów (obszarAndów Środkowych). Największe jezioro wysokogórskie na Ziemi. Najwyżej położone jezioro, na którym uprawiana jest żegluga statkami handlowymi. Największe zarówno pod względem powierzchni, jak i pod względem objętości wodyjezioro wAmeryce Południowej[2][3][4]. LagunaMaracaibo ma większą powierzchnię i bywa nazywana jeziorem (hiszp.Lago de Maracaibo), jednak w istocie jest zatoką morską, a nie jeziorem.
Jezioro Titicaca znajduje się na wysokości 3812 m n.p.m., przeciętna głębokość 107 m, maksymalna 281, długości 190 km, największa szerokość 80 km, powierzchnia jeziora 8372 km²[5]. Jezioro składa się z dwóch części (Lago Huinaymarca i Lago Chucuito) połączonychcieśniną Tiquina. Poziom wody jeziora zmienia się okresowo nawet o pięć metrów.
Jest tojezioro tektoniczne powstałe najprawdopodobniej wmiocenie. Ślady dawnejlinii brzegowej wskazują, że w przeszłości było większe. Jest pozostałością śródlądowego morza nazwanegoLago Ballivian, które niegdyś pokrywało całeAltiplano. Procesy geologiczne i intensywne parowanie doprowadziły do opadnięcia poziomu wód.
Do jeziora wpływa co najmniej 25 rzek (Suches, Ilave, Coata, Ramis, powierzchnia zlewiska wynosi 22 400 km²), a wypływa z niego jedna (Desaguadero, łączy ona Titicaca z bezodpływowym jezioremPoopó). Niewielki przepływ wód w tych rzekach sprawia, iż jezioro jest w zasadzie bezodpływowe.
Na Titicaca znajduje się kilka naturalnych wysp (Amantani,Taquile,Suriqui,Wyspa Słońca (Isla del Sol) oraz ponad 40 niewielkich sztucznych wysepek pływających (zwanychUros), z których część jest zamieszkana przez IndianUru i chętnie odwiedzana przez turystów.
Najchętniej odwiedzana przez turystów jest słynąca z zabytków z czasówinkaskichWyspa Słońca – według legend Inków tutaj narodził się biały bógWirakocza oraz pierwsi Inkowie:Manco Capac oraz jego siostra, a zarazem żonaMama Ocllo, a także samo Słońce czyliInti. Wyspa ta jest wciąż miejscem świętym dla zamieszkujących Boliwię oraz Peru IndianAjmara iKeczua. Wyspa Słońca ma 10 km długości i 5 km szerokości. Zamieszkana jest przez 2 tys.Indian. Na terenie całej wyspy zachowały się pozostałości z okresu inkaskiego, z których najsłynniejsze to Pilko Kaina oraz kompleks Chincana, w skład którego wchodzi święta skała związana z inkaską legendą stworzenia. W Challapampa znajduje się muzeum przedmiotów znalezionych tu przez archeologów, z których część wykonano ze szczerego złota. Nieco mniejsza od Wyspy Słońca jestWyspa Księżyca, gdzie znajduje się klasztor kapłanek słońca.
Mieszkańcy miast znajdujących się nad jeziorem Titicaca (największe z nich toPuno w Peru iGuaquí w Boliwii) utrzymują się przede wszystkim zrybołówstwa i turystyki. Na południowo-wschodnim brzegu jeziora (na terenie Boliwii) znajdują się pozostałości prekolumbijskich budowli, m.in. wTiahuanaco, gdzie mieścił się główny ośrodek kultury o tej samej nazwie. MiejscowośćCopacabana słynie z pielgrzymek do niewielkiej drewnianej figuryMatki Boskiej Opiekunki Jeziora, która pojawiła się w tamtejszym kościele wXVI w., a której wykonanie przypisuje się potomkowi Inki. Posążek na czas mszy ustawiany jest przodem do wiernych, w pozostałym czasie zwraca się go w kierunku Jeziora, tak aby Matka Boska miała baczenie na wszystko co się na jeziorze dzieje.
Wody jeziora są poważnie zagrożone poprzez ścieki komunalne z peruwiańskich miast Puno iJuliaca oraz z boliwijskiej Copacabany. Miasta te nie mają oczyszczalni ścieków. Zwłaszcza zanieczyszczona jest zatoka miasta Puno, pokryta grubą warstwą zielonejrzęsy. Dodatkowym zagrożeniem jest spływanie do jeziora wód z pól wraz z nawozami sztucznymi. Poprzez wprowadzeniepstrąga kanadyjskiego zaburzono równowagę ekosystemu. Doprowadziło do zubożenia mikrofauny i flory i wyginięcia prawie połowy gatunków i tak nielicznych ryb. Sytuację pogarsza fakt podzielenia jeziora pomiędzy Peru i Boliwię oraz nie najlepsze stosunki polityczne pomiędzy tymi państwami, co utrudnia skoordynowane akcje ochrony wód jeziora. Celem ochrony zasobów jeziora założono w 1978 roku, na tereniePeru,Rezerwat Narodowy Titicaca.
Nazwa jeziora pochodzi z indiańskiego językakeczua. W wolnym tłumaczeniu oznacza pumę polującą na królika. Powstała ze skojarzenia jakie rodzi kształt akwenu. Lokalne ludy stosują różne nazewnictwo, np. Boliwijczycy nazywają jego mniejszą część Lago Huiñaymarca, a większą Lago Chucuito, podczas gdy Peruwiańczycy zwą je odpowiednio Lago Pequeño i Lago Grande.
Święto na Wyspie Taquile
Jedna z pływających Wysp Uros
Tubylec w łodzi na jeziorze Titicaca
Peru - Puno - Titicaca Lake - Aimara (Aymara) Village on the water
Jezioro Titicaca podczas wschodu słońca
Hotel na wyspie na jeziorze Titicaca
- ↑abcdeData Summary: Lago Titicaca (Lake Titicaca). [dostęp 2009-11-28]. [zarchiwizowane ztego adresu (2012-10-18)].
- ↑Grove, M. J., P. A. Baker, S. L. Cross, C. A. Rigsby and G. O. Seltzer 2003 Application of Strontium Isotopes to Understanding the Hydrology and Paleohydrology of the Altiplano, Bolivia-Peru.Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology 194:281-297.
- ↑C.C. Rigsby C.C.,M.S. AldenderferM.S.A. P. A. Baker M.S. AldenderferM.S.A.,Fluvial History of the Rio Ilave Valley, Peru, and Its Relationship to Climate and Human History., „Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology”, 194, 2003, s. 165-185 .
- ↑QuestionsQ. Unlimited QuestionsQ.,Who Wants to Be a Judge at the National Academic Championship? [online], National Academic Championship, 2003 [dostęp 2016-12-06] .
- ↑International Lake EnvironmentI.L.E. Committee International Lake EnvironmentI.L.E.,Data Summary: Lago Titicaca (Lake Titicaca) [online] [zarchiwizowane zadresu 2011-10-16] .
_Village_on_the_water_-_19.jpg)
