| |||||||||||||
| |||||||||||||
| Ogólne informacje | |||||||||||||
| Wzór sumaryczny | C11H17N2NaO2S | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Masa molowa | 264,32 g/mol | ||||||||||||
| Identyfikacja | |||||||||||||
| Numer CAS | |||||||||||||
| PubChem | |||||||||||||
| DrugBank | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Klasyfikacja medyczna | |||||||||||||
| ATC | |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Tiopental –organiczny związek chemiczny,siarkowa pochodnakwasu barbiturowego, stosowana w formiesoli sodowej (pentotal sodu)[1] jakolek usypiający.
Działa szybko i względnie krótko, wywołujesen narkotyczny. Nie zmniejsza napięciamięśni prążkowanych.
Jak u innych barbituranów działanie polega na tłumieniuneuronówtworu siatkowatego i skróceniu fazysnuREM. Lek wykazuje działanie przeciwdrgawkowe. Wpływa depresyjnie na ośrodek oddechowy i naczynioruchowy. Łatwo rozpuszcza się w tłuszczach i dzięki temu bardzo szybko działa naośrodkowy układ nerwowy, choć rozkładany jest wwątrobie dość wolno (15%/h). Redystrybucja leku dotkanki tłuszczowej imięśniowej powoduje jego krótkotrwałe działanie. Działa po 30–40 sekundach po podaniu dożylnym, a działanie utrzymuje się około 30 minut[2]. W małych dawkach wykazuje działanie przeciwbólowe[3].
Stosuje się go do indukcji znieczulenia ogólnego. Czasami podaje się wcześniejatropinę i silnylek przeciwbólowy. Jest szczególnie wskazany do indukcji znieczulenia u osób zpadaczką.
Stosuje się go również do leczenia stanówchorobowych przebiegających zdrgawkami. Może być stosowany do zwalczaniaobrzęku mózgu, ponieważ zmniejsza przepływmózgowy i zużycietlenu przez ośrodkowy układ nerwowy o 35%. Jest stosowany do leczeniazatruć środkami znieczulającymi miejscowo.
Nie wolno stosować leku wporfirii,dychawicy oskrzelowej, u osób w podeszłym wieku zmiażdżycą, u osób ze zmniejszoną objętością wyrzutową serca, np.tamponada,wstrząs.
Najczęściej podaje się u dorosłych 3–5 mg/kg masy ciała, u dzieci 2–7 mg/kg. Przydatne może być podanie dawki próbnej (u dorosłych 25–75 mg). Zwykle stosuje się roztwór 2,5–5%. Zniknięcieodruchu rzęskowego, świadczy o wprowadzeniu w znieczulenie. Do celów znieczulenia ogólnego nie zaleca się przekraczania dawki 1 g u osób dorosłych.
Może wywoływać depresję oddechową z okresami bezdechu, kurczgłośni luboskrzelików. Przez uwalnianie histaminy może powodować skurcz oskrzeli lub reakcje alergiczne w postaci rumienia na skórze czy zapaści sercowo-naczyniowej. Może pobudzaćnerw błędny i wywoływaćbradykardię, dodatkowo może wystąpić obniżenie oporu naczyń obwodowych co w połączeniu daje znacznego stopnia obniżenieciśnienia tętniczego i wzmożenie wrażliwościzatoki szyjnej. Powodować możehiperalgezję. Następuje zmniejszenie przemiany materii, zmniejsza się przepływ mózgowy, obniża się napięcie błony mięśniowejprzewodu pokarmowego. Tiopental wynaczyniony może wywołać zmiany zapalno-zakrzepowe w okolicy wstrzyknięcia.
Tiopental nasila działaniealkoholu, innych leków nasennych, uspokajających,neuroleptyków i innych anestetyków.
Tiopental nie może być podawany w jednym roztworze zsuksametonium, ponieważ jego wysokiepH spowoduje szybkąhydrolizę.
Tiopental w połączeniu zbromkiem pankuronium ichlorkiem potasu jest najczęściej stosowaną mieszaniną używaną w metodzie wykonywaniakary śmierci (zastrzyk trucizny) wStanach Zjednoczonych. 8 grudnia 2009 po raz pierwszy użyto tiopentalu jako jedynego środka podczas wykonywania kary śmierci[4], ze względu na niepowodzenie w przeprowadzeniu wcześniejszej egzekucji przy użyciu trzech leków. Skazanemu została podana dawka 5 gramów – czyli 10-krotność maksymalnej dawki (wcześniej, gdy stosowano trzy środki – dawka ta wynosiła od 2 do 5 gramów)[5].
W roku 2011 jedyna amerykańska firma, która produkowała tiopental, zaprzestała jego produkcji[6]. Równocześnie kraje europejskie zaprzestały jego sprzedaży do Stanów Zjednoczonych do celów wykonywania kary śmierci[7][8][9][10]. W efekcie zaczyna brakować tego środka do przeprowadzania egzekucji[11].
| N01A – Leki do znieczulenia ogólnego |
| ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| N01B – Środki do znieczulenia miejscowego |
|
| N05A –Leki przeciwpsychotyczne |
| ||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| N05B –Anksjolityki |
| ||||||||||||||||||||||
| N05C – Leki nasenne i uspokajające |
|
