Ten artykuł od 2015-02 wymaga modyfikacji na podstawie najświeższych informacji.
Niektóre treści są na pewno lub najprawdopodobniej nieaktualne. Artykuł należy zweryfikować, wskazując wprzypisach źródła informacji. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się wdyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon{{Dopracować}} z tego artykułu.
Próby stworzenia telefonów komórkowych miały miejsce już w latach 40. i 50.[2] W 1946 wUSA zbudowano sieć i rozpoczęto eksploatację mobilnych telefonów radiowych Motorola dla klientów prywatnych w samochodach osobowych co było poprzednikiem telefonii komórkowej[3]. Był to jedyny kraj świata, gdzie system został zaakceptowany i zdobył popularność wśród cywilów. Amerykańska policja używa komunikacji bezprzewodowej od 1928[4]. Pierwszy prototyp telefonu komórkowego wykonała szwedzka firmaEricsson w 1956. Telefon ważył 40 kilogramów, a kształtem przypominał walizkę. Urządzenie to kosztowało tyle co samochód[2]. 3 kwietnia 1973 wNowym Jorku firmaMotorola wprowadziła do obrotu swój pierwszy telefon komórkowyDynaTAC (DYNamic Adaptive Total Area Coverage)[5][6]. Telefon ważył 0,8 kg i miał wymiary cegły[7]. 16 września 1975 opublikowano amerykańskie zgłoszenie patentowe US 3,906,166 firmy Motorola pod tytułemRadio telephone system[5]. Pierwsza sieć telefonii komórkowej została uruchomiona w Japonii w 1979 (NTT), natomiast w Polsce w 1992 (Centertel). 21 sierpnia 1983Federalna Komisja Łączności dopuściła na rynekDynaTAC 8000X[8]. 3 grudnia 1992 roku wysłano po raz pierwszy wiadomośćSMS[6][7].
Historycznie, można rozróżnić dwa rodzaje systemów dla telefonów komórkowych:
sieci analogowe – pierwszy rodzaj sieci wspieranych przez telefony komórkowe. Przykładowe standardy:NMT,AMPS
systemy cyfrowe – globalnie standaryzowane specyfikacje łączności komórkowej w formatach cyfrowych. Przykładowe standardy:GSM,DCS,PCS,UMTS
Według danych statystycznych, pod koniec 2018 roku w Polsce było 48 286 000 abonentów telefonii komórkowej[9].
Współczesny telefon komórkowy, oprócz realizowania podstawowej funkcji prowadzenia rozmowy, z reguły wyposażony jest w wiele dodatkowych opcji. Tej klasy telefon zwany jestsmartfonem. Opcje te m.in.:
Zasadniczo wszystkie telefonyGSM są relatywnie łatwe do namierzenia. Najprostszy telefon GSM, nawet w momencie gdy nie prowadzona jest rozmowa, podaje dane o sobie dostacji BTS, gdzie zapisanie ich pozwala na ustalenie pozycji telefonu (triangulacja, siła sygnału do danej bazy). Teoretycznie dane te wykorzystywane są wyłącznie przez uprawnione organy, aczkolwiek nawet w tym przypadku wielokrotnie stwierdzono podawanie danych, bez uzasadnienia. Wraz z rozwojem technologii stwierdzono wykorzystywanie zawirusowanych aplikacji (np. w celu wywiadu gospodarczego), ale nie tylko. Między innymi według pozwu wobec firmyMicrosoft śledzenie odbywało się za pośrednictwem kamery, która wskazuje położenie telefonu za pomocą GPS (bez zgody użytkowników). Stwierdzono i udowodniono zbieranie informacji przezApple iGoogle. SamiPhone (telefon nie ma fabrycznej możliwości wyjęcia baterii) regularnie zapisuje na telefonie pozycje, a dodatkowo użytkownicy na forumApple’a, skarżą się na robienie przez smartfony (bez ich zgody i wiedzy) zdjęcia przednią kamerką, a później (również bez pytania) wyświetlają takie grafiki podczas rozmowy w trybieFaceTime[12][13][14][15][16][17][18].
Na systemie operacyjnym zazwyczaj działaplatforma, która ułatwia szybkie tworzenie oprogramowania na telefony i posiada wiele podstawowych funkcji telefonu. Są to np.:
Android (otwarta platforma stworzona pod przewodnictwemGoogle; oparta na jądrzeLinux),
Infineon; umożliwia stosowanie wielu systemów operacyjnych),
Jest to warstwa tworzona przez producenta indywidualnie dla każdego telefonu i odróżniająca go od innych telefonów. Producent często tworzy łaty do oprogramowania i umieszcza je na swojej stronie internetowej.
Warstwa dodatkowych aplikacji, które użytkownik może samodzielnie tworzyć, ładować oraz kasować.
Dzięki możliwości wykorzystania języka programowaniaJava firmySun istnieje możliwość tworzeniaaplikacji dla telefonów komórkowych. Dla telefonów nowszych generacji udostępniane są środowiska deweloperskie (np. dla systemówSymbian,Linux), które umożliwiają tworzenie aplikacji bezpośrednio na platformę systemową obsługującą dany telefon.
W drugim kwartale 2010[19] największy udział w sprzedaży telefonów komórkowych posiadała fińskaNokia – 36,1%, na drugim miejscu znajdował sięSamsung – 20,7%. Kolejne pozycje zajmowały firmy:LG (10%),Research in Motion orazSony Ericsson (3%). W sumie, pięciu pierwszych potentatów w produkcji sprzętu elektronicznego posiadało ok. 80% udziałów w rynku związanym z produkcją i sprzedażą telefonów komórkowych.
Infonetics prognozowało, że w 2012 liczba aktywnych użytkowników wszystkich systemów telefonii mobilnej (GSM,W-CDMA,LTE,TD-CDMA,cdmaOne,CDMA2000) przekroczy 6 mld[20].
Jak wynika z przeprowadzonych w Polsce w 2006 roku badań[21], penetracja telefonii komórkowej – czyli stosunek aktywnychkart SIM do liczby mieszkańców, wynosił 96,27% (średnia w pozostałych krajach UE wynosiła w październiku 2006 roku 107,4%). Wśród osób w wieku od 13 do 19 lat odsetek posiadaczy wynosił 91%, natomiast w przedziale wiekowym 20–29 wynosił 95%. Według kryteriów mieszkaniowych, najwięcej posiadaczy było wśród ludności średniej wielkości miast – 79%, a pod względem wykształcenia dominowały osoby z wykształceniem wyższym – 86%. Odsetek osób posiadających więcej niż jeden telefon komórkowy pod koniec 2006 roku to ok. 11% użytkowników.
Według stanu na koniec 2010 r. liczba aktywnych kart SIM telefonii ruchomej wynosiła 47,5 mln (o 5,5% więcej niż 2009). Na 100 mieszkańców przypadało 124,3 kart SIM (w 2009 – 117,9)[22].
Według szacunków GUS, na koniec 2011 roku w polskich sieciach komórkowych działało 50,7025 mln kart SIM (roczny przyrost o ok. 3,2 mln). Penetracja (liczba kart SIM na 100 mieszkańców) wyniosła 132,67[23].
Niewielka, uproszczona radiostacja nadawczo-odbiorcza służąca do porozumiewania się głosem na niewielkie odległości, pełniąca rolę mobilnego telefonu. Radiotelefon pracuje bez infrastruktury sieci.
Urządzenie zapewniające łączność głosową i przesyłanie danych w obu kierunkach z wykorzystaniemsatelitów telekomunikacyjnych. Bezpośrednia łączność między urządzeniem końcowym (telefonem) oraz satelitą jest zapewniona drogą radiową. Tak więc połączenie może być nawiązane również na obszarach niepokrytych zasięgiem sieci telefonii komórkowej, jak np. morza, pustynie. Satelita przekazuje dane do stacji naziemnych, gdzie są dalej przekazywane do innych sieci telefonicznych.
Typ aparatu telefonicznego, który w przeciwieństwie do tradycyjnych aparatów PSTN lub ISDN nie jest podłączany do linii telefonicznej, lecz do Internetu, a rozmowy przeprowadzamy, korzystając z VoIP.
