Tarent (wł.Taranto[ˈtaranto],łac.Tarentum, wdialekcie tarenckimTarde lubTarande) – miasto i gmina w regionieApulia, w prowincjiTarent, w południowychWłoszech. Ważny handlowy i wojenny port morski naMorzu Śródziemnym, ośrodek przemysłu stalowego, chemicznego i spożywczego. W mieście znajdują się stocznie wojenne.
Według danych na rok 2004 gminę zamieszkiwało 201 349 osób, 927,9 os./km²[1].
Wstarożytności miasto usytuowane było na półwyspie chronionym przez wzgórze, obecnie wznosi się na miejscu dawnejgreckiejnekropolii. Port handlowy znajduje się w zatoce Mar Grande chronionej przez wysepki San Pietro i San Paolo, a port wojenny w zatoce Mar Piccolo w części miasta oddzielonej od reszty przekopanym w XIX w. kanałem. Wybrzeże morskie w okolicach portu jest silnieufortyfikowane.
Tarent (Taras), założony w 706 p.n.e. przezSpartan, był jedynąkolonią spartańską. Założyli go potomkowieperiojków zrodzeni ze spartańskich kobiet (w trakciewojen meseńskich Spartanie zezwolili na związki między periojkami a wolnymi kobietami; później jednak unieważnili zawarte w ten sposób związki, a męskich potomków z nich pochodzących zmusili do emigracji). Przywódca wygnańców udał się po radę dowyroczni delfijskiej, a ta wskazała przystań w Tarencie jako miejsce dla osiedlenia się. Są i inne legendy dotyczące powstania miasta. Według jednej z nich jego założycielem miał byćHerakles albo Taras, synPosejdona. Herbem miasta jest Taras dosiadającydelfina.
Tarent był ważnym ośrodkiem handlowym i wolnym miastem wWielkiej Grecji. Pierwotnie ustrojem politycznym Tarentu byłamonarchia, wzorowana prawdopodobnie na spartańskiej. W roku 466 p.n.e. Tarent walczył z przybyłymi zIliriiJapygami. Ponoć zginęło wówczas tak wielu arystokratów, że ustrój monarchiczny zastąpiony zostałdemokracją. W tym czasie silne wpływy w Tarencie mieliPitagorejczycy.
W roku 472 p.n.e. miasto podpisało przymierze zRegium (dzisiejszeReggio), inną kolonią grecką, przeciwLukanom i innym ludom zamieszkującym Apulię, lecz zostało pokonane pod dzisiejszymCeglie. W czasiewojny peloponeskiej Tarent stanął po stronie Sparty, wspomagając ją okrętami wojennymi po wyprawie Ateńczyków na Sycylię. Ateny z kolei próbowały podburzyć przeciwko miastuMesapiów. W roku 432 p.n.e. po kilkunastu latach walk, Tarent pokonał grecką kolonięTurioj (Thurii).
W roku 367 p.n.e.Kartagińczycy iEtruskowie podpisali pakt przeciw Tarentowi. W 343 p.n.e. Tarentczycy zwrócili się o pomoc do Sparty przeciw agresjiBruttów i w 342 p.n.e. Archidamus III, król Sparty, pobił napastników. Jednak cztery lata później połączone siły Spartan i Tarentczyków zostały pokonane, a Archidamus zginął. O pomoc w walce z Bruttami, Lukanami i Samnitami Tarent zwrócił się w 333 p.n.e. do władcyEpiru z roduMolossów,Aleksandra. W 331 p.n.e. siły Tarentu zostały pobite wbitwie pod Pandozjom koło Cosentii. W końcu w roku 320 p.n.e. Tarent podpisał pokój z Samnitami. W 304 p.n.e. Lukanowie znów zaatakowali Tarent, który tym razem poprosił o pomocAgatoklesa, tyranaSyrakuz i władcęSycylii. Ten opanował Bruttium.
W III w. p.n.e. Tarent, obawiając się ekspansjiRzymu, wezwał na pomoc króla Epiru,Pyrrusa. Pyrrus nie pokonał jednak Rzymu i w 270 p.n.e. Tarent musiał się poddać. Miasto podpisało z Rzymem przymierze. PodczasII wojny punickiej mieszkańcy Tarentu opowiedzieli się po stronieHannibala. W roku 209 p.n.e.Brucjowie zdobyli miasto. 30 tysięcy Greków zostało sprzedanych w niewolę, a skarby powędrowały do Rzymu.
W roku 122 p.n.e. Rzymianie założyli nową kolonię o nazwieNeptunia, na cześćrzymskiego boga. Pierwotnie kolonia zasiedlona przez Rzymian była odseparowana od greckiego miasta, ale w roku 89 p.n.e., kiedy Tarent stał sięmunicypium, nastąpiło połączenie obu miejscowości. W roku 37 p.n.e. w TarencieMarek Antoniusz,Oktawian August iLepidus przedłużyli na kolejne pięć latII triumwirat.
W latach 1063–1088 Tarent był siedzibą hrabstwa, a następnie w latach 1088–1465 – księstwa (pierwszym księciem byłBoemund I z normańskiegorodu Hauteville).