.jpg) Tadd Dameron (1947) | |||
| Imię i nazwisko | Tadley Ewing Peake Dameron | ||
|---|---|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | 21 lutego 1917 | ||
| Data i miejsce śmierci | 8 marca 1965 | ||
| Instrumenty | |||
| Gatunki | |||
| Zawód | muzyk | ||
| Wydawnictwo | |||
| Powiązania | Dizzy Gillespie,Fats Navarro,Miles Davis,John Coltrane,Clifford Brown,Milt Jackson | ||
| |||
.jpg)
.jpg)
Tadd Dameron, właśc.Tadley Ewing Peake Dameron (ur.21 lutego1917 wCleveland, zm.8 marca1965 wNowym Jorku)[1] –amerykańskipianista,aranżer ikompozytorjazzowy. Był pierwszym aranżerem, który przeniósł nowatorskie koncepcje stylubebop na grunt instrumentacji orkiestrowej[2]. Prekursormodern jazzu.
Leonard Feather:Dameron, który połączył swing i piękno, miał ogromny wkład w rozwój nowoczesnego jazzu[3].
Pochodził z bardzo muzykalnej rodziny.Moja matka grała na fortepianie. Ojciec grał na fortepianie i śpiewał. Brat grał naalcie. Grały też moje wszystkie ciotki i kuzyni. I, oczywiście, stryj – nagitarze ikontrabasie[3]. Starszy brat Tadda, Caesar, był największym entuzjastą jazzu w rodzinie i przynosił do domu płytyFletchera Hendersona iDuke’a Ellingtona, dwóch czołowych aranżerów eryswingu. Caesar także – w tajemnicy przed rodzicami – zabierał nastoletniego Tadda do nocnego klubu „Columbus”, żeby ten mógł zagrać jeden lub dwa utwory z tamtejszym zespołem, The Snake White Band. Muzyk Andy Anderson tak ocenił młodego pianistę:Chłopak grał jednocześnie wszystkimi dziesięcioma palcami, z których każdy wydobywał inną nutę – to było coś niebywałego[3].
Tadd zamierzał zostać lekarzem. Jednakże trębacz Freddie Webster, kolega z Central High School, do której obaj chodzili, namówił go do gry w zespole i Tadd po niedługim czasie porzucił plany medyczne na rzecz jazzu. Mając 21 lat był już stałym aranżerem swingowej The Jeter-Pillars Orchestra. Również komponował. We wczesnym okresie kariery napisał m.in. utwory:Good Bait iLady Bird, które stały się standardami jazzowymi. Po epizodach zawodowych wChicago iNowym Jorku, w 1940 przyjechał doKansas City, gdzie pisał aranżacje dla zespołu Harlana Leonarda – Rockets, konkurującego wówczas z orkiestrąCounta Basiego. Gdy po kłótni z Leonardem odszedł z zespołuCharlie Parker i wyjechał do Nowego Jorku, wkrótce jego śladem podążył Dameron. Niemal od razu znalazł swoje miejsce w „kuźni bebopu”, klubie „Minton's Playhouse”. W 1942 – podczas jednej ze słynnych mintonowskichjam sessions – grający na fortepianie Dameron, eksperymentował ze swoimi nowatorskimi pomysłamiharmonicznymi. Zachwycony nimiDizzy Gillespie natychmiast zaproponował mu współpracę, o którą wkrótce zabiegali następni luminarze jazzu.
Przystąpienie Stanów Zjednoczonych doII wojny światowej spowodowało, że wielu jazzmenów przywdziało wojskowe mundury. Choć Dameron nie znalazł się w szeregach armii, do końca wojny pracował w fabryce broni i tylko okazjonalnie zajmował się muzyką. W 1946 powrócił jednak do niej w pełnym wymiarze. Dostarczał swoje kompozycje Charliemu Parkerowi i wykonawcom z jego kręgu, pisał aranżacje dla big-bandówJimmiego Lunceforda,Colemana Hawkinsa iSary Vaughan. W 1947 wielkonakładowy miesięcznik „Esquire” uznał go za „Najlepszego nowego aranżera jazzowego”. Kiedy również Dizzy Gillespie założył big-band, Dameron jako jego główny aranżer zastosował koncepcje bebopu w instrumentacjach przeznaczonych dla dużego aparatu wykonawczego. Wzorem Ellingtona, który tworzył rozbudowane formy orkiestrowe, Dameron skomponował dla big-bandu Gillespiego swego rodzaju symfonię bebopową, pt.Soulphony, której premierowe wykonanie miało miejsce wCarnegie Hall w 1948. W tym czasie prowadził także aktywną działalność jako wykonawca. Sformowałsekstet, którego występy w klubie „The Royal Roost” naBroadwayu, przyciągały rzesze młodych adeptów jazzu. W grupie Damerona grali znakomici muzycy, m.in. trębacze:Fats Navarro,Miles Davis iClifford Brown oraz saksofoniści:Dexter Gordon,Sonny Rollins iJohn Coltrane. Dameron przez pewien czas prowadził także big-band, który założył w 1953. Był tytanem pracy, czego świadectwem była wypowiedź perkusistyPhilly’ego Joe Jonesa:Kiedy tylko zaświtał mu w głowie jakiś pomysł, od razu zaczynał pisać. Mógł napisać cały utwór, leżąc na podłodze i wstając od czasu do czasu, żeby przy fortepianie sprawdzić, że to, co zapisał jest w porządku. I zawsze było[3].
Plaga narkotykowa, która w owym czasie ogarnęła muzyków jazzowych, nie oszczędziła również Damerona. Za posiadanieheroiny z wyroku sądu trafił nawet federalnego zakładu karnego wLexington, gdzie był osadzony w latach 1958–1961. W więzieniu nie zaprzestał pisać, tworząc m.in. część materiału na płytę trębaczaBlue Mitchella. Po wyjściu na wolność nadal otrzymywał wiele zamówień. Zaaranżował szereg utworów dla zespołuBenny’ego Goodmana na słynną „wyprawę zażelazną kurtynę” jak nazwano tournée „Króla Swingu” poZwiązku Radzieckim w 1962. Pisał także dlaMilta Jacksona iSonny’ego Stitta.
Niestety nałóg narkotykowy i pobyt w więzieniu bardzo źle wpłynęły na stan zdrowia Damerona. Muzyk kilkakrotnie doznałzawału serca. W ostatnich latach życia cierpiał również nachorobę nowotworową, która stała się bezpośrednią przyczyną jego śmierci. Zmarł w nowojorskim szpitalu 8 marca 1965.
The Chase •Fontainebleau •Good Bait •Hot House •If You Could See Me Now •Lady Bird •On a Misty Night • Our Delight •Soulphony •Squirrel •The Tadd Walk
Z Countem Basiem
Z Charliem Parkerem
Z Dizzym Gillespiem
Z Dexterem Gordonem
Z Sarą Vaughan
Z Blue Mitchellem
W 2001 został pośmiertnie wprowadzony do Panteonu Sław Big-bandów i Jazzu (The Big Band and Jazz Hall of Fame).
