 Polskiepączki | |||
| Dzień | ostatni czwartek przedwielkim postem | ||
|---|---|---|---|
| w 2024 | 8 lutego | ||
| w 2025 | 27 lutego | ||
| w 2026 | 12 lutego | ||
| Symbole | |||
| Inne nazwy | combrowy czwartek | ||
| |||
.jpg)
Tłusty czwartek – ostatniczwartek przedwielkim postem (czyli 52 dni przedWielkanocą) wkalendarzuchrześcijańskim. Znany także jakozapusty, mięsopust[1][2],karnawał. Tłusty czwartek rozpoczyna ostatni tydzieńkarnawału. WPolsce oraz wkatolickiej częściNiemiec, wedle tradycji, w tym dniu dozwolone jest objadanie się.
Ponieważ data tłustego czwartku zależy od datyWielkanocy, dzień ten jestświętem ruchomym. Następny czwartek jest czwartkiem poŚrodzie Popielcowej i należy do okresu wielkiego postu, podczas którego chrześcijanie ze względów religijnych (pokutnych), jako przygotowanie doŚwiąt Wielkanocy powinni zachowywaćpost, czyli wstrzemięźliwość od przyjmowania niektórych pokarmów. Może wypaść pomiędzy 29 stycznia a 4 marca.
Najpopularniejsze potrawy topączki ifaworki, zwane również w niektórych regionach chrustem lub chruścikami[3]. Dawniej objadano się pączkami nadziewanymisłoniną,boczkiem imięsem, które obficie zapijano wódką.
Staropolskie przysłowie mówi:Powiedział Bartek, że dziś tłusty czwartek, a Bartkowa uwierzyła, dobrych pączków nasmażyła[4].
| Rok | Data |
|---|---|
| 2023 | 16 lutego |
| 2024 | 8 lutego |
| 2025 | 27 lutego |
| 2026 | 12 lutego |
| 2027 | 4 lutego |
| 2028 | 24 lutego |
| 2029 | 8 lutego |
| 2030 | 28 lutego |
| 2031 | 20 lutego |
| 2032 | 5 lutego |
| 2033 | 24 lutego |
| 2034 | 16 lutego |
| 2035 | 1 lutego |
Geneza tłustego czwartku sięgapogaństwa. Był to dzień, w którym świętowano odejście zimy i nadejście wiosny. Ucztowanie opierało się na jedzeniu tłustych potraw, szczególnie mięs oraz piciu wina, a zagryzkę stanowiły pączki przygotowywane z ciasta chlebowego i nadziewane słoniną.Rzymianie obchodzili w ten sposób raz w roku tzw.tłusty dzień[5][6].
W specyficzny sposób obchodzono tłusty czwartek wMałopolsce. Nazywany on był wówczascombrowym czwartkiem. Wedługlegendy nazwa pochodzi od nazwiska żyjącego w XVII wiekukrakowskiego burmistrza o nazwisku Comber, będącego prawdopodobnie postacią fikcyjną, człowieka złego i surowego dla kobiet mających swoje kramy i handlujących nakrakowskim rynku. Mówiono:Pan Bóg wysoko, a król daleko, któż nas zasłoni przed Combrem. Umrzeć miał on w tłusty czwartek[7]. W każdą rocznicę śmierci przekupki na targu urządzały więc huczną zabawę i tańce. Podczas zabawy zaczepiały przechodzących tamtędy mężczyzn, których zmuszały do tańca lub do oddawania wierzchniej odzieży w zamian za krzywdy, jakie wyrządził Comber.
Około XVI wieku w Polsce pojawił się zwyczaj jedzenia pączków w wersji słodkiej[8]. Wyglądały one nadal nieco inaczej niż obecnie – w środku miały bowiem ukryty mały orzeszek lub migdał. Ten, kto trafił na taki szczęśliwy pączek, miał cieszyć się dostatkiem, szczęściem i powodzeniem.
 | Zobacz hasłotłusty czwartek w Wikisłowniku |
 | Zobacz publikację Tablice świąt ruchomych w Wikibooks |
| Chrześcijaństwo zachodnie | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Chrześcijaństwo wschodnie |
| ||||||||||||
| Postacie folklorystyczne | |||||||||||||
| Zwyczaje polskie |
| ||||||||||||
| Zwyczaje międzynarodowe |
| ||||||||||||
| Atrybuty |
