Szpachla (też:szpachelka[1], zniem. Spachtel[2];łac.spatula,stgr. σπάθηspáthē) –narzędzie składające się z giętkiej metalowejblachy osadzonej na drewnianym lub plastikowymtrzonku, najczęściej o kształcie łopatki[3]. Przeznaczona do rozcierania, mieszania[potrzebny przypis] i nakładaniaszpachlówek (mas szpachlowych), np.gipsu[3][4]. Używana np. przy pracach wykończeniowych do wygładzania ścian i uzupełniania ubytków (tzw. szpachlowanie) oraz do zeskrobywania zanieczyszczeń z powierzchni[potrzebny przypis].
Niewielkie szpachle o różnorodnych kształtach (tzw. szpachelki malarskie) bywają używane wmalarstwie olejnym, rzadziejtemperowym lubakrylowym[4]. Służą do nakładania, rozprowadzania i mieszania[potrzebny przypis] farby na powierzchni obrazu[4]; innym narzędziem używanym w podobny sposób jestnóż malarski[5].
Charakterystyczną cechą obrazów malowanych szpachlą i nożem jest wyjątkowo gruba, o specyficznej fakturze, warstwa farby i ostre przejścia kolorystyczne. Malowanie szpachlą wymaga szczególnej pewności i wyczucia w podejmowanych decyzjach kolorystycznych, ponieważ poprawki i przemalowania po nałożeniu pierwszej warstwy farby "alla prima", są o wiele trudniejsze do zamaskowania niż w malarstwie bardziej "tradycyjnym", i zwykle sprawiają wrażenie brudne i "przemęczone". Szpachelki, sporadycznie używane od XVII w., zyskały popularność w czasachpostimpresjonizmu ze względu na możliwość szybkiej i spontanicznej, sprzyjającej pełnej ekspresji pracy z czystymi kolorami. Stosowali je także często twórcy malarstwainformel. Za pomocą tego narzędzia można uzyskać efektimpastu.
 | Zobacz multimedia związane z tematem:Szpachelki |
szpachelka [w:]Wielki słownik języka polskiego [online],Instytut Języka Polskiego PAN [dostęp 2024-10-11].szpachla [w:]W. Doroszewski (red.),Słownik języka polskiego [online],PWN [dostęp 2024-10-11].szpachla [w:]Wielki słownik języka polskiego [online],Instytut Języka Polskiego PAN [dostęp 2024-10-11].szpachla [w:]Słownik języka polskiego [online],PWN [dostęp 2024-10-11].