Artykuł na Medal (dzisiejszy)

Poniedziałki od 16 listopada

Charles Martel –francuskipancernik z końca XIX wieku. Był jedną z pięciu podobnych do siebie jednostek zamówionych w ramach programu rozbudowy floty francuskiej z 1890 roku. Okrętwypierał 11 693 tony, a jego główne uzbrojenie stanowiły dwadziała kalibru 305 mm i dwa kalibru 274 mm, uzupełniane przez osiem dział kalibru 138 mm oraz lżejszą artylerię. Pancernik zostałzwodowany w sierpniu 1893 roku w stoczni Arsenal de Brest wBreście, a do służby wMarine nationale wcielono w lutym 1897 roku. Imię otrzymał na cześć frankijskiego majordomusa, faktycznego władcy państwa Franków z przełomu VII i VIII wieku –Karola Młota. Służył naMorzu Śródziemnym orazOceanie Atlantyckim do kwietnia 1914 roku, kiedy został wycofany z czynnej służby. Z listy floty skreślono go w październiku 1919 roku, po czym zostałzłomowany w 1922 roku.Czytaj więcej…

Wtorki od 9 listopada

Robin Padilla (ur.23 listopada1969) –filipiński aktor filmowy i telewizyjny oraz polityk. Jest potomkiem wpływowej rodziny filmowej o znacznych wpływach politycznych. W kinie zadebiutował w latach 80. Popularność zdobył dzięki rolom w filmach akcji, wystąpił w kilkudziesięciu produkcjach kinowych i telewizyjnych. W latach 90. wszedł w konflikt z prawem, odsiadywał wyrok za nielegalne posiadanie broni, ostatecznie został ułaskawiony przez filipińskiego prezydenta w 2016 roku. Jest konwertytą naislam, stara się reprezentować interesy filipińskich muzułmanów. Zaliczany jest do protegowanych prezydentaRodriga Duterte, przewodniczy Partido Demokratiko Pilipino od 2024 roku. W 2022 roku został wybrany do Senatu. Stał się pierwszym muzułmaninem zasiadającym w izbie wyższej od 1995 roku. Jego wizerunek publiczny, kryminalna przeszłość oraz życie uczuciowe są przedmiotem dyskusji i kontrowersji.Czytaj więcej…

Środy od 16 listopada

Lista zdobywców Pucharu Świata w skokach narciarskich –Puchar Świata w skokach narciarskich jest przyznawany po zakończeniu sezonu przezMiędzynarodową Federację Narciarską (FIS) skoczkowi, który uzyskał największą liczbę punktów w ciągu całego sezonu. Po raz pierwszy Puchar Świata –Kryształową Kulę – przyznano wsezonie 1979/1980, a wywalczył go austriacki skoczek –Hubert Neuper. Ogółem dwudziestu sześciu skoczków sięgało po Puchar Świata. Rekordzistami pod względem liczby zdobytych pucharów sąMatti Nykänen orazAdam Małysz, którzy czterokrotnie zwyciężali klasyfikację generalną Pucharu Świata. Najmłodszym zdobywcą Pucharu Świata jestToni Nieminen, który tryumfował w wieku 16 lat i 303 dni wsezonie 1991/1992, a najstarszym jestStefan Kraft, który wsezonie 2023/2024 zwyciężył w wieku 30 lat i 316 dni. Wsezonie 2011/2012 po raz pierwszy został przeprowadzonyPuchar Świata kobiet, a wywalczyła go amerykańska skoczkiniSarah Hendrickson.Czytaj więcej…

Czwartki od 21 września

Judenrat w Warszawie –Judenrat powołany przezniemieckie władze okupacyjne w październiku 1939 roku z zadaniem wdrażania niemieckich zarządzeń wobec ludnościżydowskiej wWarszawie. Od jesieni 1940 roku był instytucją odpowiedzialną za administracjęgetta warszawskiego. Przewodniczącym Judenratu byłAdam Czerniaków; a po jegosamobójczej śmierci w lipcu 1942 roku –Marek Lichtenbaum. Judenrat składał się z 24 radców, wybieranych osobiście przez prezesa. Był silnie krytykowany przezżydowski ruch oporu oraz organizacje samopomocy społecznej, silną niechęcią darzyła go również większość mieszkańców getta. Instytucji i urzędnikom zarzucano m.in.korupcję,nepotyzm i niekompetencję, faworyzowanie najbogatszych, sprzyjanie tendencjomasymilacyjnym, a także uległość wobec okupanta lub wręczkolaborację. Od rozpoczęciawielkiej akcji deportacyjnej latem 1942 roku znaczenie Judenratu sukcesywnie malało, ostatecznie zakończył on działalność w kwietniu 1943 roku, wraz z wybuchempowstania w getcie. Żaden z członków warszawskiego Judenratu nie przeżył wojny.Czytaj więcej…

Piątki od 23 października

Antarktyda –kontynent położony najdalej na południe naZiemi, znajduje się na nim geograficznybiegun południowy. Kontynent jest położony w rejonieAntarktyki napółkuli południowej, niemal w całości na południe od antarktycznegokoła podbiegunowego i jest otoczony przezOcean Południowy. Ma powierzchnię 14,0 mln km², jest piątym co do wielkości kontynentem poAzji,Afryce,Ameryce Północnej orazAmeryce Południowej, prawie dwa razy większym odAustralii. Około 98% Antarktydy pokrywapolarna czapa lodowa o średniej grubości 1,9 km, który rozciąga się do wszystkich, prócz wysuniętych najbardziej na północ krańców Półwyspu Antarktycznego. Pod względem średnich warunków Antarktyda to najzimniejszy, najsuchszy i najbardziej wietrzny kontynent, ma także najwyższą średniąwysokość ze wszystkich kontynentów. Antarktyda jestde factokondominium, zarządzanym przez państwa, które mają prawo głosu w ramach systemutraktatu antarktycznego.Czytaj więcej…

Soboty od 9 listopada

Senatorowie I kadencji Senatu Rzeczypospolitej Polskiej – w wynikuwyborów parlamentarnych w 1989 roku wybrano 100 senatorów. Były to pierwsze wybory do Senatu wpowojennej historii Polski – izba ta została zlikwidowana na skutek sfałszowanego w 1946 roku przez komunistówreferendum. Utworzenie Senatu oraz przeprowadzenie do niego całkowicie wolnych oraz demokratycznych wyborów było jednym z podstawowych uzgodnieńOkrągłego Stołu. 99 spośród 100 senatorów wyłonionych w wyborach czerwcowych zostało wybranych jako przedstawiciele opozycyjnegoKomitetu Obywatelskiego „Solidarność”. 92 z nich wygrało już 4 czerwca, pozostałych 7 zwyciężyło w ponownym głosowaniu z 18 czerwca. 1 mandat uzyskał niezależny kandydatHenryk Stokłosa, który został wybrany w drugiej turze. Wśród senatorów wybranych w wyborach kontraktowych znalazło się 6 kobiet oraz 94 mężczyzn. Kadencja senatorów rozpoczęła się z dniem drugiej tury wyborów parlamentarnych 18 czerwca 1989 roku, a zakończyła się 25 listopada 1991 roku.Czytaj więcej…

Niedziele od 2 listopada

Niszczyciele typu Navigatori – seria 12włoskich okrętów klasyniszczyciel okresu międzywojennego orazII wojny światowej. Należały do podklasy wielkich niszczycieli, początkowo klasyfikowane były jako „zwiadowcy”. Nosiły imiona włoskich historycznych żeglarzy, stąd typ otrzymał nazwęNavigatori (pol. żeglarze). Budowane we włoskich stoczniach, byływodowane w latach 1928–1930, a wchodziły do służby w marynarce włoskiejRegia Marina w latach 1929–1931. Wszystkie służyły podczas II wojny światowej naMorzu Śródziemnym, podczas której utracono 11 okrętów, w tym jeden przejęty przez marynarkę niemieckąKriegsmarine. Jeden przetrwał wojnę po czym służył w powojennej marynarce Włoch do 1954 roku.Wyporność standardowa okrętów wynosiła początkowo 1900 ton, a długość ok. 107 m, a po przebudowach odpowiednio 2125 ton i 109 m. Wyporność pełna maksymalnie sięgała prawie 2900 ton. Uzbrojenie główne stanowiło 6 armat kalibru 120 mm w podwójnych stanowiskach i 3–6wyrzutni torped, uzupełniane przez małokalibrowe uzbrojenie przeciwlotnicze orazprzeciwpodwodne. Napędzały jeturbiny parowe.Czytaj więcej…