Swansea (wym.[ˈswɒnzi],wal. Abertawe[abɛrˈtawɛ], co znaczy „ujścieTawe”) – miastoze statusemcity w południowej Walii, ośrodek administracyjny hrabstwaSwansea, historycznie w hrabstwieGlamorgan (Morgannwg)[2]. W 2011 roku hrabstwo liczyło 179 485 mieszkańców[1] (drugie pod względem wielkości miasto Walii)[3].
Położone jest wzdłuż wybrzeżaKanału Bristolskiego, u nasady półwyspuGower, przy ujściu rzekiTawe. Miasto rozwijało się głównie w XVIII i XIX wieku, stając się ważnym ośrodkiem przemysłu ciężkiego[2].
Swansea jest głównym centrum handlowo-usługowym południowo-zachodniej Walii. W mieście rozwija się turystyka, popularnością cieszą się plaże zatokiSwansea i półwyspuGower[2]. Jest także siedzibą rafinerii ropy naftowej, która przetwarza ropę docierającą rurociągiem zMilford Haven i zaopatrującą zakład petrochemiczny wBaglan (niedalekoNeath)[2].
Około roku 1106 Henry de Beaumont wzniósł w okolicy drewnianyzamek[4][5][2]. Budowla szybko stała się jednak celem walijskich rebelii przeciwko normańskim władzom i została zniszczona przez podwładnychOwaina Glyndŵra[2][4].
Do początku XVIII wieku Swansea było jedynie niewielkim miasteczkiem oraz portem, w czasierewolucji przemysłowej zaczęło jednak stopniowo zyskiwać na znaczeniu[2]. Po 1717 roku do wytopu importowanej miedzi zaczęto wykorzystywać wydobyty na miejscu węgiel, a miasto urosło na znaczeniu na tyle, że w połowie XIX wieku Giełda Metali w Swansea stała się centrum światowego handlu miedzią[2]. Zagraniczna konkurencja doprowadziła jednak do stopniowego upadku miejscowego przemysłu[2].
Swansea prosperowało również jako port dla niedalekiej kopalniantracytu[2]. W latach 40. XIX wieku wykopano kanał w celu utworzenia bardziej bezpośredniego połączenia rzeki z morzem (ominięto w ten sposóbmeandry) oraz wybudowano nowe doki, co ukazują mapy z tamtego okresu[2][6].
PodczasII wojny światowej miasto było intensywnie bombardowane[7]. Centrum zostało prawie całkowicie zniszczone w 1941 roku, ucierpiał także stary kościół parafialny Najświętszej Marii Panny[2] – został on odbudowany w 1959 roku[2].
Po zakończeniu konfliktu w miejscowości rozwinęła się produkcja aluminium oraz obróbka metali[2]. Pod koniec XX wieku ważna dla miasta była także produkcja części samochodowych, produktów inżynieryjnych, tworzyw sztucznych i opakowań[2].
W 1969 roku Swansea uzyskało statuscity[8] i niedługo po tym, w 1982, zdobyło także prawo tytułowania burmistrza „lordem majorem” (lord mayor)[9].
- ↑abSwansea Built-up area sub division Local Area Report. Nomis. [dostęp 2018-08-21]. (ang.).
- ↑abcdefghijklmnoSwansea, [w:]Encyclopædia Britannica [dostęp 2022-10-11] (ang.).
- ↑A może do Walii? [online], biznes.interia.pl [dostęp 2022-10-26] (pol.).
- ↑ab1100–1200 – Welsh Princes and Marcher Lords [online], Swansea [dostęp 2022-10-01] (ang.).
- ↑Swansea Castle, Swansea – Coflein [online] [dostęp 2022-10-02] (ang.).
- ↑Life after the Lords of Gower – 19th century [online], Swansea [dostęp 2022-10-11] (ang.).
- ↑abLife after the Lords of Gower – 20th century [online], Swansea [dostęp 2022-10-11] (ang.).
- ↑London Gazette, issue no. 44986, 12 December 1969.
- ↑London Gazette, issue no. 48932, 25 March 1982.
- ↑Clive Granger, [w:]Encyclopædia Britannica [dostęp 2022-10-11] (ang.).
- ↑Catherine Zeta-Jones, [w:]Encyclopædia Britannica [dostęp 2022-10-11] (ang.).
- ↑Dylan Thomas, [w:]Encyclopædia Britannica [dostęp 2022-10-11] (ang.).
- ↑abcdeMumbles Twinning [online], mumblestwinning.org [dostęp 2022-10-11] .
- ↑Wuhan Partnership – Swansea University [online], swansea.ac.uk [dostęp 2022-10-11] .
- ↑Les jumelages favorisent le rayonnement à l’international [online], pau.fr [dostęp 2022-10-12] .
