Stojan Danew

Стоян Данев

Pełne imię i nazwisko	Stojan Petrow Danew
Data urodzenia	28 stycznia1858
Data śmierci	30 lipca1949
Premier Bułgarii (dwukrotnie)
Okres	od3 stycznia1902 do18 maja1903
Przynależność polityczna	Partia Postępowo-Liberalna
Poprzednik	Petko Karawełow
Następca	Raczo Petrow
Okres	od14 czerwca1913 do17 lipca1913
Poprzednik	Iwan Geszow
Następca	Wasił Radosławow
Członek Rady Ministrów
Multimedia w Wikimedia Commons

Stojan Petrow Danew (bułg.Стоян Петров Данев; ur.28 stycznia1858 wSzumenie, zm.30 lipca1949 wSofii) –bułgarskiprawnik,polityk idyplomata, przewodniczącyPartii Postępowo-Liberalnej (1897–1920), deputowany doZwyczajnego Zgromadzenia Narodowego 8. (1894–1896), 10. (1899–1900), 11. (1901), 12. (1902–1903), 13. (1903–1908), 14. (1908–1911), 15. (1911–1913), 16. (1913), 17. (1914–1919) i 18. kadencji (1919–1920) orazWielkiego Zgromadzenia Narodowego 5. kadencji (1911), Przewodniczący Wielkiego Zgromadzenia Narodowego (1911) oraz Zwyczajnego Zgromadzenia Narodowego (1911-1913), minister spraw zagranicznych i wyznań wiary (1901-1903 i 1913) oraz finansów (1918-1920), dwukrotniepremier Bułgarii (1902-1903 i 1913).

Podstawowe wykształcenie zdobył w rodzinnymSzumenie, zaś średnie w1878 wPradze. W1876 przyłączył się doczetyFilipa Totiu i wziął udział w wojnie serbsko-tureckiej. Następnie na kilka lat wyjechał doEuropy Zachodniej. Studiowałprawo wZurychu i wLipsku, zaś w1881 obroniłpracę doktorską wHeidelbergu. Dwa lata później wParyżu ukończył drugi kierunek studiów,nauki polityczne. Po powrocie do ojczyzny pracował jakourzędnik w Ministerstwie Finansów, zaś od1884 byładwokatem wSofii. Od 1884 należał doBułgarskiego Towarzystwa Literackiego. W latach 1894–1899 jakodocent wykładałprawo międzynarodowe w stołecznej Wyższej Uczelni (obecnie Uniwersytet Sofijski).

Karierę polityczną zapoczątkował wstępując doPartii Umiarkowano-Liberalnej, a następniePartii Postępowo-Liberalnej, której od 1897 był przewodniczącym. Funkcję tę sprawował przez ponad 20 lat, do momentu połączenia się Partii Postępowo-Liberalnej zPartią Narodową. Od1894 do1920 niemal nieprzerwanie był deputowanym do parlamentu, nie wszedł tylko doZgromadzenia Narodowego 9. kadencji (1896–1898). Dwukrotnie, w Wielkim Zgromadzeniu Narodowym 5. kadencji (1911) oraz Zwyczajnym Zgromadzeniu Narodowym 15. kadencji (1911–1913) piastował godność przewodniczącego obrad.

W marcu1901 został ministrem spraw zagranicznych i wyznań wiary w koalicyjnym gabineciePetka Karawełowa, zaś od3 stycznia1902 do18 maja1903 sam stał na czele trzech kolejnych, samodzielnych rządów Partii Postępowo-Liberalnej. W okresie sprawowania przez niego funkcji premiera Księstwo Bułgarii podpisało tajne porozumienie wojskowe zRosją, gwarantujące mu pomoc w przypadku wybuchu konfliktu zTurcją.

W latach 1911–1913 jako Przewodniczący Zgromadzenia Narodowego wziął udział w kilku misjach dyplomatycznych. W1912 był członkiem grupy negocjującejrozejm z Turcją wÇatalca, a w maju 1913 stał na czele bułgarskiej delegacji, która podpisałapokój kończącyI wojnę bałkańską.

W przededniu wybuchuII wojny bałkańskiej,14 czerwca 1913 ponownie stanął na czele rządu oraz Ministerstwa Spraw Zagranicznych i Wyznań Wiary. Obie funkcje sprawował tylko nieco ponad miesiąc, do17 lipca.

W latach1916–1934 powrócił do zawodu nauczyciela akademickiego. Wykładał historię dyplomacji w Wolnym Uniwersytecie w Sofii.

W1918 po raz ostatni wszedł w skład Rady Ministrów, obejmując urząd ministra finansów w rządachTeodora Teodorowa iAleksandyra Stambolijskiego. W1922, wraz z innymi działaczami opozycji wobec rząduBułgarskiego Ludowego Związku Chłopskiego, został aresztowany i wtrącony do więzienia. Na wolność wyszedł po zamachu stanu9 czerwca1923, po czym nie powrócił już do aktywnej polityki. Od1924 do1939 był przewodniczącymBułgarskiego Czerwonego Krzyża, ponadto w1931 został wiceprzewodniczącymStałego Trybunału Arbitrażowego wHadze.

Stojan Danew był żonaty z Radą Burmową, córkąTodora Burmowa, pierwszego premiera Bułgarii. Mieli trzech synów i jedną córkę.

Stojan Danew zajmował następujące stanowiska w rządach Bułgarii (w porządku chronologicznym):

• w czwartym rządziePetka Karawełowa
  • minister spraw zagranicznych i wyznań wiary (4 marca1901 –3 stycznia1902)
• w swoim pierwszym rządzie
  • premier (3 stycznia 1902 –15 listopada 1902)
  • minister spraw zagranicznych i wyznań wiary (3 stycznia 1902 – 15 listopada 1902)
  • tymczasowo na czele Ministerstwa Oświaty Narodowej (8 lutego 1902 –22 marca 1902)
• w swoim drugim rządzie
  • premier (15 listopada 1902 –31 marca1903)
  • minister spraw zagranicznych i wyznań wiary (15 listopada 1902 – 31 marca 1903)
• w swoim trzecim rządzie
  • premier (31 marca 1903 –18 maja 1903)
  • minister spraw zagranicznych i wyznań wiary (31 marca 1903 – 18 maja 1903)
• w swoim czwartym rządzie
  • premier (14 czerwca1913 –17 lipca 1913)
  • minister spraw zagranicznych i wyznań wiary (14 czerwca 1913 – 17 lipca 1913)
• w pierwszym rządzieTeodora Teodorowa
  • minister finansów (28 listopada1918 –8 maja1919)
• w drugim rządzie Teodora Teodorowa
  • minister finansów (8 maja 1919 –6 października 1919)
• w rządzieAleksandyra Stambolijskiego
  • minister finansów (6 października 1919 –16 kwietnia1920)

• Taszo Taszew: Министрите на България 1879-1999 (w tłum. Ministrowie Bułgarii 1879-1999). Sofia: Wydawnictwo Akademickie „Marin Drinow”, 1999.ISBN 978-954-430-603-8 /ISBN 978-954-509-191-9. Brak numerów stron w książce
• Sylwetka Stojana Danewa na stronie internetowej Ministerstwa Finansów Republiki Bułgarskiej. (bułg.)

• Premierzy Bułgarii
• Przewodniczący Bułgarskiego Zgromadzenia Narodowego
• Bułgarscy dyplomaci
• Bułgarscy prawnicy
• Ludzie urodzeni w Szumenie
• Urodzeni w 1858
• Zmarli w 1949

• Szablon cytowania książki – brak numeru strony