Komputer w stylu steampunkowym Pisarz G.D. Falksen w steampunkowym kostiumie Steampunk – nurt stylistyczny w kulturze (literatura ,film ,komiks , moda), odmianafantastyki naukowej , boczna gałąźcyberpunka [1] pary i nawiązuje stylistyką, estetyką i techniką domaszyn parowych „epoki pary”,epoki wiktoriańskiej [2] elektronice , lecz na mechanice (np. odpowiednikiemkomputera jestmaszyna różnicowa )[2] historii alternatywnych . Akcja utworów steampunkowych przeważnie rozgrywa się wepoce wiktoriańskiej – erze rewolucji technicznej,wieku pary (stąd nazwa gatunku:steam ,ang. – para). Steampunk nawiązuje do twórczości ojców fantastyki:Juliusza Verne’a ,Herberta George’a Wellsa czyMarka Twaina .
Futurystyczna wizja Paryża w 2000 roku (1902)Nurtem powiązanym ze steampunkiem jestneowiktorianizm (naśladowanie dziewiętnastowiecznej stylistyki). W samym steampunku obecny jest też nurtfantasy (przykładowo w komputerowej grze fabularnejArcanum: Przypowieść o maszynach i magyi krasnoludy czy elfy.
Obecnie coraz częściej zaczyna używać się terminudieselpunk (czyli maszyny spalinowe), którym określa się odłam cyberpunka z akcją osadzoną najczęściej wlatach 30. i40. XX wieku .
Replika lokomotywy z filmuPowrót do przyszłości III Najbardziej znane w Polsce powieści steampunkowe to:Maszyna różnicowa The Difference Engine )Bruce’a Sterlinga iWilliama Gibsona ,Alteracja The Alteration )Kingsleya Amisa ,Dworzec Perdido Perdido Street Station )Chiny Miéville’a czyMaszyna Lorda Kelvina Lord Kelvin's Machine )Jamesa Blaylocka (inne języki) .
Znane steampunkowe komiksy to:Mroczne miasta Les Cités Obscures ) autorstwaFrançois Schuitena iBenoît Peetersa , seriaLiga Niezwykłych Dżentelmenów The League of Extraordinary Gentlemen )Alana Moore’a , niektóre komiksyDC Comics z seriiElseworlds Hiromu Arakawy Fullmetal Alchemist Pierwsza brygada Tobiasza Piątkowskiego .
Prekursorem filmowego steampunka był czechosłowacki reżyserKarel Zeman , nazywany „czeskim Meliesem”, który w latach 1955-70 stworzył serię filmów fabularnych, opartych na prozie Juliusza Verne’a lub nawiązujących do jego twórczości:Wyprawa w przeszłość Diabelski wynalazek Przygody Münchhausena Dwaj muszkieterowie Skradziony balon Na komecie [3]
Światowe kino dopiero wiele lat po Zemanie postanowiło na nowo wykorzystać stylistyczny potencjał steampunka, rozpoczętytrzecią częścią trylogiiPowrót do przyszłości Back to the Future Part III )Roberta Zemeckisa . W kolejnych latach powstały:Bardzo dziki zachód Wild Wild West )Barry’ego Sonnenfelda ,Ligę niezwykłych dżentelmenów The League of Extraordinary Gentlemen )Stephena Norringtona , opartą na komiksieAlana Moore’a o tym samym tytule,W 80 dni dookoła świata Around the World in 80 Days ), wariację na temat znanej powieściJuliusza Verne’a Franka Coraciego , czy filmyanime :Steamboy Suchimuboi )Katsuhiro Otomo orazNausicaä z Doliny Wiatru Laputa – podniebny zamek Ruchomy zamek Hauru Hayao Miyazakiego . Steampunk możemy także zaobserwować w połączeniu ze science fiction w filmie DisneyaPlaneta skarbów Treasure Planet ) (np. latające żaglowce z silnikami odrzutowymi, pistolety skałkowe strzelające laserem, czy mechanizm zastępujący Silverowi utracone części ciała).
Grami fabularnymi osadzonymi w realiach steampunka są angielskieCastle Falkenstein Victoriana Unhallowed Metropolis Iron Kingdoms Etherscope Space 1889 Wolsung Trójca Airship Pirates [4] New Age RPG . Do tego gatunku należy też zaliczyć kilka dodatków do systemów ogólnego przeznaczeniaGURPS (3ed: m.in.Steampunk ) czy d20 (OGL Steampunk ). Komputerowymi grami osadzonymi w tych realiach sągry fabularne :Arcanum Final Fantasy VI [5] Fable III Chaos Engine , gry przygodoweSyberia Machinarium Dishonored The Order: 1886 Frostpunk oraz serie gierThief Myst Rise of Nations: Rise of Legends The Elder Scrolls
Klimat steampunkowy można odnaleźć także w grze Assassin’s Creed Syndicate, której fabuła odgrywa się w wiktoriańskim Londynie.
Podgatunki Nagrody anglojęzyczne inne języki polskie filmowe
Organizacje Czasopisma Inne
