 | |||
| Data i miejsce urodzenia | 8 grudnia 1882 | ||
|---|---|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |||
| Poseł na Sejm Ustawodawczy (II RP) | |||
| Okres | od 1920 | ||
| Przynależność polityczna | |||
| Poseł I kadencji Sejmu (II RP) | |||
| Okres | od 1925 | ||
| Przynależność polityczna | |||
| Poseł II kadencji Sejmu (II RP) | |||
| Okres | od 1928 | ||
| Przynależność polityczna | |||
| Poseł III kadencji Sejmu (II RP) | |||
| Okres | od 1930 | ||
| Przynależność polityczna | |||
| Odznaczenia | |||
 | |||
| |||
Stanisław Jasiukowicz, ps. „Opolski” (ur.26 listopada?/8 grudnia 1882 wPetersburgu[1], zm.22 października1946 wMoskwie (w więzieniuButyrki)) – polskipolityk i ekonomista, wiceprezesStronnictwa Narodowego,poseł naSejm Ustawodawczy oraz I, II i III kadencji wII RP z ramieniaZwiązku Ludowo-Narodowego oraz Stronnictwa Narodowego. Jeden z czołowych politykówNarodowej Demokracji[2].
Ukończył gimnazjum wJekaterynosławiu. Studiował inżynierię lądową w Instytucie Technologicznym wPetersburgu oraz prawo. W 1911 roku, wMonachium obronił doktorat z ekonomii politycznej. W czasie studiów należał do tajnej organizacji patriotycznejZwiązku Młodzieży Polskiej „Zet”. Od 1911 był członkiemStronnictwa Narodowo-Demokratycznego, a od 1917Ligi Narodowej. Po śmierci ojca w 1913 roku wszedł do zarządu Zakładów Dnieprowskich. Podczas I wojny światowej członekCentralnego Komitetu Obywatelskiego w Rosji na okręg północny w Petersburgu[3]. Od 1916 współredaktor i prawdopodobnie wydawca tamtejszej „Myśli Narodowej”. Pisywał również artykuły doPrzeglądu Wszechpolskiego[2].
W 1918 wrócił do niepodległej Polski i osiadł w majątku ojca w Chodowie. Był członkiem Rady Przybocznej przy staroście kutnowskim. Politycznie działał wNarodowym Zjednoczeniu Ludowym, a od 1920 wZwiązku Ludowo-Narodowym. Następnie był członkiem władzStronnictwa Narodowego. W latach 1928–1937 członek Zarządu Głównego, od 1928 również Komitetu Politycznego, a od 1935 członek Komitetu Głównego Stronnictwa. Był jednym z trzech wiceprezesów SN i skarbnikiem Zarządu Głównego. W latach 1920–1922 był posłem na Sejm Ustawodawczy (wszedł w miejsceTeofila Wojdy). W I kadencjiSejmu był zastępcą posła, ale w 1925 roku uzyskał mandat w miejsce zmarłegoZygmunta Seydy. Następnie był posłem II i III kadencji. Pełnił funkcję wiceprezesa parlamentarnego Klubu Narodowego. Pracował w komisjach: administracyjnej, prawniczej, skarbowej, wojskowej, komunikacji (wiceprzewodniczący), przemysłowo-handlowej i budżetowej[2].
W czasie wojny czynny w konspiracji narodowej. W 1943 jako jeden z trzech zastępcówDelegata Rządu na Kraj wszedł w składDelegatury Rządu na Kraj. W lipcu 1944 został ministrem. Wszedł doKrajowej Rady Ministrów (istniejącej od 26 lipca 1944). Nadzorował departamenty: Finansów, Rolnictwa, Przemysłu i Handlu, nadzorował kontrolę państwową i politykę zagraniczną. W marcu 1945 został aresztowany przezNKWD wraz z 15 innymi przywódcamiPolskiego Państwa Podziemnego. Bezprawnie sądzony w Moskwie wprocesie szesnastu, został 21 czerwca 1945 skazany na 5 lat więzienia. Zmarł na serce w szpitalu więziennym na Butyrkach[4].
Był synemIgnacego Jasiukowicza – twórcy i dyrektora Towarzystwa Zakładów Dnieprowskich w Jekaterynosławiu i Bronisławy z Łabuńskich. Ożenił się w 1919 roku z Marią z Byszewskich (zm. 1987), ps. „Halina” – komendantką sanitariatuWojskowej Służby Kobiet Okręgu Warszawa AK, z którą miał syna Andrzeja (1920–1989) – delegatarządu RP na uchodźstwie na obszar Południowej Afryki i córki: Hannę i Marię[2].
Pośmiertnie, postanowieniem prezydentaLecha Kaczyńskiego z 11 listopada 2006, „za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, za działalność na rzecz przemian demokratycznych w kraju, za upowszechnianie wiedzy o dziejach Narodu Polskiego” został odznaczony Krzyżem WielkimOrderu Odrodzenia Polski[5].
| W dniu zaprzysiężenia |
|
|---|---|
| Późniejsi członkowie rządu |
|
| W dniu zaprzysiężenia |
|
|---|
