 | |||
| Data i miejsce urodzenia | |||
|---|---|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |||
| Zawód, zajęcie | adwokat | ||
| Alma Mater | |||
| Odznaczenia | |||
 | |||
| |||
Stanisław Hejmowski herbuSamson (ur.22 czerwca1900 wLipawie wKurlandii, zm.31 maja1969 wPoznaniu) – polski prawnik, adwokat, obrońca w procesachpoznańskiego Czerwca 1956. OjciecAdama Heymowskiego.
Syn adwokata Konstantego Hejmowskiego i Blanki z Łuszczewskich. Ukończył szkołę średnią i zdał maturę w roku1918 wPetersburgu. Studiował prawo w Uniwersytecie Warszawskim i ukończył je w1924. Egzamin sędziowski zdał w marcu1928 i rozpoczął pracę jakoasesor, a następnieprokurator Sądu Okręgowego w Poznaniu.15 maja1930 roku został wpisany na listę adwokatów przez Okręgową Radę Adwokacką w Poznaniu. W1931 obronił doktorat z prawa cywilnego w zakresie prawa hipotecznego wUAM. W czasie wojny przebywał w Warszawie, a po upadkupowstania warszawskiego wrócił do Poznania i ponownie otworzył kancelarię adwokacką w swoim mieszkaniu przy ul. Słowackiego 18/3.
W1946 podjął się, razem z adwokatemJanem Kręglewskim, obrony z urzędu gauleiteraKraju WartyArtura Greisera. Proces odbywał się w Poznaniu przedNajwyższym Trybunałem Narodowym. W latach1946–1950 członekNaczelnej Rady Adwokackiej, a następnie do1960 członek Wyższej Komisji Dyscyplinarnej. W tym czasie również zajmował się obroną w procesach działaczy polskiego podziemiaantykomunistycznego, które odbywały się przed poznańskim Wojskowym Sądem Rejonowym. W czerwcu1953 został członkiem Zespołu Adwokackiego nr 5 w Poznaniu. Mimo iż przepisy tego zabraniały, swoich klientów przyjmował nadal w prywatnym mieszkaniu. Wkrótce miało się to stać podstawą zarzutów w postępowaniu dyscyplinarnym. W opinii wydanej przez prezesa Sądu Wojewódzkiego w Poznaniu z22 października1954 można przeczytać:W obronach jego brak akcentów społeczno-politycznych. W otoczeniu sędziów uchodzi za poprawnego adwokata starającego się uniżonością i poprawnym zachowaniem wyrobić przekonanie o lojalności. Sędziowie określają go jako maskującego się reakcjonistę. W mieszkaniu Stanisława Hejmowskiego również dziś mieści się kancelaria adwokacka.
Na początku marca1956 poznańskiUrząd Bezpieczeństwa rozpoczął rozpracowywanie mecenasa. Sprawa operacyjna otrzymała kryptonim „Maestro”. Zebrane przez IPN materiały wskazują jednak, że Stanisław Hejmowski był obiektem zainteresowania aparatu bezpieczeństwa od końca lat 40. XX wieku.
Po krwawym stłumieniu przezkomunistówpoznańskiego Czerwca podjął się obrony robotników oskarżanych w procesach politycznych. Twarda postawa mecenasa Hejmowskiego, niezłomność oraz ogromny talent prawniczy sprawiły, że stał się jednym z głównych celów UB. W1961 przesłuchano większość jego dotychczasowych klientów i następnie20 lipca 1961 podjęto decyzję zawieszeniu w wykonywaniu czynności zawodowych na podstawie decyzji Ministra Sprawiedliwości. Jednocześnie w mediach rozpoczęła się nagonka na osobę Hejmowskiego. Sugerowano, że zawyżał opłaty adwokackie i przyjmował łapówki. Wydział finansowyRady Narodowej podjął m.in. decyzję o domiarze podatkowym i grzywnie w wysokości 400 tys. zł. Kary finansowe spowodowały jego całkowitą ruinę materialną. Pozbawiono go także możliwości uczenia aplikantów oraz uczestniczenia w egzaminach adwokackich.
Mimo iż zawieszenie wygasało29 maja1963, mecenas Hejmowski nie powrócił do czynnej pracy adwokackiej. Prowadził jedynie pomoc prawną dla poznańskiego duchowieństwa. Odsunął się nawet od kolegów z Zespołu Adwokackiego nr 5 (byli wśród nich dwajTW – „Sobkowski” i „Janusz”).
15 grudnia1967 Stanisław Hejmowski doznałporażenia prawostronnego wskutek wylewu krwi do mózgu i musiał zaniechać wszelkiej pracy, w związku z czym pod koniec1968Służba Bezpieczeństwa zakończyła formalnie jego inwigilację.
Inwigilację Hejmowskiego z ramienia SB prowadził por.Stanisław Kłys.
Zmarł wPoznaniu w wieku 68 lat. Został pochowany nacmentarzu Junikowskim.
W2001 Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej przyznało mu pośmiertnie odznakę „Adwokatura Zasłużonym”, a w 50 rocznicę wydarzeń czerwcowych w2006, jedną z ulic Poznania nazwano jego imieniem, natomiast w siedzibieIPN w Poznaniu otwarto stałą ekspozycję mu poświęconą.
W 2006 pośmiertnie odznaczony Krzyżem KomandorskimOrderu Odrodzenia Polski[1].
Hejmowski jest jednym z bohaterów powieści kryminalnej Piotra Bojarskiego „Pętla”[2].
