Pomóż Wikipedii poprawić artykuł na podstawie weryfikowalnych źródeł. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon{{Dopracować}} z tego artykułu.
Stanowiąobiekt budowlany, w skład którego mogą wchodzić:budynek, podziemne zbiorniki magazynowe paliw płynnych, podziemne lub nadziemne zbiorniki gazu płynnego,odmierzacze paliw płynnych i gazu płynnego, instalacje technologiczne, w tym urządzenia do magazynowania i załadunku paliw płynnych oraz gazu płynnego, instalacje wodno-kanalizacyjne i energetyczne, podjazdy i zadaszenia oraz inne urządzenia usługowe i pomieszczenia pomocnicze[2].
Dawniej, w początkowej fazie rozwoju motoryzacji, sprzedawano w nich wyłącznie paliwo, a czas ich pracy zazwyczaj nie różnił się od czasu otwarcia warsztatów lub sklepów: w nocy i w dni świąteczne stacje bywały nieczynne.
Obecnie stacje paliw – tak w Polsce, jak w większości krajów europejskich – czynne są zazwyczaj całą dobę i przez wszystkie dni tygodnia. Zwykle oferują – prócz sprzedaży paliw – akcesoriamotoryzacyjne, drobne typowe części zamienne (żarówki samochodowe, piórawycieraczek,bezpieczniki samochodowe) itp., a takżeoleje silnikowe i inne płyny eksploatacyjne do samochodów. Obok tych typowo motoryzacyjnych towarów na stacjach paliw sprzedawane bywają na ogół także napoje oraz artykuły żywnościowe – zazwyczaj batoniki,herbatniki itp. oraz żywność konserwowana, a także np.papierosy igazety. Bywają tam też instalowane automaty do sprzedaży napojów zimnych i gorących.
Standardowe wyposażenie współczesnych stacji paliw to takżetoaleta dla podróżnych, często z możliwością użyciałazienki zprysznicem. Często do wyposażenia stacji należy stanowisko do pompowaniaopon orazodkurzacz do wnętrza samochodu, czasem automatycznamyjnia dla pojazdów.
Nieco większe stacje paliw mają bardziej rozbudowaną część handlową i oprócz żywności konserwowanej oferują także produkty świeże (pieczywo, gotowe kanapki, przetwory mleczne). Niekiedy przy stacjach paliw funkcjonują małesupermarkety, taki obiekt zaczyna wówczas służyć nie tylko przejeżdżającym kierowcom, ale także i okolicznym mieszkańcom jako dodatkowy sklep całodobowy. Ma to szczególne znaczenie w krajach, w których obowiązujezakaz handlu w niedziele.
W Polsce (także wCzechach,Niemczech, ale nie jest to regułą w innych krajach) na większości stacji paliw kupić można równieżpiwo i innenapoje alkoholowe.
Znak drogowy z czarnym dystrybutorem informujący o sprzedaży tylkoetyliny
Przyjętą powszechnie regułą na drogach w Europie jest informowanie kierowców o zbliżaniu się do stacji paliw za pomocąznaków drogowych z narysowanym stylizowanym dystrybutorem paliwa ustawianych nawet kilka kilometrów od stacji, na ogół z podaną dodatkowo przybliżoną odległością pomiędzy znakiem a stacją. Niegdyś znak drogowy z czarnym dystrybutorem oznaczał stację paliw jako taką, bez dodatkowego określenia, jakiego rodzaju paliwo jest na niej sprzedawane. Natomiast znak z dystrybutorem czarnym i zielonym oznacza stację oferującą m.in.benzynę bezołowiową. Zróżnicowanie to nie występuje współcześnie i jest reliktem z lat 80. i 90., kiedy liczne były jeszcze na drogach pojazdy zasilaneetyliną, i nie wszystkie stacje oferowały także benzynę bezołowiową. Dziś większość silników pojazdów dostosowanych jest do benzyny bezołowiowej i nie spotyka się już w Europie stacji sprzedających tylko etylinę, a nie sprzedających bezołowiowej.
Stacje oferujące takżeLPG oznaczane są w Polsce dodatkowym dopiskiem „LPG” pod znakiem, a w niektórych krajach przy pomocy umieszczenia na znaku jeszcze jednego rysunku dystrybutora (np. naSłowacji w kolorze żółtym, a wNiemczech niebieskim). Stacje oferujące jedyniegaz oznaczane są znakiem D-23a (z napisem LPG GAZ zamiast piktogramu).
Regułą, zwłaszcza naautostradach, ale także na niektórych innych drogach, jest także informowanie kierowców zbliżających się do stacji paliw o tym, ile kilometrów dzielić ich będzie od następnej stacji, jeśli nie skorzystają z tankowania na tej najbliższej. Ma to szczególne znaczenie np. na autostradach wNiemczech, gdzie obowiązkiem kierowcy, egzekwowanym przezpolicję, jest zaopatrzenie się w dostateczną ilość paliwa tak, aby nie dopuścić do jego wyczerpania na trasie i w konsekwencji do zatrzymania pojazdu z tego powodu.
W Polsce spotykane są także niewielkie stacje paliw, zlokalizowane np. na terenach zakładowychbaz transportowych niektórych przedsiębiorstw, w których – oprócz normalnej działalności polegającej na zaopatrywaniu w paliwa pojazdów będących własnością przedsiębiorstwa – sprzedawane jest paliwo także indywidualnym odbiorcom. Stacje takie zazwyczaj czynne są tylko w dni powszednie, w godzinach pracy przedsiębiorstwa. Czasem oferują paliwo po nieco niższych cenach, niż w najbliższej okolicy.
Na koniec roku 2018 w Polsce było 7765 stacji paliw. Ponad 3700 stacji należy do operatorów niezależnych, 1787 do PKN Orlen, a 495 do Lotosu[4]
Największa stacja paliw w Polsce znajduje się wwojewództwie dolnośląskim wZgorzelcu. Jest to stacja pod marką „Dyskont paliwowy” firmyCitronex o powierzchni ponad 35 000 m², która posiada 31 stanowisk tankowania (22 dla aut osobowych, 9 dla ciężarowych), a także market, kawiarnię, restaurację Picaro i cztery tunele myjni dla TIR-ów[5].
Pierwsze stacje paliw w Polsce (zwanepompami) pojawiły się w 1924 wWarszawie (wcześniej benzynę kupowało się w aptekach i składach chemicznych). Na słabo zaludnionych, wielkich obszarachKresów jeszcze w latach 30. rzadka sieć stacji paliw uniemożliwiała normalne korzystanie z samochodu[8].
↑Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 listopada 2005 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać bazy i stacje paliw płynnych, rurociągi przesyłowe dalekosiężne służące do transportu ropy naftowej i produktów naftowych i ich usytuowanie (Dz.U. z 2014 r. poz. 1853).