Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Przejdź do zawartości
Wikipediawolna encyklopedia
Szukaj

Srom

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Sprzątanie Wikipedii
Ten artykuł należy dopracować:
od 2019-04 → poprawićtłumaczenie fragmentów tekstu/pojęć (uwaga! nie należy używaćautomatycznych translatorów bez sprawdzenia uzyskanego dzięki nim tłumaczenia),
od 2010-02 →dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł.

Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się wdyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon{{Dopracować}} z tego artykułu.
Srom
Vulva
pudendum femininum
Ilustracja
Sromy różnych kobiet, niektóre z naturalnymowłosieniem łonowym
Ilustracja
Schematyczne przedstawienie sromuczłowieka
Tętnice

t. sromowa wewnętrzna, t. sromowa zewnętrzna

Żyły

żyły sromowe wewnętrzne i zewnętrzne

Nerwy

nerw sromowy

Układ limfatyczny

węzły chłonne pachwinowe powierzchowne

Prekursor

guzek płciowy, fałda moczowo-płciowa

Multimedia w Wikimedia Commons
Srom człowieka

Srom, rzadziejwulwa[1] (łac. vulva) – zewnętrzna częśćnarządów płciowychsamicssaków. Ukobiety składa się zwzgórka łonowego, dwóchwarg sromowych większych i dwóch mniejszych, spoidła przedniego i tylnego warg, wędzidełka warg sromowych,łechtaczki,napletka łechtaczki,wędzidełka łechtaczki orazprzedsionka pochwy.

Srom składa się z większych i mniejszych struktur anatomicznych. Ich rozwój następuje w kilku fazach, przede wszystkim wokresie płodowym oraz wokresie dojrzewania. Wejście do macicy jest chronione przez: wargi sromowe większe, wargi sromowe mniejsze, przedsionek pochwy, a także naturalnąflorę bakteryjną. Normalne zewnętrzne mycie zazwyczaj wystarczy do zapewnienia dobrego zdrowia sromu, bez potrzeby uciekania się do mycia wewnętrznego. Jednakże srom jest znacznie bardziej narażony na infekcje niżprącie[potrzebny przypis].

Srom jest błędnie mylony zpochwą (waginą), która stanowi osobną częśćżeńskiego układu płciowego[2].

Nazewnictwo

Słowosrom dawniej oznaczałowstyd,hańbę,niesławę[3][4] – odprasłowiańskiego*sormъ, stąd teżrosyjskie срам (sram),ukraińskie со́ром (sorom),białoruskie сорам (soram),staroruskie соромъ (soromъ),scs. срамъ (sramъ – jako odpowiednikgreckiego nowotestamentowegoαἰσχύνη/aischunē „wstyd, hańba”), срамота (sramota),bułgarskie срам (sram), срамът (sramŭt),serbskie,chorwackie isłoweńskie сра̑м/srȃm, срамота/sramota,dolnołużyckiesrom,sromota (porównaj polskie współczesnesromota,sromotny) – zabytek językowy należący dozgodnościirańsko~słowiańskich:awestyjskiefšarǝma „wstyd”,nowoperskiešаrm,osetyjskieœfsarm ts.[5][6] Nazwa przeniesiona na narząd płciowy ze względu na religijne tabu dotyczące seksualności, z tego powodu jest ona rzadko stosowana w zastosowaniach pozamedycznych. Jak każda część ludzkiego ciała związana z seksualnością, srom ma wiele potocznych nazw, z których część ma charakterwulgarny. Sfera płciowości dla wielu jest tematemtabu, co stwarza mniejsze lub większe problemy z nazewnictwem.

W książce Eve EnslerMonologi waginy, traktującej o "rzeczy samej" i przełamującej owe 'wstyd, hańbę i niesławę’, srom nazywany jest z rozbawieniem "Splotem Mocy".

Rozwój narządów płciowych zewnętrznych męskich i żeńskich według Graya

Narządy homologiczne

Większość męskich i żeńskich organów płciowych pochodzi z tych samych tkanek rozwijających się upłodu. Srom nie jest pod tym względem wyjątkiem. Budowa anatomiczna sromu jest powiązana z budową anatomiczną męskich genitaliów, dzieląc z nimi rozwój biologiczny. Organy, które mają podobny przebieg rozwoju, są nazywanehomologami.

Żołądź łechtaczki jest homologiem żołędziprącia, a odpowiednikiemłechtaczki i odnóg łechtaczki są ciała jamiste penisa. Wargi sromowe większe, wargi sromowe mniejsze oraz napletek łechtaczki są homologami odpowiednio:moszny, skóry trzonu prącia inapletka.Opuszki przedsionka pochwy, pod skórą warg sromowych mniejszych, są odpowiednikamiciała gąbczastego – tkanki, która otaczacewkę moczową penisa. Odpowiednikiemgruczołów Bartholina u kobiet sągruczoły Cowpera u mężczyzn[7].

Funkcje i fizjologia

Srom odgrywa ważną rolę w układzie rozrodczym. Stanowi wejście do macicy i jej ochronę, a także odpowiednie warunki pod względem ciepła i wilgotności, które pomagają w jej funkcjach seksualnych i reprodukcyjnych. Zewnętrzne elementy sromu są bogato unerwione i dostarczają przyjemności, gdy są odpowiednio stymulowane. Wzgórek łonowy amortyzuje kość łonową podczas stosunku płciowego[8].

Ze sromem wiąże się wiele różnych wydzielin, w tymmocz (zcewki moczowej),pot (zgruczołów apokrynowych),krew (zpochwy),sebum (zgruczołów łojowych), płyn zasadowy (zgruczołów bartholina), śluz (zgruczołów Skenego),wydzielina pochwy i mastka (smegma)[9][8]. Smegma jest białą substancją powstałą z połączenia martwych komórek, olejów skórnych, wilgoci i naturalnie występujących bakterii, które tworzą się w obrębie narządów płciowych[10]. U kobiet ta gęsta wydzielina gromadzi się wokół łechtaczki i fałdów wargowych. Może być przyczyną dyskomfortu podczas aktywności seksualnej, ponieważ może powodować przyklejanie się żołędzi łechtaczki do kaptura jednak można ją łatwo usunąć podczas kąpieli[8]. W pochwie wydzielane są również kwasy alifatyczne znane jako kopuliny[11]. Uważa się, że działają one jak feromony. Kompozycja tych kwasów tłuszczowych, a tym samym ich zapach zmienia się w zależności od fazy cyklu menstruacyjnego[11].

Srom w stanie normalnym po lewej oraz w staniepodniecenia seksualnego po prawej

Pobudzenie seksualne

Łechtaczka i wargi minora sąstrefami erogennymi w sromie. Miejscowa stymulacja może obejmować łechtaczkę,pochwę i inne rejonykrocza. Najwrażliwsza jest łechtaczka. Stymulacja seksualna łechtaczki (za pomocą wielu środków) może prowadzić do powszechnego pobudzenia seksualnego, a jeśli będzie utrzymana, może doprowadzić doorgazmu. Optymalnym sposobem stymulacji dla uzyskania orgazmu jestmasowanie[12].

Podniecenie seksualne powoduje szereg fizycznych zmian w sromu. Podczas podniecenia zwiększa się nawilżenie pochwy. Tkanka pochwy jest wysoce unaczyniona; tętniczki rozszerzają się w odpowiedzi na podniecenie seksualne, a mniejsze żyły kompresują się na skutek podniecenia[13][14] tak, że łechtaczka i wargi minora zwiększają swój rozmiar. Zwiększone przekrwienie naczyń w pochwie powoduje jej obrzęk, co zmniejsza rozmiar ujścia pochwy o około 30%. łechtaczka stopniowo się wznosi, a żołądź porusza się w kierunku kości łonowej, będąc ukrytym przez napletek. Wargi minora znacznie zwiększają swoją grubość. Warg minora czasami znacznie zmieniają kolor, przechodząc od różowego do czerwonego u kobiet o jaśniejszej skórze, które nie mają dzieci, lub czerwony do ciemnoczerwonego u tych, które mają. Bezpośrednio przed orgazmem, łechtaczka staje się wyjątkowo obrzęknięta, powodując, że żołądź wydaje się cofać do kaptura łechtaczki. Rytmiczne skurcze mięśni występują w zewnętrznej trzeciej części pochwy, jak również wmacicy iodbycie. Skurcze stają się mniej intensywne i bardziej losowo rozmieszczone w miarę jak trwa orgazm. Liczba skurczów, które towarzyszą orgazmowi różni się w zależności od jego intensywności. Orgazmowi może towarzyszyćkobiecy wytrysk, powodując wydalenie płynu z gruczołu Skenego lubpęcherza przezcewkę moczową. Zgromadzona krew zaczyna się rozpraszać, chociaż w znacznie wolniejszym tempie, jeśli orgazm nie wystąpił. Pochwa i otwór waginalny powracają do normalnego, zrelaksowanego stanu, a reszta sromu powraca do normalnego rozmiaru, pozycji i koloru[15][8].

Modyfikacje żeńskich genitaliów

 Zobacz też:Okaleczanie żeńskich narządów płciowychGinekologia estetyczna.
1
Wydepilowany ludzki obszarodbytowo-krokowo-sromowy

Wśród niektórych ludówafrykańskich najbardziej rozpowszechnioną modyfikacją genitaliów jestobrzezanie: usunięcie części sromu, najczęściej łechtaczki lub części warg sromowych, z przyczyn kulturowych czy religijnych. Praktyka ta jest uznawane przez wiele środowisk i organizacji za pogwałceniepraw człowieka i jest nielegalna w wielu krajach świata[16][17]. Akt obrzezania kobiet jest drastyczny i znacznie bardziej bolesny niżobrzezanie u mężczyzn. Skutkować może przewlekłym bólem, infekcją,zespołem stresu pourazowego oraz pozbawieniem przyjemności z praktyk seksualnych[18].

Zdarza się również, że kobiety decydują się napiercing,tatuaż lub inną zmianę w okolicy sromu dla motywów estetycznych.W celach estetycznych kobiety mogą także użyć lasera do likwidacji zmarszczek, skorzystać zchirurgii plastycznej warg sromowych oraz zwęzić pochwę[potrzebny przypis]. Dla zoptymalizowania stymulacji jest również możliwe przemieszczenie łechtaczki[potrzebny przypis].

Choroby sromu

Ginekologia jest gałęziąmedycyny, która zajmuje się diagnozowaniem i leczeniem chorób oraz zaburzeń powiązanych ze sromem. Regularne wizyty są niezbędne do wykrycia jakichkolwiek zmian w okolicy sromu. Pełny opis chorób można znaleźć w rozdziale XIV listyICD-10:

Srom u innych ssaków

Srom w sztuce

Rozmaite kultury miały różne poglądy na temat sromu. Niektóre starożytne religie i społeczeństwa oddały cześć sromowi i czciły kobietę jako boginię. Najważniejsze tradycje w hinduiźmie nadal tak postępują. W społeczeństwach zachodnich dominuje negatywna postawa, którą charakteryzuje terminologia medyczna pudenda membra, co oznacza części, których należy się wstydzić. W związku z tym doszło do reakcji artystycznej polegającej na różnych próbach nadania bardziej pozytywnego i naturalnego spojrzenia, takich jak dzieła artystów brytyjskich, amerykańskich i japońskich. W sztuce srom bywa przedstawiany jako organ mający moc zarówno dawaniażycia, jak i dawania przyjemności seksualnej.

Sheela Na Gig – rzeźba z Anglii i Irlandii
Pochodzenie świata, Gustave Courbet, 1866
Leda i łabędź,François Boucher, 1740
Wiosenna Noc, autorstwa Utagawa Hiroshige z 1851 r.

Zobacz też

Przypisy

  1. Sekspozytywny alfabet by G’rls ROOM – W jak wulwa. Co to znaczy? [online], www.glamour.pl [dostęp 2021-08-22] (pol.).
  2. AnnaA. Tylec AnnaA.,Srom i jego funkcje. Jakie choroby dotykają srom? [online], medonet.pl [dostęp 2020-12-12] .
  3. Encyklopedia Multimedialna PWN.
  4. MałgorzataM. Broszko MałgorzataM.,Jak dzyndzyk z nici w kłębek ułożonych stał się nazwą męskiego członka – analiza historycznojęzykowa wybranych nazw narządów płciowych w polszczyźnie, „Studia Filologiczne Uniwersytetu Jana Kochanowskiego”, 30, 2017,ISSN2300-5459 .
  5. Max Vasmer,Этимологический словарь русского языка, hasło:сором,(ros.).
  6. ZbigniewZ. Gołąb ZbigniewZ.,O pochodzeniu Słowian w świetle faktów językowych,MariaM. Wojtyła-Świerzowska (tłum.), Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, 2004, s. 99,ISBN 83-242-0528-4,ISBN 0-89357-231-4,OCLC 830631541 .
  7. Fundacja,Różnicowanie płciowe – parametry określające płeć [online], 6 lipca 2014 [dostęp 2019-04-24] (pol.).
  8. abcdKing, Bruce M. (1996).Human sexuality today (2nd ed.). Upper Saddle River, N.J.: Prentice Hall. s. 24–28. ISBN978-0130149947.
  9. Tortora, Gerard J; Anagnostakos, Nicholas P (1987).Principles of anatomy and physiology (5th ed.). New York: Harper & Row. s. 727–728. ISBN978-0060466695.
  10. Definition of Smegma [online], www.merriam-webster.com [dostęp 2019-04-24] (ang.).
  11. abKarlK. Grammer KarlK.,BernhardB. Fink BernhardB.,NickN. Neave NickN.,Human pheromones and sexual attraction, „European Journal of Obstetrics, Gynecology, and Reproductive Biology”, 118 (2),2005, s. 135–142,DOI10.1016/j.ejogrb.2004.08.010,ISSN0301-2115,PMID15653193 [dostęp 2019-04-24] .
  12. Hall, John E (2011).Guyton and Hall textbook of medical physiology (12th ed.). Philadelphia, PA: Saunders/Elsevier. s. 993–1000. ISBN9781416045748.
  13. Hoffman, Barbara; et al. (2011).Williams gynecology (2nd ed.). New York: McGraw-Hill Medical. s. 794–806. ISBN9780071716727.
  14. Fox, Kent M.; Van De Graaff, Stuart Ira (1989).Concepts of human anatomy and physiology (2nd ed.). Dubuque, Iowa: Wm. C. Brown Publishers. s. 958–963. ISBN978-0697056757.
  15. RosemaryR. Basson RosemaryR.,The female sexual response: a different model, „Journal of Sex & Marital Therapy”, 26 (1), 2000, s. 51–65,DOI10.1080/009262300278641,PMID10693116 .
  16. Nahid.N. Toubia Nahid.N.,Female genital mutilation. A call for global action, Rainbo, 1995,OCLC 41453093 [dostęp 2019-04-24] .
  17. World HealthW.H. Organization World HealthW.H.,Female genital mutilation. An overview [online], 1998 [dostęp 2019-04-24] (ang.).
  18. Department of Reproductive Health andD.R.H. Research Department of Reproductive Health andD.R.H.,Eliminating female genital mutilation: an interagency statement: OHCHR, UNAIDS, UNDP, UNECA, UNESCO, UNFPA, UNHCR, UNICEF, UNIFEM, WHO, WHO, 2008,OCLC 1050067635 [dostęp 2019-04-24] .

Linki zewnętrzne

Zobacz hasłosrom w Wikisłowniku

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Anatomia człowieka: zagadnienia związane zżeńskim układem rozrodczym
Narządy wewnętrzne
Macica
Budowa
Warstwy
Więzadła
Przydatki macicy
Pochwa
Narządy szczątkowe
Narządy zewnętrzne
Srom kobiecy
Łechtaczka
Kontekst kulturowy
Inne
Kontrola autorytatywna (klasa bytu anatomicznego):
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Srom&oldid=75640892
Kategoria:
Ukryte kategorie:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp