Srom składa się z większych i mniejszych struktur anatomicznych. Ich rozwój następuje w kilku fazach, przede wszystkim wokresie płodowym oraz wokresie dojrzewania. Wejście do macicy jest chronione przez: wargi sromowe większe, wargi sromowe mniejsze, przedsionek pochwy, a także naturalnąflorę bakteryjną. Normalne zewnętrzne mycie zazwyczaj wystarczy do zapewnienia dobrego zdrowia sromu, bez potrzeby uciekania się do mycia wewnętrznego. Jednakże srom jest znacznie bardziej narażony na infekcje niżprącie[potrzebny przypis].
Słowosrom dawniej oznaczałowstyd,hańbę,niesławę[3][4] – odprasłowiańskiego*sormъ, stąd teżrosyjskie срам (sram),ukraińskie со́ром (sorom),białoruskie сорам (soram),staroruskie соромъ (soromъ),scs. срамъ (sramъ – jako odpowiednikgreckiego nowotestamentowegoαἰσχύνη/aischunē „wstyd, hańba”), срамота (sramota),bułgarskie срам (sram), срамът (sramŭt),serbskie,chorwackie isłoweńskie сра̑м/srȃm, срамота/sramota,dolnołużyckiesrom,sromota (porównaj polskie współczesnesromota,sromotny) – zabytek językowy należący dozgodnościirańsko~słowiańskich:awestyjskiefšarǝma „wstyd”,nowoperskiešаrm,osetyjskieœfsarm ts.[5][6] Nazwa przeniesiona na narząd płciowy ze względu na religijne tabu dotyczące seksualności, z tego powodu jest ona rzadko stosowana w zastosowaniach pozamedycznych. Jak każda część ludzkiego ciała związana z seksualnością, srom ma wiele potocznych nazw, z których część ma charakterwulgarny. Sfera płciowości dla wielu jest tematemtabu, co stwarza mniejsze lub większe problemy z nazewnictwem.
W książce Eve EnslerMonologi waginy, traktującej o "rzeczy samej" i przełamującej owe 'wstyd, hańbę i niesławę’, srom nazywany jest z rozbawieniem "Splotem Mocy".
Rozwój narządów płciowych zewnętrznych męskich i żeńskich według Graya
Narządy homologiczne
Większość męskich i żeńskich organów płciowych pochodzi z tych samych tkanek rozwijających się upłodu. Srom nie jest pod tym względem wyjątkiem. Budowa anatomiczna sromu jest powiązana z budową anatomiczną męskich genitaliów, dzieląc z nimi rozwój biologiczny. Organy, które mają podobny przebieg rozwoju, są nazywanehomologami.
Srom odgrywa ważną rolę w układzie rozrodczym. Stanowi wejście do macicy i jej ochronę, a także odpowiednie warunki pod względem ciepła i wilgotności, które pomagają w jej funkcjach seksualnych i reprodukcyjnych. Zewnętrzne elementy sromu są bogato unerwione i dostarczają przyjemności, gdy są odpowiednio stymulowane. Wzgórek łonowy amortyzuje kość łonową podczas stosunku płciowego[8].
Ze sromem wiąże się wiele różnych wydzielin, w tymmocz (zcewki moczowej),pot (zgruczołów apokrynowych),krew (zpochwy),sebum (zgruczołów łojowych), płyn zasadowy (zgruczołów bartholina), śluz (zgruczołów Skenego),wydzielina pochwy i mastka (smegma)[9][8]. Smegma jest białą substancją powstałą z połączenia martwych komórek, olejów skórnych, wilgoci i naturalnie występujących bakterii, które tworzą się w obrębie narządów płciowych[10]. U kobiet ta gęsta wydzielina gromadzi się wokół łechtaczki i fałdów wargowych. Może być przyczyną dyskomfortu podczas aktywności seksualnej, ponieważ może powodować przyklejanie się żołędzi łechtaczki do kaptura jednak można ją łatwo usunąć podczas kąpieli[8]. W pochwie wydzielane są również kwasy alifatyczne znane jako kopuliny[11]. Uważa się, że działają one jak feromony. Kompozycja tych kwasów tłuszczowych, a tym samym ich zapach zmienia się w zależności od fazy cyklu menstruacyjnego[11].
Łechtaczka i wargi minora sąstrefami erogennymi w sromie. Miejscowa stymulacja może obejmować łechtaczkę,pochwę i inne rejonykrocza. Najwrażliwsza jest łechtaczka. Stymulacja seksualna łechtaczki (za pomocą wielu środków) może prowadzić do powszechnego pobudzenia seksualnego, a jeśli będzie utrzymana, może doprowadzić doorgazmu. Optymalnym sposobem stymulacji dla uzyskania orgazmu jestmasowanie[12].
Podniecenie seksualne powoduje szereg fizycznych zmian w sromu. Podczas podniecenia zwiększa się nawilżenie pochwy. Tkanka pochwy jest wysoce unaczyniona; tętniczki rozszerzają się w odpowiedzi na podniecenie seksualne, a mniejsze żyły kompresują się na skutek podniecenia[13][14] tak, że łechtaczka i wargi minora zwiększają swój rozmiar. Zwiększone przekrwienie naczyń w pochwie powoduje jej obrzęk, co zmniejsza rozmiar ujścia pochwy o około 30%. łechtaczka stopniowo się wznosi, a żołądź porusza się w kierunku kości łonowej, będąc ukrytym przez napletek. Wargi minora znacznie zwiększają swoją grubość. Warg minora czasami znacznie zmieniają kolor, przechodząc od różowego do czerwonego u kobiet o jaśniejszej skórze, które nie mają dzieci, lub czerwony do ciemnoczerwonego u tych, które mają. Bezpośrednio przed orgazmem, łechtaczka staje się wyjątkowo obrzęknięta, powodując, że żołądź wydaje się cofać do kaptura łechtaczki. Rytmiczne skurcze mięśni występują w zewnętrznej trzeciej części pochwy, jak również wmacicy iodbycie. Skurcze stają się mniej intensywne i bardziej losowo rozmieszczone w miarę jak trwa orgazm. Liczba skurczów, które towarzyszą orgazmowi różni się w zależności od jego intensywności. Orgazmowi może towarzyszyćkobiecy wytrysk, powodując wydalenie płynu z gruczołu Skenego lubpęcherza przezcewkę moczową. Zgromadzona krew zaczyna się rozpraszać, chociaż w znacznie wolniejszym tempie, jeśli orgazm nie wystąpił. Pochwa i otwór waginalny powracają do normalnego, zrelaksowanego stanu, a reszta sromu powraca do normalnego rozmiaru, pozycji i koloru[15][8].
Wśród niektórych ludówafrykańskich najbardziej rozpowszechnioną modyfikacją genitaliów jestobrzezanie: usunięcie części sromu, najczęściej łechtaczki lub części warg sromowych, z przyczyn kulturowych czy religijnych. Praktyka ta jest uznawane przez wiele środowisk i organizacji za pogwałceniepraw człowieka i jest nielegalna w wielu krajach świata[16][17]. Akt obrzezania kobiet jest drastyczny i znacznie bardziej bolesny niżobrzezanie u mężczyzn. Skutkować może przewlekłym bólem, infekcją,zespołem stresu pourazowego oraz pozbawieniem przyjemności z praktyk seksualnych[18].
Zdarza się również, że kobiety decydują się napiercing,tatuaż lub inną zmianę w okolicy sromu dla motywów estetycznych.W celach estetycznych kobiety mogą także użyć lasera do likwidacji zmarszczek, skorzystać zchirurgii plastycznej warg sromowych oraz zwęzić pochwę[potrzebny przypis]. Dla zoptymalizowania stymulacji jest również możliwe przemieszczenie łechtaczki[potrzebny przypis].
Choroby sromu
Ginekologia jest gałęziąmedycyny, która zajmuje się diagnozowaniem i leczeniem chorób oraz zaburzeń powiązanych ze sromem. Regularne wizyty są niezbędne do wykrycia jakichkolwiek zmian w okolicy sromu. Pełny opis chorób można znaleźć w rozdziale XIV listyICD-10:
Rozmaite kultury miały różne poglądy na temat sromu. Niektóre starożytne religie i społeczeństwa oddały cześć sromowi i czciły kobietę jako boginię. Najważniejsze tradycje w hinduiźmie nadal tak postępują. W społeczeństwach zachodnich dominuje negatywna postawa, którą charakteryzuje terminologia medyczna pudenda membra, co oznacza części, których należy się wstydzić. W związku z tym doszło do reakcji artystycznej polegającej na różnych próbach nadania bardziej pozytywnego i naturalnego spojrzenia, takich jak dzieła artystów brytyjskich, amerykańskich i japońskich. W sztuce srom bywa przedstawiany jako organ mający moc zarówno dawaniażycia, jak i dawania przyjemności seksualnej.
Sheela Na Gig – rzeźba z Anglii i Irlandii
Pochodzenie świata, Gustave Courbet, 1866
Leda i łabędź,François Boucher, 1740
Wiosenna Noc, autorstwa Utagawa Hiroshige z 1851 r.
↑abcdKing, Bruce M. (1996).Human sexuality today (2nd ed.). Upper Saddle River, N.J.: Prentice Hall. s. 24–28. ISBN978-0130149947.
↑Tortora, Gerard J; Anagnostakos, Nicholas P (1987).Principles of anatomy and physiology (5th ed.). New York: Harper & Row. s. 727–728. ISBN978-0060466695.
↑Hall, John E (2011).Guyton and Hall textbook of medical physiology (12th ed.). Philadelphia, PA: Saunders/Elsevier. s. 993–1000. ISBN9781416045748.
↑Hoffman, Barbara; et al. (2011).Williams gynecology (2nd ed.). New York: McGraw-Hill Medical. s. 794–806. ISBN9780071716727.
↑Fox, Kent M.; Van De Graaff, Stuart Ira (1989).Concepts of human anatomy and physiology (2nd ed.). Dubuque, Iowa: Wm. C. Brown Publishers. s. 958–963. ISBN978-0697056757.
↑Nahid.N.ToubiaNahid.N.,Female genital mutilation. A call for global action, Rainbo, 1995,OCLC41453093 [dostęp 2019-04-24]. Brak numerów stron w książce
↑Department of Reproductive Health andD.R.H.ResearchDepartment of Reproductive Health andD.R.H.,Eliminating female genital mutilation: an interagency statement: OHCHR, UNAIDS, UNDP, UNECA, UNESCO, UNFPA, UNHCR, UNICEF, UNIFEM, WHO, WHO, 2008,OCLC1050067635 [dostęp 2019-04-24]. Brak numerów stron w książce