Spółgłoski boczne (spółgłoski lateralne, sonanty boczne) – ustnespółgłoski, najczęściejzwarto-otwarte, których artykulacyjną cechą jest utworzenie zwarcia w środkowej częścijamy ustnej i przepływ powietrza bokami, z jednej lub obu stronjęzyka.
Spółgłoskom bocznym są przeciwstawianespółgłoski środkowe.
Najbardziej rozpowszechnioną spółgłoską boczną jest[l]. Wiele języków, jakalbański i do niedawnapolski posiada również jejwelaryzowany odpowiednik[ɫ]. W języku angielskim te dwie głoski sąalofonami – [l] występuje w pozycji przed samogłoską, a [ɫ] w innych pozycjach.Języki wschodniosłowiańskie kontrastują [ɫ] izmiękczone [lʲ], ale nie posiadają czystego [l].
Język walijski posiadaspółgłoskę szczelinową boczną (IPA: [ɬ]). Dźwięk ten, jak również odpowiadająca muafrykata [t͡ɬ], występują w indiańskich językach z rodzinna-dene,salisz iwakaskiej i wjęzykach północnokaukaskich. Dźwięczny odpowiednik tej spółgłoski, [ɮ], występuje wjęzyku zulu iadygejskim
Język japoński posiadaspółgłoskę uderzeniową boczną dziąsłową. Analogiczna głoska, tyle że o artykulacjiszczytowej występuje wjęzyku paszto.
Wjęzykach khoisan występująmlaski boczne. Wjęzyku !xóõ jest ich aż 17.
| Ze względu na rodzaj przegrody | |
|---|---|
| Ze względu na jamy kanału głosowego | |
| Ze względu na typ artykulacji ustnej | |
| Ze względu na mechanizm przepływu powietrza |
