Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Przejdź do zawartości
Wikipediawolna encyklopedia
Szukaj

Sinn Féin

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Sinn Féin
Ilustracja
Państwo

 Irlandia

Lider

Mary Lou McDonald

Data założenia

28 listopada 1905

Adres siedziby

44 Parnell Street,Dublin 1

Ideologia polityczna

lewicowy nacjonalizm[1],socjalizm demokratyczny[2],eurosceptycyzm[3]

Członkostwo
międzynarodowe

Partia Europejskiej Lewicy

Grupa w Parlamencie
Europejskim

Zjednoczona Lewica Europejska – Nordycka Zielona Lewica

Młodzieżówka

Ógra Shinn Féin

Obecni posłowie
37/160
Obecni senatorowie
7/60
Obecni eurodeputowani
1/11
Strona internetowa
Gerry Adams, przewodniczący Sinn Féin w latach 1983-2018

Sinn Féin (wym.[ʃɪnʲˈfʲeːnʲ],irl. „My sami”) –irlandzka organizacja niepodległościowa, a następnie partia polityczna olewicowo-nacjonalistycznym charakterze[4]. Działa zarówno w Irlandii, jak iIrlandii Północnej[5].

Historia

[edytuj |edytuj kod]

XX wiek

[edytuj |edytuj kod]

Powstała w 1905 roku. Jej założycielem byłArthur Griffith. W pierwszych latach była ruchem niepodległościowym, który stosował bierny opór przeciwko rządombrytyjskim[6]. W 1916 roku poparłapowstanie wielkanocne. Propagowała od tego czasu idee walki zbrojnej i szkoliła oddziały zbrojne. W 1917 roku władzę w partii objąłÉamon de Valera. W 1918 roku uzyskała większość mandatów doIzby Gmin w okręgach irlandzkich. W 1919 roku jej członkowie proklamowali utworzenieRepubliki Irlandzkiej. Dysponując własną organizacją zbrojną –Irlandzką Armią Republikańską (IRA), kierowaławalką o niepodległość[6].

Po zawarciu traktatu pokojowego w 1921 roku partia rozpadła się na dwie frakcje: radykalną i protraktatową. W latach 1922–1923 oba ugrupowania toczyły ze sobąwojnę domową[6].

Po odłączeniu się od niejFianna Fáil (1926) iFine Gael (1933)[6] przetrwała jako niewielka partia polityczna.

Odżyła pod koniec lat 60. wraz zkonfliktem w Irlandii Północnej. W 1970 roku partia podzieliła się na Sinn Féin-Oficjalną (skrzydło militarneOficjalna Irlandzka Armia Republikańska) i Sinn Féin-Prowizoryczną (Prowizoryczna Irlandzka Armia Republikańska)[6].

Sinn Féin-Oficjalna działała głównie w Republice Irlandii. Partia opowiadała się za zjednoczeniem Irlandii i Irlandii Północnej poprzez reformy wewnętrzne i metody polityczne. Sinn Féin-Prowizoryczna działała natomiast głównie wIrlandii Północnej. Opowiadała się również za zjednoczeniem Irlandii i Irlandii Północnej, nie wykluczając jednak walki zbrojnej. Obie grupy wyznawały poglądysocjalistyczne. Sinn Féin-Oficjalna w 1982 roku przekształciła się w Partię Robotniczą, a w 1992 roku w Demokratyczną Lewicę. Sinn Féin-Prowizoryczna powróciła do nazwy Sinn Féin[6].

W 1983 roku liderem Sinn Féin-Prowizorycznej zostałGerry Adams. W 1994 roku w imieniu Prowizorycznej IRA podjęła się negocjacji pokojowych. W 1998 roku była jednym z sygnatariuszyporozumień wielkopiątkowych[6].

XXI wiek

[edytuj |edytuj kod]

Wwyborach parlamentarnych w Irlandii w 2020 roku, partia zyskała szerokie poparcie (w szczególności wśród wyborców poniżej 35 r.ż.) opowiadając się za zwiększonymi wydatkami, zamrożeniem czynszu i ogromnym programem budownictwa mieszkaniowego, mającym na celu sprostanie napiętym usługom i gwałtownie rosnącym kosztom mieszkań[4]. Partia popierała także zjednoczenieIrlandii Północnej zRepubliką, co poBrexicie mogło się przyczynić do jej sukcesu[4].

W wyborach doZgromadzenia Irlandii Północnej w 2022 Sinn Féin zdobyła 29% głosów pierwszego wyboru – najwięcej spośród wszystkich partii. Uzyskując 27 na 90 mandatów, po raz pierwszy w historii została największą partią w Stormoncie[7]. „Dzisiejszy dzień zapowiada nową erę” – powiedziałaMichelle O'Neill, wiceprzewodnicząca partii, tuż przed ogłoszeniem ostatecznych wyników. „Niezależnie od przynależności religijnej, politycznej czy społecznej, moim zobowiązaniem jest sprawić, by polityka działała”[8].

Po wyborach samorządowych w Irlandii Północnej w 2023 Sinn Féin po raz pierwszy została również największą partią w samorządach lokalnych[9]. Z kolei w wyborach lokalnych w Republice Irlandii w 2024 partia zwiększyła swój udział w głosach, jednak wynik ten był znacząco niższy od sondaży, co uwidoczniło rozłam pomiędzy kierownictwem partii a jej zapleczem społecznym w kwestii imigracji – rozczarowani wyborcy Sinn Féin oddali głosy na małe partieprawicowe[10][11]. Mimo to, powyborach parlamentarnych wWielkiej Brytanii w 2024 Sinn Féin została największą partią reprezentującą Irlandię Północną wIzbie Gmin[12].

Ideologia

[edytuj |edytuj kod]

Sinn Féin głosi poglądyrepublikańskie,demokratyczno-socjalistyczna ilewicowo-nacjonalistyczne[13][14]. WParlamencie Europejskim partia należy do grupy parlamentarnejGrupa Lewicy w Parlamencie Europejskim – GUE/NGL. W literaturze politologicznej bywa określana jako „populistyczno-socjalistyczna”[15][16]. W 2014 jeden z głównych strategów i ideologów partii,Eoin Ó Broin, opisał cały projekt polityczny Sinn Féin jako otwarcie populistyczny[17]. Partia bywa klasyfikowana jako lewicowo-nacjonalistyczna i lewicowo-populistyczna. W analizach akademickich podkreśla się, że choć Sinn Féin stosuje typową dla populizmu retorykę „my kontra oni”, to wykorzystuje ją w formie narracji „lud kontra elity”, nie uciekając się przy tym do retoryki antyimigracyjnej[15][18][19].

Przypisy

[edytuj |edytuj kod]
  1. Amanda Ferguson, Rick Noack: Ireland’s left-wing nationalist Sinn Fein party surges in historic but inconclusive election. washingtonpost.com, 10-02-2020. [dostęp 2020-02-11]. (ang.).
  2. Jonah Sheep: What Sinn Féin’s Election Victory Means for Ireland. nymag.com, 09-02-2020. [dostęp 2020-02-11]. (ang.).
  3. Sinn Fein to protect EU membership.. belfasttelegraph.co.uk, 20-04-2015. [dostęp 2020-02-11]. (ang.).
  4. abcNaomiN. O'Leary NaomiN.,Sinn Féin surge makes Irish political history [online], POLITICO, 9 lutego 2020 [dostęp 2020-02-09] .
  5. Sinn Féin, [w:]Encyklopedia PWN [online],Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2017-09-13] .
  6. abcdefgSinn Fein. portalwiedzy.onet.pl. [dostęp 2017-09-13]. [zarchiwizowane ztego adresu (2017-09-15)]. (pol.).
  7. SYLVIAS. HUI SYLVIAS.,Sinn Fein hails 'new era' as it wins Northern Ireland vote [online], AP News, 7 maja 2022 [dostęp 2025-07-31] (ang.).
  8. JonathanJ. McCambridge JonathanJ.,Michelle O’Neill: Assembly election result ushers in new era [online], The Independent, 7 maja 2022 [dostęp 2025-07-31] (ang.).
  9. NualaN. McCann NualaN.,ChrisCh. Andrews ChrisCh.,NI council elections 2023: Sinn Féin largest party in NI local government [online], bbc.com, 20 maja 2023 [dostęp 2025-07-31] (ang.).
  10. PadraicP. Halpin PadraicP.,Irish coalition parties hammer Sinn Fein in local elections, „Reuters”, reuters.com, 9 czerwca 2024 [dostęp 2025-07-31] (ang.).
  11. JudeJ. Webber JudeJ.,Sinn Féin falters in Irish local elections [online], ft.com, 2024 [dostęp 2025-07-31] (ang.).
  12. DavyD. Wilson DavyD.,ChrisCh. Andrews ChrisCh.,Sinn Féin becomes NI's largest Westminster party [online], bbc.com, 5 lipca 2024 [dostęp 2025-07-31] (ang.).
  13. KevinK. Rafter KevinK.,Sinn Féin, 1905–2005: In the Shadow of Gunme, Gill & Macmillan, 2005,ISBN 978-0-7171-3992-7 .
  14. Sinn Fein, [w:]Encyclopædia Britannica [dostęp 2017-09-14] (ang.).
  15. abKirstyK. Park KirstyK.,JaneJ. Suiter JaneJ.,Hybrid media consumption and production in #ge2020: the battle to own ‘change’, „Irish Political Studies”, 36 (4),2021, s. 628–646,DOI10.1080/07907184.2021.1976975,ISSN0790-7184 [dostęp 2025-07-31] (ang.).
  16. GiorgosG. Charalambous GiorgosG.,IasonasI. Lamprianou IasonasI.,Societal Responses to the Post-2008 Economic Crisis among South European and Irish Radical Left Parties: Continuity or Change and Why?, „Government and Opposition”, 51 (2),2016, s. 261–293,DOI10.1017/gov.2014.35,ISSN0017-257X [dostęp 2025-07-31] (ang.).
  17. TorilT. Aalberg TorilT.,FrankF. Esser FrankF.,CarstenC. Reinemann CarstenC.,JesperJ. Stromback JesperJ.,Claes DeC.D. Vreese Claes DeC.D.,Populist Political Communication in Europe, Routledge, 1 lipca 2016, s. 131,ISBN 978-1-317-22474-7 .
  18. StephenS. Quinlan StephenS.,DeirdreD. Tinney DeirdreD.,A Populist Wave or Metamorphosis of a Chameleon? Populist Attitudes and the Vote in 2016 in the United States and Ireland [online], esr.ie, 2019 (ang.).
  19. EoinE. O'Malley EoinE.,JohnJ. Fitzgibbon JohnJ.,Everywhere and Nowhere: Populism and the Puzzling Non-Reaction to Ireland's Crises [online], papers.ssrn.com, 2014 (ang.).
Partie polityczne Irlandii
Reprezentowane w Dail Eireann

Irlandia

Okręgi wyborcze Izby Gmin w Irlandii Północnej (18)
Sinn Féin (7)
Demokratyczna Partia Unionistyczna (5)
Socjaldemokratyczna Partia Pracy (2)
Alliance Party (1)
Niezależny unionista (1)
Traditional Unionist Voice (1)
Ulsterska Partia Unionistyczna (1)

Wielka Brytania

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sinn_Féin&oldid=78003887
Kategorie:
Ukryte kategorie:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp