Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Przejdź do zawartości
Wikipediawolna encyklopedia
Szukaj

Shirley MacLaine

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Shirley Maclaine
Ilustracja
Shirley MacLaine (1960)
Imię i nazwisko

Shirley MacLean Beaty

Data i miejsce urodzenia

24 kwietnia 1934
Richmond

Zawód

aktorka,piosenkarka,tancerka,pisarka,aktywistka społeczna

Współmałżonek

Steve Parker (1954–1982)

Lata aktywności

od 1955

Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
MacLaine w filmieKłopoty z Harrym (1955)

Shirley MacLaine, właśc.Shirley MacLean Beaty (ur.24 kwietnia1934 wRichmond wWirginii) –amerykańska aktorka, piosenkarka, tancerka, pisarka i aktywistka społeczna.

LaureatkaOscara za rolę w filmieCzułe słówka, była sześciokrotnie nominowana do tejnagrody[1].

Życiorys

[edytuj |edytuj kod]

Urodziła się wRichmond wWirginii jako córka Kathlyn Corinne Beaty (z domu MacLean; 1903-1993)[2], aktorki i nauczycielki gry aktorskiej[3], i Iry Owensa Beaty’ego (1903-1987)[4][5], muzyka, aktora[6], profesora psychologii, administratora szkół publicznych i agenta nieruchomości. Jej ojciec był Amerykaninem z Wirginii, a matka – Kanadyjką[6] zCape Breton wNowej Szkocji[7]. Ma młodszego brata,Warrena[3], który jest aktorem i reżyserem.

Kiedy miała cztery lata, rozpoczęła treningi tańcabaletowego[8]. Dwa lata później zafascynowała się filmem i razem z bratem zaczęła regularnie chodzić do kina[3]. Jej młodzieńczymi idolami byliRita Hayworth,Eleanor Powell,Fred Astaire,Clark Gable,Alan Ladd iDoris Day[9]. Uczyła się w Amerykańskiej Szkole Baletu[10]. Karierę sceniczną zaczęła w 1950 jako tancerka w objazdowym spektaklubroadwayowskimOklahoma![11]. Następnie wystąpiła w broadwayowskich spektaklach:Julia i ja (reż.George Abbott) jako tancerka orazPiknik w piżamach (The Pajama Game; reż. George Abbott iJerome Robbins), początkowo jako tancerka i chórzystka, a później jako dublerkaCarol Haney, odtwórczyni roli Gladys[12].

Została dostrzeżona w teatrze przez Hala B. Wallisa, który zaproponował jej zdjęcia próbne do filmu, a następnie zaoferował podpisanie kontraktu zParamount Pictures, który podpisała[13]. Na ekranie zadebiutowała w filmieAlfreda HitchcockaKłopoty z Harrym (The Trouble with Harry, 1955)[14]. Największy wpływ w początkach kariery filmowej wywarli na niejDean Martin iJerry Lewis, z którym zagrała w swoim drugim filmie –Artyści i modele (Artists and Models, 1955)[15]. Za sprawą filmuDługi tydzień w Parkman (1958) rozpoczęła współpracę zJamesem Deanem iFrankiem Sinatrą, z którymi współpracowała przez kolejne lata – wystąpili razem jeszcze w kilku produkcjach, takich jak m.in.Dziewczyna w hotelu (All in a Night’s Work, 1961) czyRyzykowna gra (Ocean’s Eleven, 1960) oraz dawali codzienne występy estradowe wLas Vegas[16]. Za rolę Ginny Moorehead w filmieVincente MinellegoDługi tydzień w Parkman (Some Came Running, 1958), również u boku Sinatry i Martina, otrzymała pierwszą w karierze nominację doOscara[17] – dlanajlepszej aktorki pierwszoplanowej.

Zagrała główną rolę żeńską w komediodramacieJacka CardiffaGejsza (My Geisha, 1962) zYvesem Montandem,Robertem Cummingsem iEdwardem G. Robinsonem[18]. Za tytułową rolę w komedii romantycznejBilly’ego WilderaSłodka Irma (Irma la Douce, 1963) otrzymała kolejną w karierze nominację do Oscara[19]. W 1967 zasiadła w jury konkursu głównego na20. MFF w Cannes. Zagrała tytułową bohaterkę, fordanserkę Charity Hope Valentine, w musicalu filmowymBoba Fosse’aSłodka Charity (Sweet Charity, 1969), który zebrał mieszane recenzje[20].

W 1970 poprowadziła serię cyklicznych programów telewizyjnychŚwiat Shirley (Shirley’s World)[21]. Na początku lat 70. wykreowała postać Sophie Bentwood w dramacieFranka D. GilroyaPustka (Desperate Characters, 1971) i Norah Benson w horrorze Warisa HusseinaOpętanie Joela Delaneya (The Possession of Joel Delaney, 1972)[21]. W tym okresie popadła w kryzys kariery, ponieważ przestała uważana za kasową aktorkę[22]. Ponownie zaczęła pobierać lekcje tańca i zrzuciła 15 kg wagi, a w 1977 rozpoczęła występy w MGM Grand wLas Vegas z własnym show, z którym później objechała również Europę, a następnie występowała także w Palace Theater w Nowym Jorku[23]. Do kina powróciła rolą Deedee Rodgers, byłej tancerki baletowej, która porzuca karierę na rzecz małżeństwa i dzieci, w dramacie obyczajowymHerberta RossaPunkt zwrotny (The Turning Point, 1977), za którą to otrzymała kolejną w karierze nominację doOscara dla najlepszej aktorki pierwszoplanowej[24]. Odrzuciła propozycję zagrania Angelique, życiowej partnerki głównego bohatera, w autobiograficznym musicalu filmowymBoba Fosse’aCały ten zgiełk (All That Jazz, 1979) i matki w horrorzeStevena SpielbergaDuch (1982)[25].

Zagrała Aurorę Greenway w komediodramacieJamesa L. BrooksaCzułe słówka (Temps of Endearment, 1983), ekranizacji powieściLarry’ego McMurtry’ego o tym samym tytule[26]. Ze względu na nieprzyjemną atmosferę panującą na planieCzułych słówek, m.in. częste spory z filmową córką,Debra Winger, i spięcia z reżyserem chciała przerwać zdjęcia i zerwać kontrakt[27]. Za występ w tym filmie otrzymała w 1983Oscara dla najlepszej aktorki[28]. Odbierając statuetkę, powiedziała: „Zasłużyłam sobie na to”[29].

Za rolę zakonnicy Veroniki w komedii akcjiHala NeedhamaWyścij armatniej kuli II (Cannonball Run II, 1984) była nominowana doZłotej Maliny dla najgorszej aktorki. Była współrealizatorką filmu dokumentalnegoThe Other Half of the Sky: A China Memoir (1975), który stworzyła na podstawie swoich wrażeń z podróży do Chin. Zagrała główną rolę w miniserialuABCOut of a Limb (1987) zrealizowanym na podstawie jej książki autobiograficznej pt.Na krawędzi z 1983[30]. W 1988 otrzymałanagrodę im. Cecila B. DeMille’a.

Na początku lat 90. zagrała główne role żeńskie: Doris Mann w komedii psychologicznejMike’a NicholsaPocztówki znad krawędzi (Postcards from the Edge, 1990) zMeryl Streep oraz Pearl Berman w amerykańsko-japońskiej komedii romantycznej Beeban LidronDruga miłość (Used People, 1992) zMarcelo Mastroiannim[31]. W 1992 w duecie zFrankiem Sinatrą odbyła kilkumiesięczną trasę koncertową po USA[32]. Zagrała Tess Carlisle, wdowę po byłym prezydencie, główną bohaterkę kasowej komediiHugh WilsonaStrażnik pierwszej damy (Guarding Tess, 1994) zNicholasem Cage’em[33]. Powróciła do roli Aurory Greenway w filmie Roberta HarlingaCzułe słówka: ciąg dalszy (The Evening Star, 1996)[34].

Napisała kilka książek autobiograficznych, m.in.Don’t Fall Off the Mountain (1970),Na krawędzi (Out on a Limb, 1983) iMoje szczęśliwe gwiazdy (My Lucky Stars, 1995).

Życie prywatne

[edytuj |edytuj kod]

W 1954 wyszła za producenta filmowegoSteve’a Parkera, z którym ma córkę Stephanie „Sachi” i rozwiodła się w 1982[35]. Spotykała się z dziennikarzem i scenarzystą Peterem Hamillem[36]. Na planie filmuDwoje na huśtawce nawiązała romans z aktoremRobertem Mitchumem, z którym pozostawała w nieformalnym związku przez trzy lata[37]. Podczas zdjęć do komediodramatuGejsza nawiązała romans zYvesem Montandem[38].

Jest wyznawczynią ruchuNew Age. Utrzymuje, że w poprzednim życiu przed 35 tysiącami lat mieszkała naAtlantydzie i była siostrą nadprzyrodzonego bytu imieniem Ramtha, który komunikuje się ze światem za pośrednictwem mediumJ.Z. Knight[39].

Za sprawąMarlona Brando zaangażowała się w działania społeczne i politycznie[40]. Podpisała się pod petycją złożoną gubernatorowiSacramento przeciwko wymierzeniukary śmierciCarylowi Chessmanowi[40]. Zaangażowała się w działalnośćPokojowego Komitetu Koordynacyjnego Studentów, stowarzyszenia działającego na rzecz praw obywatelskich czarnoskórych mieszkańców USA i przeciwko segregacji rasowej[41]. Została delegatkąRoberta Kennedy’ego z ramienia stanu Kalifornian na ogólnokrajową konwencjęPartii Demokratycznej w 1968[42]. Pracowała w sztabieGeorge’a McGoverna przezwyborami prezydenckimi w USA w 1972[43]. Po przegranej McGoverna w wyborach zaniechała działalności w sferze polityki wewnętrznej i zainteresowała się polityką międzynarodową[44]. Podczas wizyty naKubie po premierze filmuPunkt zwrotny w 1977 spotkała się zFidelem Castro[45]. Tłumacząc swoją aktywność na scenie politycznej, w liście otwartym opublikowanym w „New York Timesie” wyjaśniła: „Poszukiwanie humanitarnych rozwiązań w sferze istniejących problemów społecznych jest obowiązkiem wszystkich obywateli, w tym również artystów. Ludzie właśnie dlatego przyznają artystom prawo do roli proroków i orędowników przemian społecznych, ze widzą ich głębokie zainteresowanie wszelkimi dziedzinami życia i działalności ludzkiej. Polityka pozbawina tego wszystkiego, co stanowi istotę sztuki – intuicji, litości, dowcipu, uśmiechu – jest z góry skazana na klęskę; staje się jałową, oderwaną od życia abstrakcją”[46].

Filmy fabularne

[edytuj |edytuj kod]
  • 1955:Artyści i modele (Artists and Models) jako Bessie Sparrowbrush
  • 1955:Kłopoty z Harrym (The Trouble with Harry) jako Jennifer Rogers
  • 1956:W 80 dni dookoła świata[47] jako księżniczka Aouda
  • 1958:Swatka (The Matchmaker) jako Irene Molloy
  • 1958:Jeden przeciw wszystkim (The Sheepman) jako Dell Payton
  • 1958:Długi tydzień w Parkman (Some Came Running) jako Ginny Moorhead
  • 1958:Hot Spell jako Virginia Duval
  • 1959:Jak zdobyć męża (Ask Any Girl) jako Meg Wheeler
  • 1959:Career jako Sharon Kensington
  • 1960:Ocean’s Eleven jako Tipsy Girl
  • 1960:Garsoniera (The Apartment) jako Fran Kubelik
  • 1960:Kankan (Can-Can) jako Simone Pistache
  • 1961:Niewiniątka (The Children’s Hour) jako Martha Dobie
  • 1961:Two Loves jako Anna Vorontosov
  • 1961:Dziewczyna w hotelu (All in a Night’s Work) jako Katie Robbins
  • 1962:Dwoje na huśtawce (Two for the Seesaw) jako Gittel Mosca
  • 1962:Gejsza (My Geisha) jako Lucy Dell / Yoko Mori
  • 1963:Słodka Irma (Irma la Douce) jako Irma
  • 1964:Żółty Rolls-Royce (The Yellow Rolls-Royce) jako Mae Jenkins
  • 1964:Pięciu mężów pani Lizy (What a Way to Go!) jako Louisa Foster
  • 1965:John Goldfarb, Please Come Home jako Jenny Ericson
  • 1966:Gambit jako Nicole Chang
  • 1967:Siedem razy kobieta (Woman Times Seven) jako Paulette / Maria Teresa[48]
  • 1968:The Bliss of Mrs. Blossom jako Harriet Blossom
  • 1969:Słodka Charity (Sweet Charity) jako Charity Hope Valentine
  • 1970:Dwa muły dla siostry Sary (Two Mules for Sister Sara) jako Sara
  • 1971:Pustka (Desperate Characters) jako Sophie Bentwood
  • 1972:Opętanie Joela Delaneya (The Possession of Joel Delaney) jako Norah Benson
  • 1975:The Other Half of the Sky: A China Memoir
  • 1977:Punkt zwrotny (The Turning Point) jako Deedee Rodgers
  • 1979:Wystarczy być (Being There) jako Eve Rand
  • 1980:Zmiana pór roku (A Change of Seasons) jako Karyn Evans
  • 1980:Nieoczekiwany romans (Loving Couples) jako Evelyn
  • 1983:Czułe słówka (Terms of Endearment) jako Aurora Greenway
  • 1984:Wyścig armatniej kuli II (Cannonball Run II) jako Veronica
  • 1988:Madame Sousatzka jako madame Sousatzka
  • 1989:Stalowe magnolie (Steel Magnolias) jako Ouiser Boudreaux
  • 1990:Czekając na światło (Waiting for the Light) jako Aunt Zena
  • 1990:Pocztówki znad krawędzi (Postcards from the Edge) jako Doris Mann
  • 1992:Druga miłość (Used People) jako Pearl Berman
  • 1993:Zapasy z Ernestem Hemingwayem (Wrestling Ernest Hemingway) jako Helen
  • 1994:Strażnik pierwszej damy (Guarding Tess) jako Tess Carlisle
  • 1995:Walc z West Side'u (The West Side Waltz) jako Margaret Mary Elderdice
  • 1996:Czułe słówka: ciąg dalszy (The Evening Star) jako Aurora Greenway
  • 1996:Pani Winterbourne (Mrs. Winterbourne) jako Grace Winterbourne
  • 1997:Twój uśmiech (A Smile Like Yours) jako Martha
  • 1999:Joanna d’Arc (Joan of Arc) jako madame de Beaurevoir
  • 2000:Bruno jako Helen
  • 2001:Wieczny blask gwiazd (These Old Broads) jako Kate Westbourne
  • 2002:Hell on Heels: The Battle of Mary Kay jako Mary Kay Ash
  • 2002:Salem Witch Trials jako Rebecca Nurse
  • 2003:Carolina jako babcia Mirabeau
  • 2005:Czarownica (Bewitched) jako Iris Smythson / Endora
  • 2005:Siostry (In Her Shoes) jako Ella
  • 2005:Z ust do ust (Rumor Has It...) jako Katharine Richelieu
  • 2007:Znak miłości (Closing the Ring) jako Ethel Ann
  • 2008:Coco Chanel jako starsza Coco Chanel
  • 2008:Ania z Zielonego Wzgórza – Nowy początek[49] jako Amelia Thomas
  • 2010:Walentynki (Valentine’s Day) jako Estelle
  • 2011:Bernie jako Marjorie Nugent
  • 2013:Sekretne życie Waltera Mitty (The Secret Life of Walter Mitty) jako Edna Mitty
  • 2014:Elsa & Fred jako Elsa Hayes
  • 2016:Wild Oats jako Eva
  • 2017:Ostatnie słowo (The Last Word) jako Harriett Lauler
  • 2018:Mała syrenka (The Little Mermaid) jako babcia Eloise
  • 2019:Noelle jako Elf Polly
  • 2022:American Dreamer jako Astrid Fanelli

Seriale telewizyjne

Scenariusz

  • 1975:The Other Half of the Sky: A China Memoir
  • 1987:Out on a Limb
  • 1999:Kingdom Come

Reżyseria

  • 1975:The Other Half of the Sky: A China Memoir
  • 2000:Bruno

Produkcja

  • 1974:Shirley MacLaine: If They Could See Me Now (producent)
  • 1975:The Other Half of the Sky: A China Memoir (producent)
  • 1977:The Shirley MacLaine Special: Where Do We Go from Here?(prod. wykonawczy)
  • 1982:Shirley MacLaine... Illusions (producent)

Nagrody

[edytuj |edytuj kod]

Przypisy

[edytuj |edytuj kod]
  1. Maclaine 1997 ↓, s. 7.
  2. Kathlyn Corinne MacLean Beaty (1903-1993). Find a Grave Memorial. [dostęp 2022-06-15]. (ang.).
  3. abcMaclaine 1997 ↓, s. 19.
  4. Ira Owens Beaty (1903-1987). Find a Grave Memorial. [dostęp 2016-12-24]. (ang.).
  5. William Addams Reitwiesner: Ancestry of Shirley MacLaine and Warren Beatty. ancestry.com. [dostęp 2014-05-23]. (ang.).
  6. abMaclaine 1997 ↓, s. 20.
  7. Shirley MacLaine What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2022-06-15]. (ang.).
  8. Maclaine 1997 ↓, s. 162.
  9. Maclaine 1997 ↓, s. 22.
  10. Maclaine 1997 ↓, s. 46.
  11. Maclaine 1997 ↓, s. 157, 159.
  12. Maclaine 1997 ↓, s. 30, 43, 157–158, 161, 166–172.
  13. Maclaine 1997 ↓, s. 43, 63–64.
  14. Maclaine 1997 ↓, s. 26, 45.
  15. Maclaine 1997 ↓, s. 22, 43, 45.
  16. Maclaine 1997 ↓, s. 82.
  17. Maclaine 1997 ↓, s. 67–68, 81, 335.
  18. Maclaine 1997 ↓, s. 299, 302–303.
  19. Maclaine 1997 ↓, s. 336–339.
  20. Maclaine 1997 ↓, s. 173–174, 180.
  21. abMaclaine 1997 ↓, s. 182, 341.
  22. Maclaine 1997 ↓, s. 342.
  23. Maclaine 1997 ↓, s. 186–187, 342.
  24. Maclaine 1997 ↓, s. 344–345.
  25. Maclaine 1997 ↓, s. 131, 185–186.
  26. Maclaine 1997 ↓, s. 131, 350.
  27. Maclaine 1997 ↓, s. 147–151.
  28. Maclaine 1997 ↓, s. 131–132, 156.
  29. Maclaine 1997 ↓, s. 156.
  30. Maclaine 1997 ↓, s. 350.
  31. Maclaine 1997 ↓, s. 241–243, 354.
  32. Maclaine 1997 ↓, s. 101–102.
  33. Maclaine 1997 ↓, s. 354.
  34. Maclaine 1997 ↓, s. 355.
  35. Maclaine 1997 ↓, s. 30, 45, 70, 357–362.
  36. Maclaine 1997 ↓, s. 184.
  37. Maclaine 1997 ↓, s. 243, 280–281, 287.
  38. Maclaine 1997 ↓, s. 310–315.
  39. George D. Chryssides: Historical Dictionary of New Religious Movements. Lanham: Scarecrow Press, 2012, s. 202.
  40. abMaclaine 1997 ↓, s. 188–189.
  41. Maclaine 1997 ↓, s. 197.
  42. Maclaine 1997 ↓, s. 199–200.
  43. Maclaine 1997 ↓, s. 182, 204–207.
  44. Maclaine 1997 ↓, s. 207.
  45. Maclaine 1997 ↓, s. 213, 216–220.
  46. Maclaine 1997 ↓, s. 206.
  47. ang. Around the World in Eighty Days
  48. Linda / Edith / Eve Minou / Marie / Jeanne
  49. ang. Anne of Green Gables: A New Beginning
  50. odcinek 11

Bibliografia

[edytuj |edytuj kod]
  • Shirley Maclaine: Moje szczęśliwe gwiazdy. Wspomnienia hollywoodzkie. Barbara Korzon (tłum.). Wydawnictwo Videograf II, 1997.ISBN 83-7183-048-3.

Linki zewnętrzne

[edytuj |edytuj kod]
Nagroda Amerykańskiego Instytutu Filmowego za całokształt twórczości
David di Donatello dla najlepszej aktorki zagranicznej
Film Society of Lincoln Center Gala Tribute
Honorowy Złoty Niedźwiedź
1982–1999
2000–2019
2020–2039
Kennedy Center Honors
Nagroda Akademii Filmowej dla najlepszej aktorki pierwszoplanowej
1920–1939
1940–1959
1960–1979
1980–1999
2000–2019
2020–2039
Nagroda BAFTA dla najlepszej aktorki pierwszoplanowej
1950–1959
1960–1969
1970–1979
1980–1989
1990–1999
2000–2009
2010–2019
2020–2029
Nagroda im. Cecila B. DeMille’a
1950–1969
1970–1989
1990–2009
2010–2029

Nagroda Stowarzyszenia Nowojorskich Krytyków Filmowych dla najlepszej aktorki
Puchar Volpiego dla najlepszej aktorki
1932–1959
1960–1989
1990–2009
2010–2029
Srebrny Niedźwiedź dla najlepszej aktorki
1950-1979
1980-1999
2000-2020
Złoty Glob dla najlepszej aktorki w filmie dramatycznym
1940–1959
1960–1979
1980–1999
2000–2019
2020–2039
Złoty Glob dlanajlepszej aktorki w filmie komediowym lub musicalu
1950–1959
1960–1979
1980–1999
2000–2019
2020–2039

Złoty Glob dla nowej gwiazdy roku w kategorii aktorka

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Shirley_MacLaine&oldid=77287089
Kategorie:
Ukryta kategoria:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp