 | |||
| Data i miejsce urodzenia | |||
|---|---|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |||
| Zawód, zajęcie | |||
| Narodowość | |||
| Tytuł naukowy | |||
| Alma Mater | Uniwersytet Nankai | ||
| Odznaczenia | |||
 | |||
| |||
Shiing-shen Chern (chin. upr. 陈省身,chin. trad. 陳省身,pinyinChén Xǐngshēn; ur.26 października1911 wJiaxing, zm.3 grudnia2004 wTiencinie) –chińskimatematyk, działający przede wszystkim wStanach Zjednoczonych.
Studiował matematykę na Uniwersytecie Nankai w Tiencinie (1926–1930), następnie naUniwersytecie Tsinghua wPekinie (1931–1934) pod kierunkiem prof.Dan Suna. W 1934 wyjechał na dalsze studia do Europy, najpierw na zaproszenieWilhelma Blaschkego zUniwersytetu w Hamburgu (na którym w 1936 obronił doktorat), później doParyża (gdzie był uczniemElie Cartana). W 1937 powrócił do Chin i pracował jako wykładowca na Uniwersytecie Tsinghua, czasowo przeniesionym po inwazji japońskiej do miastaKunming.
Lata 1943–1946 spędził w Instytucie Studiów Wyższych wPrinceton, gdzie poznał m.in.Hermanna Weyla iOswalda Veblena. Za namowąSolomona Lefschetza został redaktorem prestiżowego pisma „Annals of Mathematics”. PoII wojnie światowej przyjechał doSzanghaju i założył Instytut Matematyczny Akademii Chińskiej (Academia Sinica), przeniesiony w późniejszych latach doNankinu.
W 1948 powrócił do pracy w Princeton na zaproszenie Weyla i Veblena i był profesoremUniwersytetu Chicagowskiego. Od 1960 wykładał naUniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley, w 1961 otrzymał obywatelstwo amerykańskie. Na Uniwersytecie Kalifornijskim powołał do życia Instytut Badań Nauk Matematycznych (1981), którym kierował do 1984. Pozostał w kontakcie z nauką chińską, w 1985 współzakładał Instytut Matematyki Uniwersytetu Nankin. Od 1994 był członkiemChińskiej Akademii Nauk, a od 1985 należał również dobrytyjskiegoRoyal Society. W 1986 nadano mu honorowe członkostwo Londyńskiego Towarzystwa Matematycznego. Był ponadto m.in. honorowym prezydentem Uniwersytetu Jiaxing.
W pracy naukowej zajmował się m.in. geometrią różniczkową, propagował w Chinach teorię równoważności Cartana. Podał nowy dowód na wzórGaussa-Bonneta. Jest uważany za jednego z najwybitniejszych matematykówXX wieku. Został wyróżnionyNarodowym Medalem Nauki (National Medal of Science) w 1975, a także jako jedyny Chińczyk prestiżowąNagrodą Wolfa w 1984. Krótko przed śmiercią, w maju 2004 otrzymał przyznaną wówczas po raz pierwszyNagrodę Shawa.
John J. O’Connor; Edmund F. Robertson:Shiing-shen Chern wMacTutor History of Mathematics archive(ang.) [dostęp 2021-10-27] (Archiwum).| do 2009 |
|
|---|---|
| 2010–2019 |
|
| lata 20. XXI wieku |
