Shenzhen od strony zachodniej leży nad deltąRzeki Perłowej, zaś od wschodu styka się z zatoką Daya iMorzem Południowochińskim. Od strony północnej graniczy z prefekturami miejskimiDongguan iHuizhou, zaś od południa graniczy zHongkongiem oraz z zatokami Shenzhen oraz Mirs. Najwyższy szczyt aglomeracji góra Wutong o wysokości ponad 900 m n.p.m. znajduje się w Parku Narodowym o tej samej nazwie[3], zaś drugi pod względem wysokości szczyt o wysokości ponad 800 m n.p.m. znajduje się na półwyspie Depang[4]. Pod jurysdykcją Shenzhen znajduje się też kilka wysp m.in. wyspa Nei Lingding.
Średnia temperatura i opady dla Shenzhen (okres 30 letni)
Piesze przejście graniczne nad rzeką Sham Chun doHongkongu
Shenzhen składa się z 10 dzielnic o łącznej powierzchni 1997,47 km². W dzielnicy Futian mieści się ratusz, zaś przylegająca do Hongkongu dzielnica Luohu jest centrum finansowym, handlowym i informacyjnym miasta[6]. Nanshan jest miejscem koncentracji przemysłu zaawansowanych technologii. Port w Yantian jest drugim co do wielkości głębokim terminalem kontenerowym w Chinach i trzecim co do wielkości na świecie[7]. Do pobliskiegoHongkongu można dostać się przez liczne przejścia graniczne (kolejowe, drogowe, morskie i piesze)[8].
Pierwsze ślady osadnictwa w Shenzhen pochodzą z połowy epokineolitu, zaś tereny wchodzące w skład dzisiejszej aglomeracji zostały włączone do Chin w 214 roku p.n.e. przez pierwszego cesarzaQin Shi Huang[9]. W IV wieku n.e. zostało założone hrabstwo Dongguan, z siedzibą gubernatora w Nantou, znajdującego się na terenie dzisiejszego dystryktuNanshan[12]. Z czasówdynastii Ming do dziś zachowały się fragmenty muru obronnego wraz z południową bramą w Nantou[13] oraz forteca Dapeng, pochodzące z końca XIV wieku, zbudowane w celu ochrony przezjapońskimi piratami[14]. Najwcześniejsze zapiski o Shenzhen pochodzą z 1410 roku[10]. Po przegraniu przez Chinywojen opiumiowych w połowie XIX wieku, rejon obecnego Shenzhen stał się obszarem granicznym zHongkongiem, nowo powstałą koloniąZjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii. Od 1910 roku przez rejon dzisiejszej aglomeracji zaczęła działać pierwsza linia kolejowa, prowadząca zKantonu do stacji Kowloon w Hongkongu, której jedną ze stacji jest obecnydworzec centralny[15]. W czasieII wojny światowej Nantou znajdowało się pod okupacjąCesarstwa Wielkiej Japonii[16]. W 1953 roku do miasteczka Shenzhen przeniosły się władze nowo utworzonego hrabstwa Bao’an[9].
Shenzhen otrzymało uprawnienia miasta na prawach prefektury 23 stycznia 1979 roku[17]. 16 maja 1980 roku w mieście powstała pierwsza w Chinachspecjalna strefa ekonomiczna[18]. W marcu 1981 roku Shenzhen stało się miastem na poziomie sub-prowincjonalnym (pod bezpośrednim zarządem władzprowincji)[19]. 1 grudnia 1990 roku została założonaGiełda Papierów Wartościowych w Shenzhen[20]. W październiku 1991 roku otwartoport lotniczy Shenzhen Bao’an[21]. Pod koniec 2004 roku oddano do użytku pierwsze liniemetra[22]. W 2008 roku Shenzhen zostało członkiem Sieci Miast Kreatywnych UNESCO[23]. W czerwcu 2010 roku w Narodowym Centrum Obliczeniowym zainstalowano superkomputerNebulae, który w momencie oddania był drugim pod względem szybkości superkomputerem świata[24]. Na początku lipca 2010 roku specjalna strefa ekonomiczna została rozciągnięta na całą aglomerację[25]. Miasto było gospodarzemLetniej Uniwersjady w 2011 roku, w której udział wzięło ponad 10 tysięcy sportowców ze 152 krajów[26]. W 2019 roku Shenzhen było trzecim w kolejności poPekinie iSzanghaju miastem w Chinach pod względem przychoduPKB[27].
Panorama Shenzhen (FutianCBD i ratusz – Civic Center)
Według rankingu konkurencyjności globalnych centrów finansowych (GFCI) ogłoszonego 26 marca 2020 roku Shenzhen zajmował 11. miejsce na świecie[28]. W 2019 roku przychódPKB Shenzhen wyniósł ponad 2,69 bilionaCNY, co stanowiło trzeci pod tym względem wynik na kontynentalnychChinach[27]. W 2019 rokusektor usług odpowiadał za 58,8% przychodu PKB miasta, zaś za 42,2% pozostałesektory gospodarki (41,1% – sektor przemysłowy i 0,1% sektor odpowiadający łącznie za rolnictwo, leśnictwo, hodowle zwierząt i rybołówstwo)[19].Centralny Dystrykt Biznesowy (CBD) ulokowany w dzielnicyFutian, o powierzchni 6,07 km², z przychodem PKB w latach 2015–2016 w wysokości około 262 miliardów CNY, przyczynił się do 14,98% przychodu całej aglomeracji[29]. W powyższym okresie był on najbardziej wartościowym CBD w kraju pod względem płatności podatkowych[29]. W 1980 roku w Shenzhen utworzono pierwszą w Chinachspecjalną strefę ekonomiczną[18]. Do połowy 2010 roku obejmowała ona cztery dystrykty tj. Nanshan, Futian, Luohu i Yantian, zaś 1 lipca 2010 roku została rozciągnięta na całą aglomerację[25]. Łączne obroty ładunkoweportu w Shenzhen w 2018 roku wyniosły 27,7 milionaTEU, co stawiało go na trzecim miejscu na świecie pod względem wielkości przeładunku kontenerowego[7].
Całkowita wartośćGiełdy Papierów Wartościowych w Shenzhen w 2019 roku osiągnęła wartość 23,7 bilionaCNY, zaś liczba spółek notowanych na giełdzie wzrosła do 2205[30]. W Shenzhen na początku 2020 roku siedzibę miało 396 spółek notowanych na giełdzie, o całkowitej wartości rynkowej 12,1 biliona CNY, co stanowiło najlepszy poPekinie wynik w kraju[31]. Na opublikowanej w 2019 roku liście największych firm na świecie „Fortune Global 500” znajdowało się siedem firm, które miało siedzibę w Shenzhen[32], w tymHuawei Technologies Co., Ltd., która na początku 2019 roku była drugim pod względem wielkości producentemsmartfonów na świecie[33] orazTencent Holdings Limited, która w 2019 roku była drugą pod względem wielkości spółką internetową w Chinach[34]. Ponadto w 2018 roku 280 firm z listy „Fortune Global 500” przeprowadziło bezpośrednie inwestycje w mieście[35].
W 2018 roku Shenzhen był na czwartym miejscu w kraju pod względem liczby zamożnych rodzin, w mieście było około 170 000 gospodarstw domowych posiadających aktywa powyżej 6 milionówCNY[36].
Wszystkie dworce kolejowe w Shenzhen m.in.centralny, południowy, północny, wschodni, Futian i Pingshan obsłużyły w 2019 roku ponad 87 milionów pasażerów[37]. Z powyższych dworców kursują pociągikolei dużej prędkości doHongkongu, a także w kierunkuKantonu iXiamen do różnych lokalizacji w kraju[38].
W odległości 35 km od centrum miasta, na wybrzeżu deltyRzeki Perłowej, znajduje sięPort lotniczy Shenzhen, z którego w 2019 roku skorzystało około 53 mln pasażerów, co stawia tutejsze lotnisko na piątym miejscu w kraju pod względem liczby obsłużonych osób[39].
droga ekspresowa Yanba – biegnąca wzdłuż zatoki Mirs i przecinająca półwysep Dapeng;
zewnętrzna ekspresowa obwodnica (Shenzhen Outer Ring Expressway) – będąca na początku 2020 roku w trakcie budowy, rozpoczynająca się z zachodniej strony na S3 i kończąca ze wschodniej strony na Yanba, która ma połączyć 10 dróg ekspresowych i 8 autostrad, o długości 93 km (w tym 76 km na terenie Shenzhen), mająca mieć na swojej trasie 61 mostów, 12 tuneli i 15 węzłów[40].
W marcu 2020 rokusystem metra w Shenzhen miał długość 303 km i w 2019 roku był czwartą, poPekinie,Szanghaju iKantonie tego typu siecią wChinach pod względem liczby obsłużonych pasażerów[41]. Z 8 linii metra w 2019 roku korzystało dziennie średnio 5,53 mln pasażerów[41].
Shenzhen pod koniec 2017 roku zostało pierwszym miastem na świecie, w którym wszystkie miejskie autobusy tj. 16 359, byłynapędzane energią elektryczną[42]. W grudniu 2019 roku obsługiwały one 933 linie autobusowe[43]. We wrześniu 2019 roku władze miejskie ogłosiły, że wszystkie działające w mieście taksówki w liczbie 20 689, posiadają napęd elektryczny[44].
W dystrykcie Longhua od 2017 roku działają 2 linie tramwajowe o łącznej długości 11,7 km i obsługujące 20 przystanków (w tym 7 współdzielą)[45].
W 2016 roku otwarto nowy międzynarodowy terminal portowy Shekou w dystrykcieNanshan, do którego mogą zawijać największe wycieczkowce, a także skąd odchodzą promy doMakau,Zhuhai iHongkongu[46]. Przyporcie lotniczym Shenzhen także znajduje sięterminal promowy, skąd odpływają statki do powyższych lokalizacji i dodatkowo doZhongshan[47]. Ponadto kursują statki pomiędzy dystryktamiYantian i Dapeng[48].
W mieście znajduje się szereg muzeów[60], z Muzeum Shenzhen na czele, które funkcjonuje w trzech budynkach o łącznej powierzchni ponad 50 tysięcy m²[61].
W 2007 roku wybudowano nową Halę koncertową Shenzhen, zaprojektowaną przez japońskiego architektaArata Isozaki, w skład której wchodzą sala symfoniczna o pojemności 1680 widzów oraz studio teatralne o pojemności do 580 widzów[62]. W tym samym roku oddano do użytku Teatr Shenzhen Poly o pojemności 1500 widzów[63]. Ponadto w Teatrze Wielkim w Shenzhen od 2011 roku działaorkiestra symfoniczna[64].
W mieście znajduje się Biblioteka Shenzhen, mieszcząca się w budynku o powierzchni użytkowej 49 589 m², która w marcu 2020 roku posiadała 2500 miejsc siedzących dla czytelników, zaś zbiór biblioteki liczył około 2,5 milionawoluminów[65]. Ponadto miasto realizuje plan budowy sieci bibliotek w ramach projektu „Miasto bibliotek”, do końca 2016 roku władze wybudowały 627 bibliotek publicznych (w tym 3 o statusie miejskim, 8 obejmujących granice dystryktu oraz 616 lokalnych), zaś łączna kolekcja we wszystkich bibliotekach publicznych wyniosła 28 milionów pozycji[66].
Splendid China Folk Village (jeden z największychparków miniatur na świecie przedstawiających 100 największych atrakcji turystycznych w Chinach orazskansen składający się z 25 wiosek ukazujących kulturęmniejszości narodowych w Chinach)[68];
Ogród botaniczny Xianhu (ponad 12 tysięcy gatunków roślin)[69];
Park Honghu (posiadający największą plantacjęlotosu w południowych Chinach)[70].
w 2019 roku kobiecego turnieju tenisowegoWTA Finals.
Od 2013 roku odbywa się w mieścieShenzhen Open rosyjsk kobiecy turniej tenisowy zaliczany do kategoriiWomen’s Tennis Association. Ponadto w mieście odbywa siębieg maratoński, który otrzymał w 2019 roku certyfikat IAAF Road Race Gold[71], zaś udział w nim wzięło ponad 30 tysięcy biegaczy (w tym 15 na dystansie półmaratonu)[72].
W mieście swoją siedzibę mają następujące kluby sportowe:
Centrum sportowe Universiade (w skład którego wchodzi stadion na 60 tysięcy osób, Arena Dayun sportowa na 18 tysięcy osób oraz basen spełniający najnowsze wymogiŚwiatowej Federacji Pływackiej)[73];
Centrum sportowe w zatoce Shenzhen (w skład którego wchodzi stadion na 20 tysięcy osób, hala sportowa na 13 tysięcy osób i dwa baseny)[74];
Centrum sportowe Longgang (na którym rozgrywany jest obecnie m.in. turniej tenisowyShenzhen Open);
Ponadto w mieście znajduje sięStadion Shenzhen, wybudowany w 1993 roku.W Shenzhen znajduje się Mission Hills, od 2004 roku największy obiekt golfowy na świecie wgKsięgi rekordów Guinnessa[75], posiadający w 2018 roku 22 pola golfowe (w tym 12 o randze mistrzowskiej)[76].
.png)
.jpg)
_Night_cropped.jpg)
