Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Przejdź do zawartości
Wikipediawolna encyklopedia
Szukaj

Sewilla

Na mapach:Ziemia37°22′38″N 5°59′13″W/37,377222 -5,986944
Przejrzana
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Status wersji strony

To jest wersja przejrzana tej strony

To jest najnowszawersja przejrzana, która zostałaoznaczona29 gru 2024.Od tego czasu wykonano1 zmianę, która oczekuje na przejrzenie.
Ten artykuł dotyczy hiszpańskiego miasta. Zobacz też: prowincjęSewilla w Hiszpanii. Na tę stronę wskazuje takżeprzekierowanie „Sevilla”. Zobacz też:Sevilla (Kolumbia).
Sewilla
Sevilla
Ilustracja
HerbFlaga
HerbFlaga
Państwo

 Hiszpania

Wspólnota autonomiczna

 Andaluzja

Prowincja

Sewilla

Burmistrz

Jose Luis Sanz Ruiz

Powierzchnia

141,31 km²

Wysokość

7 m n.p.m.

Populacja (2021)
• liczba ludności
• gęstość


684 234[1]
4842 os./km²

Nr kierunkowy

95

Kod pocztowy

41001 do 41080

Tablice rejestracyjne

SE

Położenie na mapie Hiszpanii
Mapa konturowa Hiszpanii, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Sewilla”
Położenie na mapie Europy
Mapa konturowa Europy, w lewym dolnym rogu znajduje się punkt z opisem „Sewilla”
Położenie na mapie Andaluzji
Mapa konturowa Andaluzji, po lewej znajduje się punkt z opisem „Sewilla”
Ziemia37°22′38″N 5°59′13″W/37,377222 -5,986944
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa

Sewilla (hiszp. Sevilla) – miasto w południowejHiszpanii, stolica regionuAndaluzja. Jest czwartym co do wielkości miastem Hiszpanii, z liczbą ludności na poziomie 684 234 mieszkańców[1]. Metropolia liczy 1 316 591 mieszkańców[2]. Dużyport nad rzekąGwadalkiwir, wXVII wieku najludniejsze miasto Hiszpanii, znane zjednej z największych katedr świata,pałacu iXVIII w. archiwum wpisanych na listęUNESCO. W rankingu opublikowanym przezGlobalization and World Cities Research Network, Sewilla została sklasyfikowana w IV kategorii (sufficiency level cities)miast o znaczeniu globalnym[3].

Demografia

[edytuj |edytuj kod]

Jest czwartym co do wielkości miastem Hiszpanii (poMadrycie,Barcelonie iWalencji), z liczbą ludności na poziomie 684 234 mieszkańców (2021)[1]. Metropolia liczy 1 316 591 mieszkańców na obszarze 1529 km² przy gęstości zaludnienia na poziomie 861 os./km² (2020)[2]. W latach 2001–2011 nastąpił wzrost ludności o 134 626 osób, co stanowi wzrost o 11,6%[4].

Rozwój populacji centrum administracyjnego Sewilli (1842–2010)

Geografia

[edytuj |edytuj kod]

Klimat

[edytuj |edytuj kod]

Sewilla znajduje się w strefieklimatu subtropikalnego[5][6] typuśródziemnomorskiego[7], z łagodnymi zimami oraz długimi ciepłymi, w połowie gorącymi latami.

Średnia temperatura i opady dla Sewilli(port lotniczy Sewilla, 8 km od centrum miasta)
MiesiącStyLutMarKwiMajCzeLipSieWrzPaźLisGruRoczna
Średnie temperatury w dzień [°C]16.018.121.923.427.232.236.035.531.726.020.216.625,4
Średnie dobowe temperatury [°C]10.912.515.617.320.725.128.227.925.020.215.111.919,2
Średnie temperatury w nocy [°C]5.77.09.211.114.218.020.320.418.214.410.07.313,0
Opady [mm]6650365430102527689199539
Średnia liczba dni z opadami6.15.84.36.13.71.30.20.52.46.16.47.550,5
Wilgotność [%]71695957534844485462707459
Średnieusłonecznienie [h]1831892202382933173543282442161811542918
Źródło: Agencia Estatal de Meteorología[8](liczba dni z opadami dla wartości 1 mm, wysokość 34 m n.p.m., 75 km od morza, 1981–2010)

Historia

[edytuj |edytuj kod]
  • Założona przezIberów prawdopodobnie wII w. p.n.e. osadaHispalis, następnie zajęta przezFenicję iKartaginę.
  • W 206 p.n.e.Scypion Afrykański Starszy założył osadę dla weteranów wojennychItalica.
  • W 45 p.n.e. zdobyta przezCezara, na którego polecenie wzniesiono mury obronne i przemianowano naColonia Julia Romana[9].
  • Od 461 we władaniuWizygotów, poWandalach iSwebach.
  • Od V w. była tu stolica archidiecezji.
  • W 712 opanowana przezMaurów, pozostawała w cieniuKordoby.
  • Od 1023 stała się stolicą i rezydencjąAbbadytów, w 1091Almorawidów, a w 1145Almohadów; w tym okresie nastąpił rozkwit miasta.
  • W 1248 zajęta przez króla kastylijskiegoFerdynanda III.
  • W 1480 rozpoczął działalność pierwszy trybunałInkwizycji.
  • Na przełomie XV i XVI wieku stała się punktem przeładunkowym w handlu z zamorskimi koloniami i jednym z największych miast kontynentu (ponad 100 000 mieszkańców).
  • W 1505 założenie uniwersytetu (obecnie jeden z większych w Europie).
  • W XVII stuleciu złoty wiek sztuki (m.in.Bartolomé Esteban Murillo).
  • Po epidemii dżumy w 1649 nastąpiło powolne słabnięcie potęgi gospodarczej.
  • W 1717 ze względu na zamulenie koryta Gwadalkiwiru musiała odstąpić Kadyksowi monopol w handlu z Ameryką.
  • W XX wieku ponowny rozwój, w 1929 Wystawa Iberoamerykańska, w 1992Wystawa Światowa w 500. rocznicę wyruszeniaKolumba na poszukiwanie zachodniej drogi do Indii.

Zabytki

[edytuj |edytuj kod]
Arenawalk byków w Sewilli
Giralda – aktualnie wieża katedry
Złota Wieża
Główne patio w Domu Piłata
Fragment pałacu na Placu Hiszpańskim
RzekaGwadalkiwir w mieście
  • Alkazar – dawny pałac królewski, którego początki sięgają XI w., kiedy rezydowali tutaj przedstawiciele kalifatu kordobańskiego, rozbudowany w latach 1350–1369 przezPiotra I Okrutnego w stylumudejar. Późniejsi królowie kontynuowali rozbudowę, przystosowując rezydencję do własnych potrzeb. Tutaj podejmowano decyzje o wysłaniu ekspedycji, m.in.Ferdynanda Magellana, aKrzysztof Kolumb został przyjęty przezIzabelę Kastylijską iFerdynanda Aragońskiego po podróży doAmeryki. Budowla zawiera wiele sal,patios i ogrodów. Bogactwo ornamentyki, dekoracji ceramicznych i komnat sprawia, że sewilski alkazar zalicza się do najwspanialszych kompleksów pałacowych w Hiszpanii.
  • Katedra Najświętszej Marii Panny w Sewilli – jest największym[10] i jednym z najwspanialszychgotyckich kościołów na świecie. Powstała w latach 1402–1506 na miejscu meczetu z lat 1184–1196. Pozostawiony minaret,Giralda, o wys. 97 m wkomponowano w bryłę kościoła, uzupełniając o dzwonnicę. We wnętrzu zwracają uwagę kaplice – Capilla Mayor i Capilla Real, chór i grobowiec Kolumba.
  • Kilkanaście innych gotyckich kościołów.
  • Ratusz – wspaniała renesansowa budowla, wzniesiona w latach 1527–1564 na dawnym placu turniejowym.
  • Giełda – renesansowy budynek giełdy handlowej, z lat 1583–1598. W XVIII wiekuKarol III umieścił tutajGłówne Archiwum Indii, gromadzące dokumenty związane z dziejami odkrywania i podbojuNowego Świata.
  • Torre del Oro (Złota Wieża) z XIII wieku jedna ze 166 w systemie obronnym Maurów, potem przebudowana. Nazwę zawdzięcza nie tylko ówczesnej okładzinie złocistymi płytkamiazulejos, ale i temu, że przechowywano w niej złoto złupione w koloniach. Była również istotna z punktu widzenia obronnego, ponieważ pomiędzy nią a bliźniaczą, już nieistniejącą, wieżą po drugiej stronieGwadalkiwiru, można było rozpiąć łańcuch blokujący wejście do portu[11]. Obecnie mieściMuseo Maritimo[12] poświęcone zabytkom i mapom morskim.
  • Arena walk byków (hiszp.La Plaza de Toros de la Real Maestranza de Caballería de Sevilla), amfiteatr zbudowany w latach 1749–1881, mieszczący 12 500 widzów. Wewnątrz znajduje się muzeumcorridy, eksponujące kolekcję kostiumów (w tym pomalowana przezPicassa purpurowa kapatorreadora), portrety i afisze.
  • Główne Archiwum Indii – wpisane nalistę UNESCO archiwum zawierające dokumentację posiadłości zamorskich Hiszpanii.
  • Szpital Miłosierdzia (hiszp.Hospital de la Caridad), szpital ufundowany w XVII wieku przez Miguela de Maňara. Szpital powstał na terenie Stoczni Królewskiej. Przy szpitalu zbudowany został również barokowy kościół, w którym znajduje się bogata kolekcja malarstwa hiszpańskiego.
  • Dom Piłata (hiszp.Casa de Pilatos), XV-wieczny pałac zbudowany na wzór domuPiłata. Jego budowę rozpoczął w 1492 roku Pedro Enriquez, królewski namiestnik, którego żoną była Catalina de Ribera. Budowę zakończył jego syn Fadrique, pierwszymarkiz de Tarifa. On to po pielgrzymce do Jerozolimy w latach 1512–1519 stwierdził, że odległość z pałacu do kościoła Cruz del Campo jest taka sama jak z domu Piłata doGolgoty. Rozkazał więc umieścić stacje drogi krzyżowej między pałacem (pierwsza stacja) a kościołem (ostatnia stacja).
  • Plac Hiszpański (hiszp.Plaza de España), zbudowany w latach 20. XX wieku na podstawie projektu sewillskiego architektaAníbala Gonzálesa półkolisty plac z jednej strony zamknięty pałacem, którego środkowa fasada zbudowana została w stylubarokowym, pozostała zaś część budynku w stylurenesansowym. Dodatkowo zbudowano dwie wieże narożne wzorowane na Giraldzie.
  • Królewska Fabryka Cygar – budynek z XVIII wieku.

Kultura

[edytuj |edytuj kod]

Muzea

[edytuj |edytuj kod]
  • Muzeum Sztuk Pięknych (Museo de Bellas Artes) – muzeum sztuk pięknych zawierające zbiory od średniowiecza do XX wieku.
  • Muzeum Archeologiczne – znajduje się w nim wspaniała kolekcja, od sztukifenickiej począwszy (słynna fenicka statuetka oraz skarb Carambolo), przez sztukęrzymską, na ceramicemudejar skończywszy.

Opera

[edytuj |edytuj kod]

Sewilla jest miejscem, gdzie toczy się akcja ponad 150oper. Najsłynniejsze z nich to:Cyrulik sewilskiRossiniego,Wesele Figara iDon GiovanniMozarta,CarmenBizeta,FidelioBeethovena,Moc przeznaczeniaVerdiego iFaworytaDonizettiego[13].

Pasos

[edytuj |edytuj kod]
 Osobny artykuł:Wielki Tydzień w Sewilli.

Sewilla jest znana z barwnych obchodów Wielkiego Tygodnia. W tym okresie przybywają do miasta setki tysięcy pielgrzymów i turystów.

Parki i ogrody

[edytuj |edytuj kod]
  • Park Marii Luisy (Parque de María Luisa) – park, zbudowany naWystawę Światową, która odbyła się właśnie w Sewilli w 1929 roku.
  • Ogrody pałacuAlkazar – ogrody, umiejscowione z tyłu pałacu Alkazar. Były sadzone i projektowane równolegle do pałacu, w taki sposób, aby w każdym ich sektorze dominowały inne style i rośliny.
  • Ogrody Murillo (Jardines de Murillo) – ogrody, ciągnące się wzdłuż murów Alkazaru, niedaleko dzielnicy Santa Cruz. Budowa rozpoczęła się na początku XX wieku.
  • Park rozrywkiIsla Mágica naIsla de la Cartuja – park, zbudowany specjalnie z okazjiExpo 1992, które odbyło się w Sewilli.

Inne znane parki Sewilli:

  • Parque de los Príncipes
  • Parque del Alamillo
  • Parque Amate
  • Parque Metropolitano de la Cartuja
  • Parque Infanta Elena
  • Parque del Tamarguillo
  • Jardines de las Delicias
  • Jardín Americano
  • Jardines de Cristina
  • Jardines de Chapina
  • Jardines de la Buhaira
  • Jardines de San Telmo
  • Jardines del Guadalquivir
  • Jardines del Valle

Sport

[edytuj |edytuj kod]

Miasta partnerskie

[edytuj |edytuj kod]

Ludzie związani z Sewillą

[edytuj |edytuj kod]
 Z tym tematem związana jest kategoria:Ludzie związani z Sewillą.

Zobacz też

[edytuj |edytuj kod]

Przypisy

[edytuj |edytuj kod]
  1. abcCifras de población resultantes de la revisión del Padrón municipal referidas al 1-1-15, Boletín Oficial del Estado
  2. abDirección General de Vivienda y Suelo: Áreas Urbanas en España, 2021.
  3. The World According to GaWC 2020. [w:]Globalization and World Cities (GaWC) Study Group and Network [on-line]. Loughborough University. (ang.).
  4. Áreas urbanas +50, Ministerio de Fomento de España (pol. Ministerstwo Rozwoju).
  5. Jahreszeitenklimate nach Troll und Paffen.
  6. Die Klimatypen der Erde – Pädagogische Hochschule inHeidelberg.
  7. World Map of Köppen–Geiger Climate Classification.
  8. Valores climatológicos normales. Sevilla Aeropuerto – Agencia Estatal de Meteorología.
  9. Brigitte Hintzen-Bohlen: Sztuka i Architektura – Andaluzja. Warszawa: Wydawnictwo Philip Wilson, 2008, s. 19.ISBN 978-3-8331-5106-4.
  10. Brigitte Hintzen-Bohlen: Sztuka i Architektura – Andaluzja. Warszawa: Wydawnictwo Philip Wilson, 2008, s. 29.ISBN 978-3-8331-5106-4.
  11. Brigitte Hintzen-Bohlen: Sztuka i Architektura – Andaluzja. Warszawa: Wydawnictwo Philip Wilson, 2008, s. 72.ISBN 978-3-8331-5106-4.
  12. Praca zbiorowa: Przewodniki Wiedzy i Życia – Sewilla i Andaluzja. Wyd. II. Warszawa: Hachette Livre Polska sp. z o.o., 2008, s. 69.ISBN 978-83-7448-633-0.
  13. Jean Francois: Seville and the Opera, a true love affair. terratraditionsconsulting.com, 2017-02-21. [dostęp 2024-02-10]. [zarchiwizowane ztego adresu (2018-05-22)]. (ang.).

Linki zewnętrzne

[edytuj |edytuj kod]
Gminy prowincjiSewilla

Flaga prowincji Sewilla

Kontrola autorytatywna (gmina w Hiszpanii):
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sewilla&oldid=75673150
Kategorie:
Ukryta kategoria:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp